Trung Quốc và Ai Cập vừa kết thúc cuộc tập trận quân sự chung đầu tiên, một động thái phô trương sức mạnh giữa lúc Bắc Kinh đang tìm cách xích lại gần hơn với các đồng minh của Mỹ.
Cuộc tập trận kéo dài từ giữa tháng 4 đến Chủ nhật vừa qua, bao gồm các bài tập không chiến chung, diễn tập không chiến mô phỏng và các buổi giảng về chiến tranh hiện đại.
Theo CCTV, truyền thông nhà nước Trung Quốc, Bắc Kinh đã triển khai các máy bay chiến đấu J-10C, máy bay cảnh báo sớm KJ-500 và máy bay chở dầu Y-20, thể hiện sức mạnh quân sự của mình vượt ra ngoài châu Á.
Trong những năm gần đây, Ai Cập cũng đã mua một lượng lớn máy móc quân sự từ Nga, làm dấy lên câu hỏi về cách Mỹ nên đối phó với việc một đồng minh lớn ở Trung Đông và một nước nhận viện trợ đang xích lại gần hơn với các đối thủ lớn nhất của mình.
Ông Joel Rubin, một cựu quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ, nhận định: “Ai Cập về cơ bản đang phớt lờ chúng ta và tìm đến Trung Quốc, tìm kiếm các đối tác ổn định, lâu dài hơn sau gần bốn thập kỷ rưỡi ổn định về thỏa thuận hòa bình theo Trại David.”
Ai Cập hiện đang vận hành một số máy bay do Mỹ sản xuất – máy bay chiến đấu F-16, вертолёты CH-47 Chinook và AH-64 Apache – và dự kiến sẽ nhận máy bay vận tải C-130J. Ai Cập cũng sở hữu 32 hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot của Mỹ.
Cuộc tập trận China-Egypt Eagles of Civilization 2025 dự kiến sẽ củng cố mối quan hệ của Bắc Kinh với quân đội mạnh nhất châu Phi và một đồng minh chiến lược lâu năm của Mỹ.
Ai Cập đã nhận khoảng 1,3 tỷ đô la viện trợ quân sự của Mỹ mỗi năm kể từ Hiệp định Trại David bình thường hóa quan hệ giữa Israel và Ai Cập. Con số này chỉ đứng sau Israel, nước nhận khoảng 3,8 tỷ đô la viện trợ quân sự của Mỹ.
Ukraine nhận được nhiều viện trợ hơn Ai Cập và Israel, nhưng chỉ kể từ khi Nga xâm lược – trước năm 2022, nước này nhận được từ 200 đến 350 triệu đô la mỗi năm.
Theo ông Rubin, Hiệp định Trại David là “mảnh ghép cuối cùng để tách quân đội Ả Rập quan trọng nhất khỏi Liên Xô”. Trước các hiệp định, Ai Cập liên kết với các ưu tiên của Nga ở Trung Đông. “Đó là việc đưa họ vào cột của chúng ta, và đây là một dấu hiệu cho thấy họ có thể lại chuyển sang một cột khác.”
Khoảng 300 triệu đô la viện trợ quân sự của Mỹ cho Ai Cập có thể bị ràng buộc vào các lo ngại về nhân quyền, và số tiền đó đã bị đóng băng và dỡ bỏ trong những năm gần đây do các khiếu nại về hồ sơ nhân quyền của Ai Cập dưới thời Tổng thống Abdel Fattah el-Sisi.
Bà Mariam Wahba, một nhà nghiên cứu về Ai Cập tại Tổ chức Bảo vệ các nền dân chủ, cho biết: “Các chiến thuật phòng ngừa rủi ro của Cairo không phải là mới. Đây là một nỗ lực chậm rãi và ổn định, và cuộc tập trận này đánh dấu một sự leo thang rõ ràng. Đối với Cairo, họ muốn đa dạng hóa các nhà bảo trợ của mình. Washington từ lâu đã đặt điều kiện viện trợ cho Ai Cập về các nỗ lực nhân quyền và dân chủ hóa. Mặc dù Mỹ thường xuyên ban hành các miễn trừ đối với các điều kiện này và cho phép viện trợ chảy, Cairo không muốn tiếp tục mắc nợ Washington.”
Tuy nhiên, với một chính quyền mới ít quan tâm đến viện trợ nước ngoài, Ai Cập có thể lo ngại rằng việc cắt giảm viện trợ hơn nữa đang được xem xét.
Bà Wahba nói: “Cuộc tập trận này chắc chắn sẽ gióng lên hồi chuông cảnh báo ở Washington.”
Theo cựu Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Simone Ledeen, các cuộc tập trận “vừa là về xây dựng năng lực vừa là gửi một tín hiệu địa chính trị.”
Bà Ledeen, người từng làm việc trong chính quyền Trump đầu tiên, nói thêm: “Ai Cập đang phòng ngừa rủi ro, cho Mỹ thấy rằng họ có các lựa chọn. Trung Quốc đang làm rõ rằng họ có ý định mở rộng ảnh hưởng của mình ở Địa Trung Hải. Mọi người nên chú ý.”
Ông Rubin nhận định, diễn biến mới nhất này đòi hỏi “ngoại giao rất nhanh nhạy”.
Ông nói: “Điều đó cho thấy sự bất ổn và hoảng loạn toàn cầu rộng lớn hơn về vị trí của chính quyền Trump đối với các vấn đề quốc tế. Nếu chúng ta đe dọa theo cách đẩy họ ra ngoài, thì ngay cả khi chúng ta có thể cảm thấy có lý về mặt đạo đức, chúng ta có khả năng mất đi một đồng minh và đối tác quan trọng, một đồng minh có tác động đáng kể đến các tuyến đường vận chuyển toàn cầu, công tác chống khủng bố trên khắp Trung Đông Ả Rập, và chúng ta sẽ trao cho Trung Quốc một chỗ đứng ngay vào trung tâm của Trung Đông vào thời điểm tồi tệ nhất có thể.”
Theo Fox News
