Bài phỏng vấn của ban Việt Ngữ đài VOA do phát thanh viên Trà Mi phỏng vấn luật sư Nguyễn Hoàng Duyên, các câu hỏi tập trung vào các vấn đề di trú Hoa Kỳ, Tin Mới US xin được phép tổng hợp để bạn đọc tiện theo dõi:
- Câu hỏi: Thẻ xanh mà bị trục xuất thì phải vi phạm những điều gì thì mới bị trục xuất? Những vi phạm từ nhẹ tới nặng đối với người có thẻ xanh có nguy cơ bị trục xuất là gì?
Câu trả lời:- Vi phạm liên quan đến gian lận (fraud), ví dụ: có thẻ xanh qua hôn nhân giả, nếu Sở Di Trú phát hiện, sẽ bị trục xuất.
- Vi phạm luật hình sự:
- Tội tiểu hình không dẫn đến trục xuất.
- Tội liên quan đến đạo đức (moral turpitude), như lừa đảo tài chính, xâm phạm tình dục, có thể bị trục xuất.
- Tội đại hình gia trọng (aggravated felony) với bản án trên 1 năm tù, ví dụ: bạo lực, ma túy, cướp giật, cũng dẫn đến trục xuất.
- Người vi phạm cần tham khảo luật sư di trú để xác định cụ thể tội danh và tìm cách bào chữa trước tòa di trú, có thể xin hủy lệnh trục xuất (cancellation of removal) nếu đủ điều kiện, như đã có thẻ xanh lâu năm.
- Câu hỏi: Nếu thẻ xanh hết hạn mà không gia hạn được thì có bị trục xuất không? Vì sao thẻ xanh không gia hạn được?
Câu trả lời:- Nếu thẻ xanh hết hạn (ví dụ: hết hạn từ 2023 đến 2025) nhưng người đó vẫn ở Mỹ liên tục và không vi phạm gì, chỉ quên gia hạn, Sở Di Trú thường khoan hồng và cho phép gia hạn thẻ xanh mới.
- Trường hợp không gia hạn được dẫn đến nguy cơ trục xuất:
- Ở ngoài Mỹ quá lâu (ví dụ: 2-3 năm ở Việt Nam, Canada, Pháp), thẻ xanh hết hạn, việc xin gia hạn thường bị từ chối vì bị coi là không có ý định thường trú tại Mỹ.
- Có thể nộp đơn giải trình với Sở Di Trú, nhưng cần luật sư di trú hỗ trợ để đánh giá cơ hội gia hạn hoặc làm lại thủ tục.
- Thẻ xanh hết hạn không tự động dẫn đến trục xuất, nhưng nếu không gia hạn được và bị từ chối, có thể bị thu hồi thẻ và trục xuất.
- Câu hỏi: Nếu thẻ xanh qua hôn nhân mà cuộc hôn nhân trục trặc, không tiếp tục, thì thẻ xanh không gia hạn được có dẫn đến trục xuất không?
Câu trả lời:- Thẻ xanh 2 năm (có điều kiện) qua hôn nhân cần chuyển sang thẻ xanh 10 năm (vĩnh viễn) trước khi hết hạn. Nếu hôn nhân vẫn hạnh phúc, việc chuyển đổi dễ dàng.
- Nếu hôn nhân trục trặc, ly dị trước khi chuyển đổi:
- Phải chứng minh với Sở Di Trú rằng hôn nhân ban đầu là thật (bona fide), không phải giả mạo để lấy thẻ xanh. Nếu chứng minh được, vẫn có thể xin thẻ xanh 10 năm một mình.
- Nếu Sở Di Trú cho rằng hôn nhân giả mạo, thẻ xanh không được gia hạn, dẫn đến nguy cơ trục xuất.
- Cần luật sư di trú hỗ trợ trong trường hợp ly dị để chuẩn bị hồ sơ chứng minh hôn nhân thật.
- Câu hỏi: Những tội đại hình tiêu biểu nào khiến người có thẻ xanh bị trục xuất? Tội đạo đức (moral turpitude) đi ngược cộng đồng là gì?
Câu trả lời:- Tội đại hình (aggravated felony):
- Liên quan đến bạo lực (bạo hành gia đình, đánh nhau).
