Cựu Giám đốc Cục Điều tra Liên bang (FBI) James Comey gần đây đã gây xôn xao dư luận khi đăng lên tài khoản Instagram cá nhân hình ảnh những vỏ sò được xếp thành dãy số “86 47”. Sự việc này nhanh chóng châm ngòi cho một cuộc tranh cãi chính trị gay gắt tại Mỹ, đặc biệt là từ phía Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump và các đảng viên Cộng hòa.
Trong bài đăng ban đầu (sau đó đã bị xóa), ông Comey chỉ chú thích đơn giản rằng đó là “hình vỏ sò xếp đẹp mắt trong buổi đi dạo biển của tôi”. Tuy nhiên, dãy số “86 47” lập tức thu hút sự chú ý và gây ra nhiều suy đoán.
Trước phản ứng dữ dội, ông Comey đã phải lên tiếng giải thích trong một bài đăng tiếp theo. Ông cho biết mình coi dãy số này như một thông điệp chính trị. Theo ông, số “47” ám chỉ Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump, người là Tổng thống thứ 47 của Hoa Kỳ, còn thuật ngữ lóng “86” thường có nghĩa là loại bỏ, bỏ đi một thứ gì đó không còn cần thiết, giống như việc đuổi một vị khách gây rối khỏi quán bar.
Tuy nhiên, Tổng Thống Hoa Kỳ Trump và những người cùng phe lại có cách diễn giải hoàn toàn khác và tiêu cực hơn nhiều. Với mối quan hệ vốn đã căng thẳng từ lâu giữa hai người, họ cáo buộc ông Comey đang công khai ủng hộ hoặc kêu gọi hành vi bạo lực nhắm vào Tổng thống. Lý do là bởi thuật ngữ “86” đôi khi trong một số ngữ cảnh nhất định cũng được hiểu là ám chỉ việc giết người.
Tổng Thống Hoa Kỳ Trump đã đặc biệt nhấn mạnh quan điểm này trong một cuộc phỏng vấn với Fox News. Ông tuyên bố Comey “biết chính xác điều đó có nghĩa là gì”, và cho rằng “một đứa trẻ cũng biết điều đó có nghĩa là ám sát. Ông ta là Giám đốc FBI mà không biết điều đó có nghĩa gì ư? Nó nói rõ ràng và rành mạch là ám sát”.
Theo các chuyên gia ngôn ngữ, nguồn gốc của thuật ngữ lóng “86” được cho là xuất phát từ tiếng lóng của giới nhân viên nhà hàng vào khoảng những năm 1930. Ban đầu, nó được dùng để chỉ một món ăn đã “hết hàng” hoặc “không còn phục vụ”. Sau đó, nghĩa của nó dần mở rộng sang việc loại bỏ hoặc đuổi đi thứ gì đó hoặc ai đó không mong muốn khỏi một địa điểm hoặc tình huống.
Jesse Sheidlower, cựu biên tập viên của từ điển Oxford English Dictionary, giải thích rằng từ nghĩa gốc “hết hàng” đã phát triển thành các nghĩa bóng rõ ràng như loại bỏ một khách hàng không mong muốn. Từ điển Merriam-Webster cũng đưa ra định nghĩa chính về “86” là “đuổi ra”, “loại bỏ” hoặc “từ chối phục vụ”. Dù thừa nhận có tồn tại những trường hợp (chủ yếu trong tác phẩm hư cấu) dùng “86” để ám chỉ việc giết người, các chuyên gia nhấn mạnh ý nghĩa phổ biến và rộng rãi hơn vẫn là “loại bỏ” hoặc “bỏ đi”.
Vụ việc này nghiêm trọng đến mức phía Tổng Thống Hoa Kỳ Trump cho biết họ đang mở một cuộc điều tra về bài đăng của cựu Giám đốc FBI. Về phần mình, Comey đã đính chính, nói rằng ông không nhận ra rằng “một số người lại liên kết những con số đó với bạo lực”.
Giới chuyên gia ngôn ngữ cho rằng việc một thuật ngữ lóng lại có thể gây ra tranh cãi dữ dội như vậy không có gì đáng ngạc nhiên, đặc biệt trong bối cảnh chính trị Mỹ hiện nay đang bị phân cực sâu sắc. Nicole Holliday, giáo sư ngôn ngữ học tại Đại học California, Berkeley, nhận định rằng “chúng ta đang sống trong một nền văn hóa siêu phân cực, mọi thứ đều giống như bài kiểm tra Rorschach (phép thử tâm lý bằng cách diễn giải các hình ảnh đối xứng). Chúng ta rất nhạy cảm với bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy ai đó thuộc nhóm của mình hay nhóm đối lập”.
Bà cũng lưu ý rằng ngôn ngữ và ý nghĩa của từ ngữ rất linh hoạt, dễ bị ảnh hưởng bởi ngữ cảnh, văn hóa và các yếu tố khác. Việc giao tiếp trực tuyến lại càng làm cho việc hiểu đúng ý nghĩa trở nên khó khăn hơn bởi thiếu sự tương tác trực tiếp để làm rõ. “Chúng ta không nên giao tiếp về các vấn đề nghiêm túc theo cách này”, bà nói.
Thông tin được tổng hợp theo tường thuật của hãng tin Associated Press (AP), đăng tải trên seattletimes.com vào ngày 17 tháng 5 năm 2025.
