Một vận động viên bơi lội sức bền nổi tiếng thế giới đang thực hiện một thử thách chưa từng có: bơi vòng quanh đảo Martha’s Vineyard, Massachusetts. Điều đặc biệt là ông làm điều này ngay trước dịp kỷ niệm 50 năm bộ phim kinh điển về cá mập “Hàm Cá Mập” (Jaws) được quay tại đây.
Lewis Pugh, người Anh gốc Nam Phi, được biết đến với những cuộc bơi lội mạo hiểm ở những vùng nước khắc nghiệt nhất hành tinh, từ Bắc Cực đến gần đỉnh Everest. Ông là người đầu tiên hoàn thành chặng bơi dài ở tất cả các đại dương trên thế giới.
Thông thường, Pugh tránh nói về cá mập trong các cuộc bơi của mình. Nhưng lần này thì khác. Ông hài hước nói rằng “chúng tôi chỉ nói về cá mập suốt cả ngày”. Pugh sẽ bơi quãng đường dài 62 dặm (khoảng 100 km) quanh Martha’s Vineyard trong điều kiện nước lạnh khoảng 8 độ C, chỉ mặc quần bơi, đội mũ và đeo kính.
Ở tuổi 55, Pugh thực hiện thử thách này với mục đích thay đổi cách nhìn của công chúng về cá mập. Ông cho rằng bộ phim “Jaws” đã khắc họa cá mập như những “kẻ phản diện, những sát thủ máu lạnh”, trong khi thực tế nhiều loài cá mập đang có nguy cơ tuyệt chủng. Ông muốn kêu gọi bảo vệ loài vật quan trọng này.
Theo Pugh, “Chúng ta cần bảo vệ sự sống trong các đại dương – tương lai của tất cả chúng ta phụ thuộc vào điều đó”. Ông bắt đầu cuộc bơi từ bãi biển trước ngọn hải đăng Edgartown Harbor, hoàn thành chặng đầu tiên dài gần 4 dặm trong gần ba giờ. Ông dự kiến sẽ mất khoảng 12 ngày để hoàn thành toàn bộ quãng đường, và dành thời gian còn lại trên đảo để giáo dục công chúng về cá mập.
Cuộc bơi này được đánh giá là một trong những thử thách khó khăn nhất mà Pugh từng đối mặt, không chỉ về thể chất mà còn cả tinh thần. Đặc biệt là khi tin tức về việc phát hiện cá mập trắng đầu tiên trong mùa gần bờ biển Nantucket vừa được xác nhận.
Pugh thường thực hiện các cuộc bơi để nâng cao nhận thức về môi trường. Ông nhấn mạnh rằng cuộc bơi này không dành cho những người không chuyên. Ông luôn có đội ngũ an toàn đi kèm trên thuyền và kayak, và sử dụng thiết bị “Shark Shield” tạo ra trường điện từ để xua đuổi cá mập mà không gây hại cho chúng.
Ông cho biết, mỗi ngày có khoảng 274.000 con cá mập bị giết trên toàn cầu, tương đương 100 triệu con mỗi năm. Đây là con số đáng báo động. “Bộ phim là về cá mập tấn công con người, và suốt 50 năm qua, chúng ta đã tấn công cá mập,” Pugh nói, đề cập đến tác động của “Jaws”. “Điều đó hoàn toàn không bền vững. Thật điên rồ. Chúng ta cần tôn trọng chúng.”
Pugh thừa nhận từng sợ hãi khi xem “Jaws” lúc 16 tuổi. Nhưng sau nhiều thập kỷ nghiên cứu, sự kính trọng đã thay thế nỗi sợ hãi khi ông nhận ra vai trò quan trọng của cá mập trong việc duy trì hệ sinh thái biển đang ngày càng mong manh. “Tôi sợ một thế giới không có cá mập, hoặc không có động vật săn mồi, hơn là sợ cá mập,” ông chia sẻ.
“Jaws” ra mắt năm 1975 được coi là bộ phim mở màn cho kỷ nguyên phim bom tấn của Hollywood và đã ảnh hưởng sâu sắc đến cách nhiều người nhìn nhận đại dương. Cả đạo diễn Steven Spielberg và tác giả Peter Benchley sau này đều bày tỏ sự hối tiếc về tác động của bộ phim đối với nhận thức về cá mập và đã đóng góp vào các nỗ lực bảo tồn.
Greg Skomal, nhà sinh vật học biển tại Martha’s Vineyard, cho biết nhiều người vẫn nói rằng họ không dám bơi ở biển vì nỗi sợ hãi mà bộ phim gây ra. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng “Jaws” đã truyền cảm hứng cho nhiều người, bao gồm cả ông, theo đuổi ngành sinh học biển, từ đó thúc đẩy nghiên cứu và sự hiểu biết sâu sắc hơn về loài vật này.
Ông Skomal cho rằng mối đe dọa lớn nhất hiện nay đối với quần thể cá mập là hoạt động đánh bắt cá thương mại, bùng nổ từ cuối những năm 1970, do nhu cầu cao về vây, thịt, da và sụn cá mập. Dù vậy, ông tin rằng thái độ của công chúng đang dần thay đổi. “Tôi nghĩ chúng ta đã thực sự thoát khỏi cảm giác, hay câu ngạn ngữ cũ rằng ‘con cá mập tốt duy nhất là con cá mập chết’,” ông nói. “Chúng ta chắc chắn đang chuyển từ sợ hãi sang say mê, hoặc có lẽ là sự kết hợp của cả hai.”
Theo tin từ AP News ngày 15/05/2025.