- Vi phạm về ma túy (chất bị kiểm soát).
- Cướp giật, các tội ảnh hưởng an ninh xã hội.
- Điều kiện: Bản án trên 1 năm tù.
- Tội đạo đức (moral turpitude):
- Lừa đảo tài chính, xâm phạm tình dục, bạo hành gia đình, dùng vũ khí cướp tiền (có thể vừa là moral turpitude vừa là aggravated felony nếu bản án trên 1 năm).
- Khi bị coi là có thể trục xuất (removable), Sở Di Trú gửi thông báo ra tòa (Notice to Appear – NTA). Người vi phạm cần luật sư di trú để bào chữa, tìm cơ hội hủy lệnh trục xuất dựa trên thời gian cư trú hoặc các yếu tố khoan hồng.
- Tội đại hình (aggravated felony):
- Câu hỏi: Bản án bao nhiêu năm tù thì bị trục xuất? Dưới 1 năm có bị trục xuất không?
Câu trả lời:- Tội đại hình (aggravated felony) với bản án trên 1 năm tù chắc chắn thuộc diện trục xuất.
- Bản án dưới 1 năm:
- Có thể không bị trục xuất nếu không phải tội đại hình, nhưng nếu tội liên quan đến đạo đức (moral turpitude), vẫn có nguy cơ bị trục xuất.
- Sở Di Trú có thể đưa ra tòa bất kể thời gian bản án nếu thấy vi phạm nghiêm trọng. Người vi phạm cần luật sư để tranh biện trước thẩm phán di trú, nêu lý do không thuộc diện trục xuất hoặc xin các biện pháp khoan hồng.
- Câu hỏi: Tội dân sự như lừa đảo, giả mạo, khai gian có dẫn đến trục xuất không?
Câu trả lời:- Tội dân sự (ví dụ: lừa gạt tiền, bị kiện dân sự và phải bồi thường) không ảnh hưởng đến tình trạng di trú, không dẫn đến trục xuất.
- Chỉ khi bị kết án hình sự (criminal) về tội lừa đảo, giả mạo, khai gian tại tòa hình sự, mới đối mặt nguy cơ trục xuất.
- Cần phân biệt rõ giữa dân sự và hình sự để đánh giá rủi ro.
- Câu hỏi: Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam khai gian để có thẻ xanh hoặc nhập tịch, nếu bị phát hiện có bị trục xuất không?
Câu trả lời:- Trong quá khứ, khi Mỹ và Việt Nam đối đầu, việc là đảng viên Đảng Cộng sản là vấn đề nghiêm trọng về di trú. Hiện nay, khi quan hệ hai nước bình thường, đảng viên không còn là trở ngại lớn nếu giải trình rõ ràng.
- Khi nộp đơn xin thẻ xanh hoặc quốc tịch, nếu đơn hỏi về việc là đảng viên, phải trả lời trung thực (yes) và giải trình (ví dụ: vào Đảng vì lý do kinh tế, công việc, không gây hại an ninh Mỹ). Nhiều trường hợp vẫn được chấp thuận thẻ xanh và quốc tịch.
- Nếu khai gian (trả lời “no” khi là đảng viên), sau này bị phát hiện, có nguy cơ bị thu hồi thẻ xanh hoặc quốc tịch, dẫn đến trục xuất, không phải vì là đảng viên mà vì khai gian (false statement).
- Lời khuyên: Luôn khai trung thực để tránh rủi ro pháp lý sau này.
- Câu hỏi: Người đã nhập tịch Mỹ có thể bị trục xuất trong những trường hợp nào?
Câu trả lời:- Người đã nhập tịch không bị trục xuất theo thủ tục thông thường, mà phải qua bước thu hồi quốc tịch (revocation of citizenship) trước.
- Các trường hợp có thể bị thu hồi quốc tịch và trục xuất:
- Khai gian để được nhập tịch (ví dụ: che giấu thân phận đảng viên, lý lịch phạm tội, hoặc các hành vi liên quan đến khủng bố trước khi nhập tịch).
- Hành vi ảnh hưởng an ninh quốc gia trước khi nhập tịch (ví dụ: tài trợ, tiếp tay khủng bố mà không khai báo).
