Tư lệnh quân đội Myanmar, Thống tướng Min Aung Hlaing, vừa có cuộc gặp đầu tiên với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kể từ khi ông nắm quyền cách đây 4 năm. Cuộc gặp diễn ra tại Moscow vào thứ Sáu vừa qua, bên lề lễ kỷ niệm 80 năm chiến thắng phát xít Đức trong Thế chiến II.
Theo truyền thông nhà nước Myanmar, Chủ tịch Tập Cận Bình cam kết hỗ trợ Myanmar khắc phục hậu quả trận động đất kinh hoàng hồi tháng 3 và giúp đỡ nỗ lực chấm dứt cuộc nội chiến đang diễn ra. Hai nhà lãnh đạo cũng thảo luận về quan hệ song phương, tăng cường hợp tác trên mọi lĩnh vực và cùng nhau duy trì ổn định, hòa bình khu vực.
Trung Quốc, cùng với Nga, là nhà cung cấp vũ khí chính cho quân đội Myanmar trong cuộc chiến chống lại lực lượng kháng chiến dân chủ và các nhóm thiểu số vũ trang. Bắc Kinh cũng là đối tác thương mại lớn nhất của Myanmar và đã đầu tư hàng tỷ đô la vào các dự án khai thác mỏ, đường ống dẫn dầu khí và cơ sở hạ tầng khác. An ninh ở Myanmar đặc biệt quan trọng với Trung Quốc do hai nước có chung đường biên giới dài.
Trong bối cảnh chính quyền quân sự Myanmar bị nhiều nước phương Tây tẩy chay và trừng phạt sau cuộc đảo chính năm 2021, Trung Quốc vẫn duy trì quan hệ làm việc tốt. Bắc Kinh cũng là một trong những quốc gia viện trợ lớn cho Myanmar sau trận động đất mạnh 7.7 độ Richter khiến hàng nghìn người thiệt mạng và làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng nhân đạo, với hàng triệu người phải di dời.
Trung Quốc lo ngại về sự bất ổn đe dọa lợi ích của mình ở Myanmar, đặc biệt sau khi quân đội Myanmar chịu nhiều thất bại trên chiến trường, nhất là ở các khu vực gần biên giới Trung Quốc. Cuộc tấn công của Liên minh Ba Anh em (Three Brotherhood Alliance) từ tháng 10/2023 đã nhanh chóng chiếm được nhiều thị trấn và căn cứ quân sự chiến lược dọc biên giới ở bang Shan.
Nhiều người cho rằng cuộc tấn công này có sự ủng hộ ngầm của Bắc Kinh nhằm dẹp bỏ các hoạt động tội phạm có tổ chức ở các khu vực do người gốc Hoa kiểm soát. Đầu năm 2024, Trung Quốc đã làm trung gian cho một lệnh ngừng bắn, nhưng nhanh chóng đổ vỡ. Bắc Kinh và chính quyền quân sự Myanmar càng lo ngại khi các nhóm kháng chiến và thiểu số vũ trang giành được lợi thế.
Dưới áp lực ngày càng tăng từ Bắc Kinh, Liên minh Dân chủ Quốc gia Myanmar (MNDAA) đã rút lực lượng khỏi thị trấn chiến lược Lashio vào tháng trước. Theo nguồn tin ABC News, một thành viên MNDAA cho biết quân đội Myanmar đã tái chiếm và thiết lập lại căn cứ tại đây vào cuối tháng 4.
Trong một cuộc họp báo trực tuyến gần đây, người phát ngôn của Quân đội Giải phóng Quốc gia Ta’ang (TNLA) cho biết người dân địa phương gặp khó khăn do Trung Quốc và chính quyền quân sự Myanmar phong tỏa thương mại vào các khu vực do TNLA kiểm soát. TNLA cũng cho biết Trung Quốc liên tục kêu gọi họ tránh giao tranh dọc biên giới và các khu vực có đầu tư của Trung Quốc. Dù TNLA đã gia hạn lệnh ngừng bắn sau động đất, quân đội Myanmar vẫn tiến hành không kích hàng ngày vào các khu vực do nhóm này kiểm soát.
