Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ vừa đưa ra một phán quyết quan trọng, nói rằng Hạ viện tiểu bang Maine không được cấm một nữ nghị sĩ Cộng hòa phát biểu hoặc bỏ phiếu chỉ vì những bình luận của bà về một vận động viên học sinh chuyển giới.
Quyết định này xuất phát từ yêu cầu khẩn cấp của nữ nghị sĩ Laurel Libby. Trước đó, vào tháng Hai, bà Libby đã gây chú ý khi đăng lên mạng xã hội hình ảnh một nữ sinh chuyển giới giành chiến thắng trong cuộc thi nhảy sào tại giải vô địch tiểu bang, kèm theo ảnh của chính em này thi đấu ở giải nam năm trước.
Bà Libby là người phản đối chính sách cho phép các vận động viên chuyển giới thi đấu ở các môn thể thao dành cho học sinh trung học.
Sau vụ việc, Hạ viện Maine, do Đảng Dân chủ kiểm soát, đã khiển trách bà Libby. Tuy nhiên, họ còn đưa ra một hình phạt riêng khác là cấm bà phát biểu và bỏ phiếu trong phòng họp cho đến khi bà đưa ra lời xin lỗi.
Luật sư của bà Libby lập luận rằng hình phạt này đã vi phạm quyền bầu cử của cử tri ở khu vực bà đại diện, khiến họ không có tiếng nói tại cơ quan lập pháp. Một nhóm cử tri cũng đã cùng bà đệ đơn kiện.
Họ yêu cầu Tối cao Pháp viện can thiệp ngay lập tức để bà có thể tham gia phiên họp lập pháp hiện tại (kết thúc vào tháng Sáu), nhấn mạnh rằng hình phạt đó vi phạm Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp liên quan đến quyền bầu cử của cử tri. Các tòa án cấp dưới trước đó đã từ chối can thiệp, cho rằng hành động của Hạ viện được bảo vệ bởi quyền miễn trừ lập pháp.
Tổng Chưởng lý Maine, ông Aaron Frey, biện hộ cho hành động của Hạ viện là một “hình phạt khiêm tốn” chỉ yêu cầu lời xin lỗi, không phải là rút lại quan điểm.
Chính quyền của Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã lên tiếng ủng hộ bà Libby, Bộ Tư Pháp dưới thời ông đã nộp bản đệ trình lên tòa phúc thẩm liên bang. Vụ kiện sẽ tiếp tục được xử lý tại tòa phúc thẩm này.
Hai thẩm phán có xu hướng tự do của Tối cao Pháp viện, bà Sonia Sotomayor và bà Ketanji Brown Jackson, đã bày tỏ sự không đồng tình với phán quyết này. Bà Jackson cho rằng bà Libby đã không chứng minh được lý do đủ mạnh để Tối cao Pháp viện cần can thiệp khẩn cấp.
Phán quyết này của Tối cao Pháp viện (với đa số bảo thủ 6-3) làm dấy lên nhiều tranh cãi về quyền tự do ngôn luận của các nhà lập pháp và ranh giới kỷ luật trong các cơ quan nghị viện, đặc biệt trong bối cảnh các vấn đề xã hội nhạy cảm như quyền của người chuyển giới. (Theo NBC News ngày 20/05/2025)