- Nếu vi phạm tội hình sự (ăn cướp, giết người, moral turpitude) sau khi nhập tịch, chỉ bị xử lý hình sự (tù tại Mỹ), không bị thu hồi quốc tịch hay trục xuất.
- Trường hợp sau nhập tịch mới tham gia khủng bố hoặc bị cực đoan hóa, bị xử lý hình sự theo luật an ninh Mỹ, nhưng không bị thu hồi quốc tịch.
- Việc thu hồi quốc tịch rất hiếm, phải qua thủ tục tòa án, không do Sở Di Trú tự quyết định. Trong nhiều năm, luật sư chưa thấy trường hợp quốc tịch bị tước vì khai gian.
- Câu hỏi (Thông Nguyễn): Nếu Thượng viện không thông qua ngân sách, chính phủ đóng cửa (shutdown), có ảnh hưởng đến các diện visa như F4 không?
Câu trả lời:- Nếu chính phủ đóng cửa, không chỉ ngành di trú mà tất cả các ngành phụ thuộc ngân sách đều bị ảnh hưởng tạm thời.
- Ngành di trú không phải dịch vụ thiết yếu như quốc phòng, nên sẽ bị tạm ngưng. Hồ sơ di trú (như F4) có thể bị chậm xử lý, nhưng không mất quyền lợi hay bị hủy.
- Thời gian đóng cửa thường ngắn (vài tuần đến một tháng), nên ảnh hưởng chủ yếu là chậm trễ.
- Câu hỏi (Lan Trần): Có thẻ xanh vĩnh viễn 10 năm, 35 năm trước phạm tội đại hình nhưng được thẩm phán liên bang tha, có lo bị trục xuất không?
Câu trả lời:- Nếu thẩm phán liên bang tuyên bố không có tội, thì không có bản án hình sự, nên không ảnh hưởng đến thẻ xanh và không lo bị trục xuất.
- Tuy nhiên, câu hỏi không rõ nghĩa “tha” là gì, cần bổ sung chi tiết để đánh giá chính xác.
- Câu hỏi (Nhi Nhi): Phỏng vấn diện vợ chồng bị từ chối, nhận giấy màu xanh, phải làm gì? Còn cơ hội đậu không?
Câu trả lời:- Giấy màu xanh thường được cấp khi phỏng vấn tại Việt Nam và bị từ chối, nhưng có khả năng xin miễn trừ (waiver, mẫu I-601).
- Lý do từ chối có thể là:
- Người được bảo lãnh vi phạm tội hình sự tại Việt Nam, nhưng tội không ảnh hưởng an ninh Mỹ, có thể xin waiver.
- Nghi ngờ gian lận từ lần bảo lãnh trước, cần chứng minh không gian lận.
- Cần luật sư tại Mỹ hỗ trợ nộp đơn I-601 để xin miễn trừ, chứng minh vi phạm không thuộc diện bị cấm nhập cảnh (inadmissible).
- Cơ hội đậu vẫn có nếu chuẩn bị hồ sơ tốt với sự hỗ trợ của luật sư.
- Câu hỏi: Hải quan ở sân bay có quyền tước thẻ xanh và trục xuất người cầm thẻ xanh ngay không?
Câu trả lời:- Có, hải quan tại sân bay Mỹ có quyền từ chối nhập cảnh nếu kiểm tra và phát hiện người cầm thẻ xanh không đủ điều kiện nhập cảnh (inadmissible), ví dụ: có lệnh trục xuất hoặc vi phạm nghiêm trọng.
- Trong trường hợp này, họ có thể giữ người đó và đưa lên chuyến bay tiếp theo để trở về nước gốc (như Việt Nam, Canada).
- Quyền này được thực hiện ngay tại sân bay nếu phát hiện vấn đề qua hệ thống dữ liệu.
- Câu hỏi: Du học sinh có người phụ thuộc đi theo, người phụ thuộc làm việc tại Mỹ, điều này có ảnh hưởng đến tình trạng của du học sinh không? Nếu yêu cầu người phụ thuộc ngừng làm hoặc về Việt Nam mà họ không đồng ý, phải làm gì?
