WASHINGTON – Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump mới đây đã có cuộc gặp với Tổng Thống Nam Phi Cyril Ramaphosa tại Nhà Trắng. Tại đây, Tổng Thống Trump đã thẳng thắn bày tỏ những quan ngại sâu sắc về tình hình an ninh tại Nam Phi, đặc biệt là cáo buộc về việc giết hại và tịch thu đất đai của những người nông dân da trắng.
Trong cuộc gặp, Tổng Thống Trump cho biết “Nhiều người đang rời Nam Phi để đảm bảo an toàn cho chính họ.” Ông còn chiếu một đoạn video trong Phòng Bầu Dục, cáo buộc chính phủ Nam Phi chưa giải quyết triệt để vấn đề này. Ông nhấn mạnh rằng “đất đai của họ (nông dân da trắng) đang bị tịch thu và trong nhiều trường hợp, họ còn bị giết.”
Đáp lại, Tổng Thống Ramaphosa đã bác bỏ cáo buộc này, khẳng định chính phủ của ông “hoàn toàn phản đối” hành vi bạo lực. Ông cho biết mục đích của chuyến thăm lần này là để làm rõ thông tin và hàn gắn mối quan hệ song phương giữa Mỹ và Nam Phi, vốn đang ở mức thấp nhất kể từ khi chế độ phân biệt chủng tộc Apartheid kết thúc vào năm 1994.
Các chuyên gia tại Nam Phi cũng đồng tình rằng không có bằng chứng cho thấy người da trắng đang bị nhắm mục tiêu cụ thể. Tuy nhiên, họ thừa nhận rằng nông dân thuộc mọi sắc tộc đều là nạn nhân của các vụ đột nhập bạo lực vào nhà ở một quốc gia có tỷ lệ tội phạm rất cao.
Trước đó, Tổng Thống Trump đã cắt toàn bộ viện trợ của Mỹ cho Nam Phi và tiếp nhận một số nông dân da trắng Nam Phi làm người tị nạn. Ông cáo buộc chính phủ do người da đen lãnh đạo tại Nam Phi đang thực thi các chính sách chống lại người da trắng và theo đuổi chính sách đối ngoại bài Mỹ.
Một quan chức Nhà Trắng tiết lộ trước cuộc gặp rằng Tổng Thống Trump dự kiến sẽ thảo luận về việc lên án các chính trị gia “thúc đẩy luận điệu diệt chủng” và xem các vụ tấn công trang trại là tội phạm ưu tiên. Ông cũng có thể đề cập đến các rào cản thương mại dựa trên chủng tộc của Nam Phi và sự cần thiết phải “ngừng làm các nhà đầu tư sợ hãi”.
Chính phủ Nam Phi kiên quyết phủ nhận cáo buộc tịch thu đất đai trái phép thông qua luật trưng thu mới, cho rằng sự chỉ trích từ Mỹ xuất phát từ thông tin sai lệch. Các chuyên gia cũng phản bác cáo buộc diệt chủng, lý giải rằng bạo lực là do tỷ lệ tội phạm cao nói chung.
Quan hệ giữa hai nước còn căng thẳng do Nam Phi đưa Israel ra Tòa án Công lý Quốc tế với cáo buộc diệt chủng tại Gaza, và Tổng Thống Ramaphosa từng có liên hệ với công ty viễn thông MTN có quan hệ với Iran.
Phái đoàn Nam Phi đi cùng Tổng Thống Ramaphosa có cả những nhân vật nổi tiếng như các vận động viên golf Ernie Els, Retief Goosen và tỷ phú Johann Rupert (người Afrikaner), cùng với Elon Musk – người cũng rất chỉ trích quê hương Nam Phi của mình.
Elon Musk cho rằng dịch vụ internet vệ tinh Starlink của ông không được cấp phép tại Nam Phi vì ông không phải người da đen. Tuy nhiên, chính quyền Nam Phi cho biết Starlink chưa nộp đơn chính thức và nếu có, họ sẽ phải tuân thủ luật ưu đãi, yêu cầu các công ty nước ngoài cho phép cổ đông người da đen hoặc các nhóm dân tộc thiểu số khác chiếm 30% chi nhánh tại Nam Phi.
Chính phủ Nam Phi bảo vệ luật ưu đãi là nền tảng để sửa chữa những bất công dưới chế độ Apartheid, vốn tước đoạt cơ hội của người da đen và các nhóm chủng tộc khác.
(Theo tường thuật của Associated Press trên Seattle Times ngày 21/05/2025)
