WASHINGTON — Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ vừa có một quyết định quan trọng liên quan đến việc phân tách giữa nhà thờ và nhà nước, khi bế tắc với tỉ lệ 4-4 trong một vụ án về trường công lập (charter school) có yếu tố tôn giáo tại Oklahoma.
Sự bế tắc này đồng nghĩa với việc phán quyết của Tối Cao Pháp Viện tiểu bang Oklahoma trước đó vẫn có hiệu lực. Phán quyết của tiểu bang đã ngăn chặn kế hoạch thành lập Trường Công Lập Ảo Công Giáo St. Isidore of Seville.
Vì Tòa không đạt được đa số, họ không đưa ra phán quyết bằng văn bản và vụ án này không tạo ra tiền lệ pháp lý ràng buộc trên toàn quốc về việc liệu các trường tôn giáo có được tham gia vào các chương trình trường công lập được tài trợ bằng tiền thuế hay không.
Một yếu tố quan trọng dẫn đến kết quả hòa là Thẩm phán bảo thủ Amy Coney Barrett đã không tham gia vào vụ án. Mặc dù bà không giải thích lý do, khả năng cao là vì mối liên hệ của bà với Trường Luật Notre Dame, nơi phòng khám tự do tôn giáo của trường này đại diện cho trường St. Isidore.
Vụ án làm nổi bật sự đối đầu giữa hai điều khoản trong Tu Chính Án Thứ Nhất của Hiến pháp Mỹ: Điều khoản Thiết lập (Establishment Clause) cấm nhà nước thành lập hoặc ưu tiên tôn giáo, và Điều khoản Thực hành Tự do (Free Exercise Clause) bảo vệ quyền tự do tôn giáo cá nhân.
Tối Cao Pháp Viện Mỹ hiện có đa số bảo thủ 6-3 (khi Thẩm phán Barrett tham gia) và trong những năm gần đây thường có xu hướng củng cố mạnh mẽ Điều khoản Thực hành Tự do, đôi khi làm lu mờ Điều khoản Thiết lập.
Kế hoạch thành lập trường St. Isidore này cũng liên quan chặt chẽ đến phong trào “chọn trường” (school choice), vốn chủ trương cho phép phụ huynh sử dụng tiền thuế để đưa con đi học các trường tư, kể cả trường tôn giáo. Những người bảo vệ hệ thống trường công truyền thống xem đây là một cuộc tấn công vào nền giáo dục công lập.
Theo ghi nhận của NBC News, Tối Cao Pháp Viện có thể sẽ phải xem xét lại vấn đề này trong các vụ án tương lai.