Câu trả lời:- Việc người phụ thuộc làm việc có thể vi phạm luật di trú, tùy thuộc vào tình trạng visa của họ. Đây là vấn đề thuộc “vùng xám”, không rõ trắng đen.
- Sở Di Trú có thể bỏ qua một số vi phạm nhỏ, nhưng cần tham khảo luật sư di trú để đánh giá cụ thể hành vi của người phụ thuộc và tác động đến tình trạng của du học sinh.
- Lời khuyên: Trình bày chi tiết trường hợp với luật sư để có giải pháp tránh rủi ro pháp lý.
- Câu hỏi (Anh Thi): Chuyển diện F2A lên CR1, lúc phỏng vấn đã kết hôn 1 năm 11 tháng, khi nhập cảnh trên 2 năm, có cần nói với hải quan để được thẻ xanh 10 năm không?
Câu trả lời:- Câu hỏi không rõ ràng về phần “nói với hải quan”.
- Nếu hôn nhân trên 2 năm khi nhập cảnh, thường được cấp thẻ xanh 10 năm (IR1) thay vì thẻ xanh 2 năm có điều kiện (CR1). Tuy nhiên, cần bổ sung chi tiết để xác định quy trình cụ thể.
- Câu hỏi (YouTube): Không chỉ thẻ xanh mà cả quốc tịch khi phạm tội hình sự cũng bị trục xuất bình thường đúng không?
Câu trả lời:- Sai. Người đã nhập tịch Mỹ phạm tội hình sự không bị trục xuất. Họ chịu xử lý hình sự (tù tại Mỹ), nhưng vẫn giữ quốc tịch và ở lại Mỹ sau khi mãn hạn tù.
- Chỉ khi quốc tịch được cấp dựa trên gian lận (fraud) và bị thu hồi qua tòa án, mới có nguy cơ trục xuất.
- Câu hỏi: Trục xuất có qua thủ tục xét xử không?
Câu trả lời:- Có, trục xuất phải qua thủ tục tại tòa di trú, không phải tòa hình sự.
- Nếu thuộc diện trục xuất (removable), Sở Di Trú gửi thông báo ra tòa (Notice to Appear – NTA). Người vi phạm ra tòa di trú, có thể cùng luật sư bào chữa để xin hủy lệnh trục xuất hoặc các biện pháp khác.
- Nếu không thuộc diện trục xuất, người đó tiếp tục giữ thẻ xanh và sinh sống bình thường.
- Câu hỏi: Tội gián điệp quân sự hoặc thương mại có thuộc diện bị trục xuất không?
Câu trả lời:- Có, nếu có thẻ xanh và phạm tội gián điệp quân sự hoặc thương mại:
- Nếu bản án trên 1 năm, là tội đại hình (aggravated felony), thuộc diện trục xuất.
- Nếu liên quan đến đạo đức (moral turpitude) hoặc ảnh hưởng an ninh quốc gia, cũng thuộc diện trục xuất.
- Trước khi trục xuất, Sở Di Trú gửi thông báo ra tòa (NTA) để xét xử.
- Những tội này đặc biệt nghiêm trọng vì ảnh hưởng an ninh quốc gia, nên nguy cơ trục xuất rất cao.
- Có, nếu có thẻ xanh và phạm tội gián điệp quân sự hoặc thương mại:
- Câu hỏi: Đang chờ thẻ xanh 10 năm, đã ly dị, ở Mỹ 6 tháng và về Việt Nam 6 tháng, có ảnh hưởng đến thẻ xanh không?
Câu trả lời:- Việc ly dị không liên quan đến thời gian ở ngoài Mỹ.
- Nếu liên tục đi về Việt Nam 6 tháng và ở Mỹ 6 tháng, lặp lại nhiều lần, Sở Di Trú có thể cảnh báo hoặc đưa ra tòa di trú vì cho rằng không có ý định thường trú tại Mỹ.
- Hậu quả có thể là thu hồi thẻ xanh và trục xuất, tùy quyết định của thẩm phán di trú.
- Cần cẩn trọng với thời gian ở ngoài Mỹ để tránh rủi ro.
- Câu hỏi (Hùng Phạm): Diện F4 khi nào được tăng tốc trở lại?
