Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ vừa ra phán quyết quan trọng, ủng hộ quyền của Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump trong việc loại bỏ hai nhân sự được chính quyền tiền nhiệm bổ nhiệm vào các hội đồng liên bang. Đây được xem là một thắng lợi pháp lý cho chính quyền Trump, giải quyết tranh chấp kéo dài về quyền hạn của Tổng thống đối với các quan chức cơ quan độc lập.
Phán quyết được đưa ra sau khi Chánh án Tối Cao Pháp Viện John Roberts trước đó đã tạm thời dừng việc phục chức cho bà Gwynne Wilcox, thành viên Hội đồng Quan hệ Lao động Quốc gia (NLRB), và bà Cathy Harris, thành viên Hội đồng Bảo vệ Hệ thống Công trạng (MSPB). Hai người này đã bị chính quyền Trump bất ngờ chấm dứt hợp đồng vào đầu năm nay và đệ đơn kiện, cho rằng việc sa thải là ‘trái luật’.
Tuy nhiên, Tòa án tối cao cũng ngụ ý rằng họ có thể ngăn cản những nỗ lực sa thải Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed), ông Jerome Powell, người mà Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump từng bày tỏ sự không hài lòng vì không cắt giảm lãi suất đủ nhanh.
Vấn đề cốt lõi mà các thẩm phán Tối Cao Pháp Viện phải đối mặt là liệu các thành viên hội đồng, cả hai đều do chính quyền trước bổ nhiệm, có được giữ chức trong khi cuộc tranh cãi lớn hơn về phán quyết 90 năm tuổi của Tối Cao Pháp Viện – Humphrey’s Executor – vẫn tiếp diễn. Phán quyết này từng quy định tổng thống không thể sa thải các thành viên hội đồng độc lập mà không có lý do chính đáng.
Ba thẩm phán có quan điểm tự do của Tòa án đã phản đối phán quyết mới nhất. Thẩm phán Elena Kagan, cùng với các thẩm phán Sonia Sotomayor và Ketanji Brown Jackson, viết rằng: “Chưa kể từ những năm 1950 (hoặc thậm chí trước đó), một Tổng thống, không có lý do chính đáng, đã cố gắng loại bỏ một quan chức khỏi một cơ quan độc lập cổ điển.” Bà Kagan cho rằng sự vội vàng này hé lộ hướng đi của quyết định cuối cùng, hướng tới một nền hành pháp đơn nhất và phục tùng nhất kể từ thời Herbert Hoover.
Trước đó, vào tháng 4, Tòa phúc thẩm Hoa Kỳ tại Đặc khu Columbia đã bỏ phiếu 7-4 để khôi phục chức vụ cho bà Wilcox và Harris, viện dẫn tiền lệ của Tối Cao Pháp Viện trong vụ Humphrey’s Executor và Wiener v. United States, vốn ủng hộ các giới hạn quyền sa thải đối với các thành viên của các cơ quan liên bang độc lập đa thành viên.
Luật sư của chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã thúc giục Tối Cao Pháp Viện giải quyết vấn đề trực tiếp, hoặc ít nhất là không cho phép Wilcox và Harris phục chức trong khi vụ kiện đang được xử lý ở các tòa án cấp dưới. Họ lập luận rằng việc phục chức sẽ gây tổn thất lớn và Tổng thống sẽ mất quyền kiểm soát các bộ phận quan trọng của ngành Hành pháp trong một phần đáng kể nhiệm kỳ.
Vụ kiện của bà Harris và Wilcox là một trong nhiều thách thức pháp lý nhằm xác định rõ ràng quyền lực của ngành hành pháp. Một quan chức khác được bổ nhiệm trước đó, ông Hampton Dellinger, cũng đã kiện chính quyền Trump về việc bị chấm dứt hợp đồng.
Bộ Tư pháp cho biết vào tháng 2 rằng họ đang tìm cách bác bỏ tiền lệ Humphrey’s Executor.
Tin tức được tổng hợp dựa trên báo cáo từ Fox News.
