Cuộc đàm phán thương mại giữa các quan chức cấp cao của Mỹ và Trung Quốc đã bắt đầu tại Geneva, Thụy Sĩ vào thứ Bảy vừa qua. Phái đoàn Mỹ do Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent và Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Jamieson Greer dẫn đầu, gặp gỡ phái đoàn Trung Quốc do Phó Thủ tướng He Lifeng đứng đầu.
Mục tiêu chính của cuộc gặp là tìm cách hạ nhiệt căng thẳng thương mại đang leo thang giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Căng thẳng này không chỉ đe dọa cắt đứt giao thương song phương mà còn gây tổn hại cho nền kinh tế toàn cầu.
Triển vọng về một bước đột phá lớn từ cuộc đàm phán lần này dường như không mấy sáng sủa. Tuy nhiên, vẫn có hy vọng rằng hai bên sẽ đồng ý giảm bớt mức thuế quan khổng lồ mà họ đã áp lên hàng hóa của nhau. Việc giảm thuế sẽ giúp xoa dịu thị trường tài chính thế giới và các doanh nghiệp ở cả hai bờ Thái Bình Dương vốn phụ thuộc vào thương mại Mỹ-Trung.
Trước đó, Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã tăng thuế quan của Mỹ đối với Trung Quốc lên tổng cộng 145%. Đáp lại, Trung Quốc cũng áp mức thuế 125% lên hàng nhập khẩu từ Mỹ. Mức thuế cao như vậy về cơ bản giống như hai nước đang tẩy chay sản phẩm của nhau, gây gián đoạn hoạt động thương mại trị giá hơn 660 tỷ USD vào năm ngoái.
Ngay trước khi cuộc đàm phán bắt đầu, Tổng Thống Hoa Kỳ Trump đã gợi ý rằng Mỹ có thể giảm thuế đối với Trung Quốc. Ông đăng trên mạng xã hội Truth Social rằng “Mức thuế 80% có vẻ hợp lý! Tùy thuộc vào Scott [Bessent].”
Các chuyên gia nhận định, đây là lần đầu tiên ông He Lifeng và ông Scott Bessent gặp mặt trực tiếp. Họ nghi ngờ cuộc gặp tại Geneva sẽ mang lại kết quả thực chất. Kịch bản tốt nhất là hai bên đồng ý giảm thuế cùng lúc. Dù chỉ là một đợt giảm nhỏ cũng sẽ gửi đi một tín hiệu tích cực cho thị trường.
Kể từ khi trở lại Nhà Trắng, Tổng Thống Hoa Kỳ Trump đã mạnh tay sử dụng thuế quan như một “vũ khí” kinh tế. Cuộc chiến thuế quan với Trung Quốc là căng thẳng nhất. Ngoài các mức thuế cũ, ông còn áp thêm thuế 20% để gây áp lực buộc Bắc Kinh làm nhiều hơn nữa nhằm ngăn chặn dòng chảy fentanyl vào Mỹ. Các mức thuế này cộng lại khiến tổng thuế đối với một số mặt hàng Trung Quốc vượt quá 145%.
Trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng Thống Hoa Kỳ Trump, Mỹ cáo buộc Trung Quốc sử dụng các chiêu trò không công bằng để giành lợi thế trong các lĩnh vực công nghệ tiên tiến, bao gồm ép buộc các công ty nước ngoài giao nộp bí mật thương mại, trợ cấp cho các công ty trong nước và đánh cắp công nghệ nhạy cảm. Những vấn đề này chưa bao giờ được giải quyết triệt để. Sau gần hai năm đàm phán, Mỹ và Trung Quốc đạt được thỏa thuận Giai đoạn Một vào tháng 1/2020, trong đó Mỹ không áp thêm thuế cao hơn và Trung Quốc đồng ý mua thêm hàng hóa Mỹ. Tuy nhiên, Trung Quốc đã không thực hiện đầy đủ cam kết mua hàng, một phần do COVID-19 làm gián đoạn thương mại toàn cầu. Cuộc chiến về chính sách công nghệ của Trung Quốc giờ đây lại tiếp tục.
Tổng Thống Hoa Kỳ Trump cũng đặc biệt quan ngại về thâm hụt thương mại khổng lồ của Mỹ với Trung Quốc, lên tới 263 tỷ USD vào năm ngoái.
Tại Thụy Sĩ, ông Bessent và ông Greer cũng dự kiến gặp Tổng thống Thụy Sĩ Karin Keller-Sutter. Tháng trước, Tổng Thống Hoa Kỳ Trump đã tạm dừng kế hoạch áp thuế 31% lên hàng hóa Thụy Sĩ và giảm xuống còn 10%, nhưng có thể tăng lại bất cứ lúc nào. Chính phủ Thụy Sĩ đang tiếp cận vấn đề một cách thận trọng, nhưng cũng cảnh báo về tác động tiêu cực đến các ngành công nghiệp quan trọng của nước này như đồng hồ, viên nén cà phê, phô mai và sô cô la.
Theo nguồn tin từ NBC News, chính phủ Thụy Sĩ cho biết việc gia tăng căng thẳng thương mại không nằm trong lợi ích của họ. Các biện pháp trả đũa thuế quan của Mỹ sẽ gây tốn kém cho kinh tế Thụy Sĩ, đặc biệt là làm cho hàng nhập khẩu từ Mỹ trở nên đắt đỏ hơn. Do đó, Thụy Sĩ hiện chưa có kế hoạch áp dụng bất kỳ biện pháp trả đũa nào. Mỹ là đối tác thương mại lớn thứ hai của Thụy Sĩ sau Liên minh châu Âu. Thương mại hàng hóa và dịch vụ giữa hai nước đã tăng gấp bốn lần trong hai thập kỷ qua. Thụy Sĩ đã bãi bỏ tất cả thuế quan công nghiệp từ ngày 1/1 năm ngoái, có nghĩa là 99% hàng hóa từ Mỹ có thể nhập khẩu vào Thụy Sĩ miễn thuế.