Câu trả lời:- Ý câu hỏi có thể là thời gian chờ diện F4 (bảo lãnh anh chị em) đang kéo dài (từ 10 năm lên 12-15 năm), khi nào rút ngắn lại.
- Mỗi năm, Sở Di Trú có quota cố định cho thẻ xanh. Nếu số người nộp đơn ít, thời gian chờ ngắn hơn; nếu nhiều, thời gian chờ dài hơn.
- Thực tế, thời gian chờ F4 ngày càng dài hơn qua các năm, chưa từng rút ngắn. Không có dự đoán cụ thể khi nào sẽ tăng tốc.
- Câu hỏi: Chị gái đang chờ bảo lãnh diện F4, nhưng chồng vượt biên bất hợp pháp vào Mỹ xin tị nạn, có ảnh hưởng đến hồ sơ của chị không?
Câu trả lời:- Không, việc chồng vượt biên bất hợp pháp không ảnh hưởng đến hồ sơ bảo lãnh F4 giữa chị và người bảo lãnh (anh chị em).
- Tuy nhiên, việc chồng vượt biên có thể khiến anh ta không được nhập cảnh cùng vợ (chị gái) nếu vi phạm di trú hoặc tội hình sự.
- Hồ sơ bảo lãnh của chị vẫn được xét duyệt bình thường, miễn là không có lỗi từ phía chị.
- Câu hỏi: Em trai đang chờ bảo lãnh, từng sử dụng chất gây nghiện, khai trung thực trong mẫu I-260, có ảnh hưởng đến hồ sơ không?
Câu trả lời:- Phải khai trung thực về việc sử dụng ma túy.
- Nếu vi phạm nặng, Tòa Lãnh sự có thể từ chối visa. Nếu vi phạm nhẹ, họ có thể cho phép xin miễn trừ (waiver, mẫu I-601), được nêu rõ trong thư từ chối (giấy màu xanh).
- Cần luật sư tại Mỹ hỗ trợ nộp đơn I-601 để xin miễn trừ, chứng minh vi phạm không nghiêm trọng.
- Câu hỏi (thanle): Luật cấm người tham gia chủ nghĩa cộng sản trở thành công dân Mỹ có còn hiệu lực không?
Câu trả lời:- Luật này vẫn còn hiệu lực, nhưng quan niệm về chủ nghĩa cộng sản đã thay đổi. Hiện nay, việc là đảng viên Đảng Cộng sản không phải trở ngại lớn nếu giải trình rõ ràng.
- Phải khai trung thực trong đơn xin quốc tịch, giải thích lý do tham gia (như kinh tế, công việc), thường được chấp thuận nếu không gây hại an ninh Mỹ.
- Khai gian có thể dẫn đến thu hồi quốc tịch hoặc thẻ xanh, gây nguy cơ trục xuất.
- Câu hỏi: Diện IR1 đang chờ phỏng vấn, làm sao biết thư phỏng vấn được phát trong khoảng thời gian nào?
Câu trả lời:- Truy cập website của Sở Di Trú, vào mục theo dõi hồ sơ, nhập số hồ sơ và thông tin yêu cầu để kiểm tra tình trạng.
- Website sẽ cung cấp thông tin về thời điểm phát thư phỏng vấn hoặc tiến độ hồ sơ.
- Câu hỏi: Có giấy phép làm việc (work permit) và giấy phép đi du hành (travel document), về Việt Nam rồi quay lại Mỹ có vấn đề gì không?
Câu trả lời:- Nếu travel document (mẫu I-131) còn hiệu lực và ghi rõ cho phép rời Mỹ trong một khoảng thời gian, thường có thể quay lại Mỹ mà không gặp vấn đề.
- Tuy nhiên, travel document không đảm bảo tuyệt đối. Hải quan tại sân bay có thể từ chối nhập cảnh nếu phát hiện vấn đề (ví dụ: vi phạm di trú).
- Cần chấp nhận rủi ro nhỏ khi sử dụng travel document để du lịch, và tham khảo luật sư nếu lo ngại.
Lưu ý:
Các câu trả lời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tham khảo luật sư di trú để xử lý các trường hợp cụ thể, đặc biệt khi liên quan đến vi phạm hình sự, gian lận, hoặc hồ sơ phức tạp.
