Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump mới đây đã gây chú ý khi bất ngờ công bố kế hoạch xây dựng hệ thống phòng thủ tên lửa đầy tham vọng mang tên “Mái Vòm Vàng” (Golden Dome), được xem như phiên bản “Made in USA” của hệ thống Vòm Sắt (Iron Dome) nổi tiếng của Israel.
Tuy nhiên, theo tường thuật của Fox News, việc công bố này đã khiến nhiều Thượng nghị sĩ tại Đồi Capitol khá bất ngờ, thậm chí một số người còn chưa từng nghe nói đến dự án này. Họ bày tỏ lo ngại về chi phí khổng lồ và tính khả thi của dự án mà không có thông tin chi tiết hay báo cáo chi phí rõ ràng.
Tổng thống Trump ước tính chi phí cho “Mái Vòm Vàng” khoảng 125 tỷ USD và cho rằng có thể hoàn thành trong vòng ba năm. Một gói tài trợ chính phủ đang được Quốc hội xem xét, có tên gọi Đạo luật “One Big Beautiful Bill”, bao gồm 25 tỷ USD để khởi động dự án này.
Ngược lại, các chuyên gia quốc phòng và cả một số đồng minh Cộng hòa dự đoán chi phí sẽ cao hơn rất nhiều. Thượng nghị sĩ Tim Sheehy, người có kế hoạch thành lập nhóm ủng hộ Golden Dome tại Thượng viện, cảnh báo rằng việc mở rộng quy mô Iron Dome của Israel (quốc gia có diện tích tương đương New Jersey) để bảo vệ toàn nước Mỹ là một thách thức công nghệ hoàn toàn khác biệt và chi phí có thể lên tới hàng nghìn tỷ USD.
Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO), một cơ quan phi đảng phái, ước tính dự án có thể tiêu tốn khoảng 500 tỷ USD, và ngay cả con số này cũng bị coi là thấp. Tướng Chance Saltzman, Tư lệnh Tác chiến Không gian, cho biết trong 34 năm làm việc, ông chưa từng thấy một ước tính ban đầu nào lại quá cao so với thực tế.
Ý tưởng của Golden Dome là phát hiện tên lửa đối phương ngay sau khi phóng, sử dụng các hệ thống trên quỹ đạo để đánh chặn trong giai đoạn tăng tốc (bằng laser hoặc đầu đạn động năng). Nếu không thành công, các hệ thống mặt đất sẽ được triển khai để làm chệch hướng tên lửa.
Một số Thượng nghị sĩ, như Mike Rounds, ủng hộ dự án, lập luận rằng mặc dù tốn kém, nó có thể ngăn chặn chiến tranh và cứu sống hàng triệu người, chi phí hàng tỷ USD cho phòng thủ là nhỏ so với thiệt hại của một cuộc chiến lớn. Tuy nhiên, những người khác như Thượng nghị sĩ Tommy Tuberville lưu ý rằng Mỹ hiện đang có nhiều ưu tiên quốc phòng khác, bao gồm hiện đại hóa các hầm chứa tên lửa và chuyển đổi sang các hình thức chiến tranh mới.
Chuck DeVore, một chuyên gia quốc phòng từ Quỹ Chính sách Công Texas và cựu quan chức dưới thời Tổng thống Reagan, cho rằng sự tiến bộ công nghệ đã làm giảm chi phí phòng thủ tên lửa, có thể thay đổi quan niệm chiến lược cũ rằng tấn công luôn rẻ hơn phòng thủ. Ông nhận định đây là một “bước ngoặt cách mạng” và việc bảo vệ quê hương, cứu mạng sống người Mỹ tốt hơn là dựa vào chiến lược răn đe hủy diệt lẫn nhau, đặc biệt trong bối cảnh phổ biến vũ khí hạt nhân.
Thượng nghị sĩ Markwayne Mullin cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của dự án đối với an ninh quốc gia, dù ông cũng chưa được cung cấp thông tin chi tiết về chi phí và yêu cầu cụ thể.
Tin tức về dự án Mái Vòm Vàng được Fox News đăng tải ngày 21/05/2025.
