Tổng thống Donald Trump hôm thứ Sáu (giờ Mỹ) cho biết Iran đã nhận được một đề xuất từ phía Mỹ liên quan đến chương trình hạt nhân đang phát triển rất nhanh của nước này. Phát biểu được đưa ra trên chuyên cơ Air Force One khi ông kết thúc chuyến công du Trung Đông tới Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Ả Rập Xê Út và Qatar.
Đây là lần đầu tiên Tổng thống Trump xác nhận rằng Mỹ đã gửi đề xuất cho Tehran sau nhiều vòng đàm phán giữa đặc phái viên Mỹ về Trung Đông, ông Steve Witkoff, và Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi.
Các cuộc đàm phán hiện đã đi vào cấp độ “chuyên gia”, nghĩa là hai bên đang tìm cách đạt được thỏa thuận chi tiết về một thỏa thuận khả thi. Tuy nhiên, một vướng mắc lớn vẫn là việc Iran làm giàu uranium. Tehran khăng khăng họ phải được phép làm điều này, trong khi chính quyền Tổng thống Trump ngày càng kiên quyết yêu cầu Iran phải từ bỏ.
Trong suốt chuyến đi, Tổng thống Trump liên tục nhấn mạnh rằng Iran không được phép sở hữu bom hạt nhân. Cơ quan tình báo Mỹ đánh giá Tehran hiện chưa theo đuổi việc chế tạo vũ khí hạt nhân một cách tích cực, nhưng chương trình của họ đang ở sát ngưỡng có thể chế tạo vũ khí.
Khi được hỏi liệu Mỹ đã gửi đề xuất chính thức chưa, Tổng thống Trump trả lời: “Họ đã có một đề xuất. Nhưng quan trọng nhất, họ biết họ phải hành động nhanh chóng, hoặc điều gì đó tồi tệ sẽ xảy ra.” Ông không nói rõ nội dung đề xuất là gì.
Phía Iran chưa xác nhận việc nhận được đề xuất. Trước đó một ngày, Ngoại trưởng Araghchi cho biết Iran chưa nhận được đề xuất nào từ Mỹ và chỉ trích các tuyên bố mâu thuẫn, không nhất quán từ chính quyền Tổng thống Trump, cho rằng đó là dấu hiệu của sự lộn xộn hoặc một chiến lược đàm phán có tính toán.
Các cuộc đàm phán giữa quan chức Iran và Mỹ đã diễn ra tại Oman và Rome, luôn có sự trung gian của Ngoại trưởng Oman Badr al-Busaidi. Mục tiêu là hạn chế chương trình hạt nhân của Iran đổi lấy việc dỡ bỏ một số lệnh trừng phạt kinh tế khắc nghiệt mà Mỹ đã áp đặt. Đây là nỗ lực giải quyết gần nửa thế kỷ thù địch giữa hai nước.
Tổng thống Trump nhiều lần đe dọa sẽ tiến hành không kích vào các cơ sở hạt nhân của Iran nếu không đạt được thỏa thuận. Trong khi đó, các quan chức Iran ngày càng cảnh báo họ có thể theo đuổi vũ khí hạt nhân với kho uranium đã được làm giàu đến gần cấp độ chế tạo vũ khí. Căng thẳng Trung Đông vốn đã leo thang vì cuộc chiến Israel-Hamas ở Gaza, nay càng phức tạp hơn khi Israel cũng đe dọa tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran nếu cảm thấy bị đe dọa.
Có thể thấy, con đường tìm kiếm một giải pháp ngoại giao cho vấn đề hạt nhân Iran vẫn đầy chông gai với nhiều yếu tố phức tạp đan xen.
Theo tin từ The Associated Press ngày 16/05/2025.
