Trong một động thái thể hiện sự đoàn kết tại Kyiv vào thứ Bảy vừa qua, các nhà lãnh đạo từ bốn quốc gia lớn của châu Âu đã cùng nhau đưa ra một thông điệp mạnh mẽ: nếu Tổng thống Nga Vladimir Putin không chấp nhận lệnh ngừng bắn vô điều kiện kéo dài 30 ngày, bắt đầu từ thứ Hai, áp lực sẽ tăng lên.
Các nhà lãnh đạo này đến từ Pháp (Tổng thống Emmanuel Macron), Anh (Thủ tướng Keir Starmer), Đức (Thủ tướng Friedrich Merz) và Ba Lan (Thủ tướng Donald Tusk). Họ cho biết đề xuất ngừng bắn này nhận được sự ủng hộ của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, người mà họ đã điện đàm để thông báo trước đó trong ngày.
Tuyên bố chung này được đưa ra trong bối cảnh nỗ lực quốc tế đang gia tăng nhằm thuyết phục Moscow đồng ý một thỏa thuận ngừng bắn, mở đường cho các cuộc đàm phán hòa bình sau hơn ba năm chiến sự toàn diện.
Tại cuộc họp báo chung với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy và đại diện các quốc gia trong “liên minh những người sẵn sàng” (hơn 30 nước cam kết tăng cường sức mạnh cho Ukraine), các nhà lãnh đạo châu Âu nhấn mạnh lệnh ngừng bắn sẽ bao gồm việc dừng giao tranh trên bộ, trên biển và trên không. Họ cũng đe dọa sẽ siết chặt các biện pháp trừng phạt Nga, đặc biệt nhắm vào lĩnh vực năng lượng và ngân hàng, nếu ông Putin không tuân thủ.
Trước đó cùng ngày, Ngoại trưởng Ukraine Andrii Sybiha cũng xác nhận Kyiv và các đồng minh sẵn sàng cho một “lệnh ngừng bắn toàn diện, vô điều kiện” với Nga trong “ít nhất 30 ngày” bắt đầu từ thứ Hai. Ông cho biết cuộc điện đàm giữa các nhà lãnh đạo châu Âu, Tổng thống Zelenskyy và Tổng thống Trump diễn ra “mang tính xây dựng”.
Việc tăng cường năng lực quân sự cho Ukraine được xem là yếu tố răn đe quan trọng đối với Nga. Các nhà lãnh đạo châu Âu nhất trí cần cung cấp vũ khí mạnh mẽ và đầu tư vào ngành công nghiệp quốc phòng của Ukraine. Tổng thống Macron còn đề cập khả năng triển khai lực lượng quân đội nước ngoài như một biện pháp “đảm bảo” bổ sung, dù chi tiết cụ thể vẫn đang được thảo luận. Theo nguồn tin Fox News ngày 10/05/2025, Tổng thống Hoa Kỳ sẽ dẫn đầu việc giám sát lệnh ngừng bắn này, với sự hỗ trợ từ các nước châu Âu, và cảnh báo về “các biện pháp trừng phạt quy mô lớn… được chuẩn bị và phối hợp giữa châu Âu và Mỹ” nếu Nga vi phạm.
Đáng chú ý, tuyên bố không đề cập đến tư cách thành viên NATO, vốn vẫn là ưu tiên hàng đầu của Kyiv về an ninh.
Mục tiêu chính hiện nay là khiến cuộc chiến trở nên quá tốn kém để Nga có thể tiếp tục chiến đấu, Ngoại trưởng Sybiha chia sẻ bên lề sự kiện.
Trung tướng về hưu Keith Kellogg, đặc phái viên của Tổng thống Trump về Ukraine và Nga, nhận định lệnh ngừng bắn “toàn diện” 30 ngày, bao gồm cả các cuộc tấn công từ trên không, trên bộ, trên biển và vào cơ sở hạ tầng, “sẽ khởi động tiến trình chấm dứt cuộc chiến lớn nhất và kéo dài nhất ở châu Âu kể từ Thế chiến II”.
Chuyến thăm Kyiv của các nhà lãnh đạo châu Âu diễn ra đúng dịp kỷ niệm 80 năm kết thúc Thế chiến II ở châu Âu. Họ đã cùng Tổng thống Zelenskyy tham dự buổi lễ đặt hoa tại quảng trường Độc lập, nơi có đài tưởng niệm tạm thời dành cho những người lính Ukraine đã ngã xuống và dân thường thiệt mạng kể từ khi Nga xâm lược.
Tổng thống Trump đã nhiều lần thúc giục cả hai bên nhanh chóng đạt được thỏa thuận chấm dứt chiến tranh. Tuy nhiên, trong khi Ukraine chấp nhận kế hoạch ngừng bắn 30 ngày ban đầu của Mỹ, Nga vẫn chưa đồng ý và tiếp tục các cuộc tấn công dọc theo chiến tuyến dài khoảng 1.600 km, bao gồm cả những vụ pháo kích gây chết người vào các khu dân cư không có mục tiêu quân sự rõ ràng. Tình hình chiến sự vẫn căng thẳng, với các báo cáo về thương vong dân sự do pháo kích và máy bay không người lái của Nga tại các khu vực như Sumy và Kherson.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhấn mạnh: “Những gì đang diễn ra với Ba Lan, Đức và Anh là khoảnh khắc lịch sử đối với nền quốc phòng châu Âu và hướng tới sự độc lập lớn hơn cho an ninh của chúng ta. Rõ ràng, điều này dành cho Ukraine và tất cả chúng ta. Đây là một kỷ nguyên mới. Đây là một châu Âu tự xem mình là một cường quốc.”
Tổng thống Trump tuần trước đã bày tỏ sự hoài nghi về việc liệu ông Putin có thực sự muốn chấm dứt chiến tranh ở Ukraine hay không, và gợi ý về khả năng áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt đối với Nga. Trước đó, Tổng thống Trump từng đề xuất Ukraine nhượng bộ lãnh thổ cho Nga để kết thúc chiến tranh, và đe dọa rút lui nếu đàm phán quá khó khăn.
Các đồng minh châu Âu của Ukraine xem số phận của nước này là nền tảng cho an ninh của lục địa. Áp lực hiện đang gia tăng để tìm cách hỗ trợ Kyiv về mặt quân sự, bất kể lập trường của Tổng thống Trump có thay đổi hay không.
