Trong chuyến công du Trung Đông gần đây của Tổng Thống Donald Trump, không chỉ có đoàn tùy tùng chính thức mà còn có sự góp mặt của hàng loạt các lãnh đạo doanh nghiệp hàng đầu nước Mỹ.
Theo tin từ ABC News ngày 21/05/2025, các ông lớn như CEO của Nvidia, các giám đốc điều hành từ ngành dầu khí và ngân hàng đã sẵn sàng hủy bỏ lịch trình bận rộn để cùng Tổng Thống Trump bay đến Trung Đông. Mục tiêu chính của họ là gì? Đó là tìm cách thắt chặt quan hệ với Tổng Thống, hy vọng nhận được sự chiếu cố về các quy định và đặc biệt là né tránh thuế quan.
Về phía Tổng Thống Donald Trump, ông rất sẵn lòng sử dụng hình ảnh và sự hiện diện của các lãnh đạo doanh nghiệp này để củng cố thông điệp về một nền kinh tế Mỹ đang bùng nổ, đặc biệt trong bối cảnh tăng trưởng có dấu hiệu chậm lại.
Tuy nhiên, việc thân thiết với Tổng Thống không phải lúc nào cũng là “bùa hộ mệnh” cho các công ty. Nhiều tập đoàn lớn như Apple, Amazon, và Walmart đôi khi vẫn trở thành mục tiêu của sự không hài lòng từ phía Tổng Thống. Điều này cho thấy những cam kết tạo việc làm tại Mỹ mà họ đưa ra dường như chỉ giúp đánh bóng hình ảnh cho Tổng Thống nhiều hơn là bảo vệ lợi nhuận của chính họ.
Các giám đốc điều hành tham gia chuyến đi chia sẻ, họ cảm thấy gần như không có lựa chọn nào khác ngoài việc cố gắng giữ quan hệ tốt đẹp với Tổng Thống, nhất là khi ông có quyền lực lớn trong việc áp đặt thuế quan.
Tổng Thống Donald Trump cũng công khai bày tỏ vai trò của mình là “người cổ vũ cho đất nước”. Ông từng phát biểu tại Abu Dhabi, đứng cạnh CEO của Cleveland Clinic Foundation, rằng ông là người đang “làm công việc bán hàng” cho nước Mỹ, điều mà ông cho rằng người tiền nhiệm Joe Biden sẽ không làm.
Các hội nghị kinh doanh đã được gấp rút tổ chức tại Trung Đông để Tổng Thống có sân khấu thể hiện khả năng “dealmaking” của mình. Các lãnh đạo doanh nghiệp ký kết thỏa thuận, quảng bá đầu tư như một màn trình diễn trước Tổng Thống và giới tinh hoa trong khu vực, đồng thời tận dụng cơ hội để mở rộng mạng lưới quan hệ.
Giáo sư Jeffrey Sonnenfeld từ Đại học Yale nhận định, hành động của các CEO đôi khi có vẻ luồn cúi, nhưng thường mang lại lợi ích về mặt đối xử và được truyền thông nhà nước nhắc đến miễn phí.
Ngay cả các doanh nhân nước ngoài cũng tìm cách gặp gỡ Tổng Thống. Gần đây, một lãnh đạo từ tập đoàn xa xỉ LVMH của Pháp (sở hữu Tiffany & Co.) đã có mặt tại Phòng Bầu Dục. Mặc dù cổ phiếu LVMH đang bị ảnh hưởng bởi thuế quan, Tổng Thống Trump vẫn dành lời khen ngợi.
Dù cố gắng duy trì liên lạc thường xuyên với đội ngũ của Tổng Thống, nhiều giám đốc điều hành thừa nhận không phải lúc nào họ cũng biết ai là người có thể truyền tải hiệu quả nhất quan điểm của họ về thuế quan hay quy định đến Tổng Thống. Bộ trưởng Ngân khố Scott Bessent được coi là cầu nối được ưa chuộng hơn cả.
Tổng Thống Donald Trump không ngại công khai chỉ trích các công ty, ngay cả sau các cuộc gặp gỡ. Ông từng yêu cầu CEO Walmart “tự chịu” chi phí thuế quan và gọi cho nhà sáng lập Amazon Jeff Bezos sau khi có thông tin Amazon cân nhắc hiển thị tác động thuế quan lên giá sản phẩm.
Lãnh đạo các hãng xe lớn như General Motors, Ford và Stellantis cũng đã gặp Tổng Thống để trình bày về ảnh hưởng của thuế quan. Họ nhận được một số ngoại lệ nhất định, nhưng thuế nhập khẩu thép và nhôm vẫn được duy trì.
Tuy nhiên, cũng có trường hợp một giám đốc điều hành có thể tạo ra ảnh hưởng đáng kể. Jamie Dimon, CEO của JP Morgan Chase, sau khi xuất hiện trên truyền hình và khuyên Tổng Thống nên tập trung đàm phán thương mại, đã khiến Tổng Thống lắng nghe và tạm thời giảm mức thuế xuống 10% để tạo cơ hội đàm phán kéo dài 90 ngày. Tổng Thống Trump sau đó đã khen ngợi ông Dimon trên truyền hình.
