Sau cuộc điện đàm với Tổng Thống Nga Vladimir Putin hôm thứ Hai vừa qua, Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump dường như đang thay đổi lập trường đối với cuộc chiến ở Ukraine. Thay vì tiếp tục các nỗ lực môi giới hòa bình hay gây áp lực lên Nga, ông cho rằng Ukraine và Nga phải tự tìm giải pháp cho cuộc xung đột này.
Động thái này đánh dấu một sự thay đổi đáng kể, chỉ vài ngày sau khi Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump tuyên bố rằng chỉ có ông và Tổng Thống Putin mới có khả năng dàn xếp một thỏa thuận. Theo tin từ The New York Times, dựa trên thông tin từ sáu quan chức quen thuộc với cuộc thảo luận (giấu tên), Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump cũng rút lui khỏi lời đe dọa sẽ tham gia chiến dịch gây áp lực của châu Âu, bao gồm cả các lệnh trừng phạt mới đối với Nga.
Quyết định này của Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã tạo ra một rạn nứt sâu sắc trong liên minh NATO. Trong khi các đồng minh châu Âu vẫn tiếp tục kế hoạch áp đặt trừng phạt, Hoa Kỳ dưới thời Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump dường như đang muốn chấm dứt vai trò tích cực trong cuộc xung đột này. Theo một quan chức Tòa Bạch Ốc (giấu tên), lý do là vì các lệnh trừng phạt bổ sung sẽ cản trở cơ hội kinh doanh, và Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump muốn tối đa hóa cơ hội kinh tế cho người Mỹ.
Tuy nhiên, các quan chức Mỹ khác, bao gồm Ngoại trưởng Marco Rubio, đã phản bác lại những lời chỉ trích bằng cách chỉ ra rằng các lệnh trừng phạt hiện có đối với Nga (phần lớn được áp đặt sau cuộc xâm lược năm 2022) vẫn được giữ nguyên, và việc chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine vẫn tiếp diễn. Ngoại trưởng Rubio nhấn mạnh Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đang cố gắng chấm dứt một cuộc chiến đẫm máu, tốn kém mà cả hai bên đều không thể giành chiến thắng.
Dù vậy, thông điệp ngầm từ cuộc gọi của Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump với Tổng thống Zelenskyy và các nhà lãnh đạo châu Âu là kỷ nguyên Hoa Kỳ đổ sức ngoại giao, cung cấp vũ khí mới cho Ukraine và áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế chống lại Nga đang dần đi đến hồi kết.
Trong các bài đăng trên mạng xã hội gần đây, Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump từng nhiều lần đe dọa áp đặt thuế quan và trừng phạt Nga nếu nước này từ chối ký thỏa thuận ngừng bắn 30 ngày. Tuy nhiên, sau cuộc gọi với Tổng thống Putin, những cam kết đó dường như đã tan biến. Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã không đề cập đến lời đe dọa này trong cuộc điện đàm với các nhà lãnh đạo châu Âu hay trong các bình luận công khai.
Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump từng hứa hẹn trong chiến dịch tranh cử rằng ông sẽ mang lại hòa bình giữa Nga và Ukraine chỉ trong 24 giờ. Tuy nhiên, ông sau đó đã thừa nhận rằng điều đó khó khăn hơn ông tưởng, và cho biết ông đã nói hơi “châm biếm” khi đưa ra mốc thời gian đó.
Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã bày tỏ sự thất vọng với tiến độ chậm chạp và thái độ bất khoan nhượng của Tổng thống Putin. Ông nói rõ rằng muốn Hoa Kỳ rút khỏi các cuộc thảo luận và tập trung vào việc thực hiện các thỏa thuận kinh doanh với Nga.
Trong bài đăng trên Truth Social, Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump viết: “Các điều kiện để kết thúc cuộc chiến sẽ được đàm phán giữa hai bên, vì chỉ có thể như vậy, bởi vì họ biết chi tiết về một cuộc đàm phán mà không ai khác có thể biết được.”
Ông cũng hướng tới mục tiêu mà một số nhà lãnh đạo châu Âu tin rằng là mục tiêu thực sự của ông: bình thường hóa quan hệ giữa Washington và Moscow. Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết Nga “muốn thực hiện THƯƠNG MẠI quy mô lớn với Hoa Kỳ khi cuộc ‘tắm máu’ thảm khốc này kết thúc, và tôi đồng ý.” Ông nói thêm: “Có một cơ hội to lớn để Nga tạo ra lượng lớn công ăn việc làm và của cải. Tiềm năng của nước này là KHÔNG GIỚI HẠN.”
Sự bất đồng giữa Mỹ và châu Âu về việc hỗ trợ Ukraine có thể sẽ được làm rõ tại hai hội nghị thượng đỉnh sắp tới: G7 ở Canada vào giữa tháng 6 và NATO ở The Hague một tuần sau đó. Hội nghị NATO đặc biệt quan trọng, vì sẽ thảo luận về việc hỗ trợ lâu dài cho Ukraine và các biện pháp kiềm chế lực lượng Nga, cũng như thử thách liệu Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump có tuân thủ hiệp ước NATO để bảo vệ các thành viên yếu hơn của liên minh hay không.
Tin từ The New York Times ngày 20/05/2025.
