Tòa án Tối cao Hoa Kỳ vừa xem xét một thách thức phức tạp đối với hội đồng được thành lập theo Đạo luật Chăm sóc Giá cả phải chăng (Affordable Care Act), liên quan đến việc đề xuất các dịch vụ chăm sóc phòng ngừa mà các công ty bảo hiểm phải cung cấp miễn phí cho bệnh nhân.
Vụ việc xuất phát từ đơn kiện của các chủ doanh nghiệp theo đạo Cơ đốc là Braidwood Management và Kelley Orthodontics, cùng với một số cá nhân khác. Họ phản đối việc Lực lượng Đặc nhiệm Dịch vụ Phòng ngừa (Preventive Services Task Force) phê duyệt chi trả miễn phí cho thuốc phòng ngừa HIV, được gọi là PrEP.
Theo hồ sơ tòa án, nguyên đơn cho rằng quyền tự do tôn giáo của họ bị vi phạm vì “bị ép buộc đồng lõa trong việc tạo điều kiện cho hành vi đồng tính luyến ái, sử dụng ma túy và hoạt động tình dục ngoài hôn nhân giữa một người đàn ông và một người phụ nữ”.
Vấn đề chính mà Tòa án Tối cao xem xét không phải là các câu hỏi về tôn giáo theo Tu chính án thứ nhất của Hiến pháp, mà là cấu trúc của Lực lượng Đặc nhiệm Dịch vụ Phòng ngừa có hợp hiến hay không. Lực lượng này đưa ra các khuyến nghị về nhiều dịch vụ phòng ngừa liên quan đến ung thư, tiểu đường và bệnh tim.
Các bên thách thức cho rằng việc bổ nhiệm thành viên của lực lượng đặc nhiệm vi phạm điều khoản bổ nhiệm của Hiến pháp, vì các thành viên không do tổng thống đề cử và Thượng viện phê chuẩn. Họ cũng cho rằng các thành viên phải độc lập và không chịu sự kiểm soát của Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Nhân sinh.
Trong quá trình tranh luận, một số thẩm phán tỏ ra không bị thuyết phục rằng các thành viên phải do tổng thống bổ nhiệm.
Tuy nhiên, ngay cả khi phán quyết bác bỏ lập luận đó, vụ việc vẫn chưa kết thúc, vì vẫn còn những câu hỏi khác, bao gồm việc liệu các thành viên trước đây có được bổ nhiệm đúng quy trình hay không và liệu các quyết định trước đây của họ, kể cả về thuốc liên quan đến AIDS, có nên bị hủy bỏ hay không.
Một phán quyết ủng hộ Braidwood có thể gây ra tác động lớn, vì các quyết định trước đây của lực lượng đặc nhiệm sẽ bị nghi ngờ và các công ty bảo hiểm sẽ không còn bắt buộc phải chi trả cho các dịch vụ phòng ngừa bị ảnh hưởng.
Hội đồng này bao gồm các chuyên gia bên ngoài và được thành lập như một cơ quan độc lập do quan chức liên bang đứng đầu Cơ quan Nghiên cứu và Chất lượng Chăm sóc Sức khỏe chỉ định. Hiện tại, hội đồng có 16 thành viên.
Thẩm phán Elena Kagan cho rằng lập luận của luật sư đại diện cho các bên thách thức “thực sự phụ thuộc vào cách chúng ta đọc ngôn ngữ độc lập đó”. Bà nói thêm rằng điều đó có thể chỉ đơn giản có nghĩa là các thành viên hội đồng phải đưa ra quan điểm y tế một cách khách quan, chứ không phải Bộ trưởng Y tế phải tuân theo lời khuyên của họ.
Thẩm phán Sonia Sotomayor và Amy Coney Barrett dường như đồng tình với quan điểm đó, so sánh lời khuyên của các thành viên hội đồng với phản hồi mà các thẩm phán nhận được từ thư ký tòa án của họ.
Thẩm phán Brett Kavanaugh cũng nghi ngờ một số lập luận của Mitchell, nói rằng lý thuyết của ông “phụ thuộc vào việc chúng ta coi lực lượng đặc nhiệm này là một cơ quan cực kỳ quan trọng hoạt động với quyền lực không thể xem xét lại” mà không có bất kỳ sự giám sát nào từ Bộ trưởng Y tế.
Mặt khác, Kavanaugh nói rằng trong việc bảo vệ lực lượng đặc nhiệm, chính phủ đã đưa ra “một định nghĩa kỳ lạ về ‘độc lập’”.
Thẩm phán Samuel Alito cũng có chung quan điểm này và đặt câu hỏi: “Nếu Quốc hội thực sự muốn các thành viên lực lượng đặc nhiệm này làm theo lệnh của bộ trưởng, thì đó chẳng phải là một cách cực kỳ kỳ lạ để trao quyền đó sao?”.
Vụ tranh chấp này là vụ mới nhất trong một loạt các vụ việc liên quan đến luật chăm sóc sức khỏe năm 2010 – thành tựu lập pháp quan trọng của Tổng thống Barack Obama – mà đảng Cộng hòa liên tục tấn công tại tòa án.
Trong trường hợp này, chính quyền Trump đang bảo vệ điều khoản này sau khi tiếp quản vụ việc từ chính quyền Biden.
Chính phủ lập luận rằng các thành viên lực lượng đặc nhiệm được bổ nhiệm hợp pháp vì họ chịu sự giám sát của Bộ trưởng Y tế, vị trí hiện do Robert F. Kennedy Jr. nắm giữ, điều này giải quyết mọi lo ngại rằng lực lượng đặc nhiệm không chịu trách nhiệm giải trình trước nhánh hành pháp.
Ngay cả khi tòa án phát hiện ra rằng hội đồng này được bổ nhiệm không hợp hiến, tòa án vẫn có thể giải quyết vấn đề bằng cách xác định rằng hội đồng này không độc lập và các hành động của hội đồng phải được Bộ trưởng Y tế phê duyệt. Tòa án đã áp dụng một cách tiếp cận tương tự trong một vụ việc năm 2021 liên quan đến các thẩm phán nội bộ tại Văn phòng Sáng chế và Nhãn hiệu Hoa Kỳ.
Sau khi vụ kiện được đệ trình vào năm 2020, một thẩm phán liên bang ở Texas đã đưa ra phán quyết rằng cấu trúc của lực lượng đặc nhiệm là vi hiến và tất cả các quyết định của lực lượng này nên được coi là không hợp lệ trên toàn quốc.
Tòa phúc thẩm vòng 5 Hoa Kỳ có trụ sở tại New Orleans đã thu hẹp phán quyết đó. Sau đó, chính quyền Biden đã đưa vụ việc lên Tòa án Tối cao.
Tòa án Tối cao có đa số bảo thủ 6-3, vốn đã làm suy yếu quyền lực của các cơ quan liên bang độc lập. Hiện có một vụ việc đang chờ xử lý liên quan đến nỗ lực của Tổng thống Donald Trump nhằm sa thải các thành viên của hai cơ quan như vậy.
Thẩm phán Kagan dường như đề cập đến cách tiếp cận của đa số đối với các vấn đề như vậy khi lưu ý rằng Mitchell dường như muốn các thẩm phán tuyên bố lực lượng đặc nhiệm là một cơ quan độc lập.
Bà nói: “Ý tôi là, chúng ta không chỉ đi xung quanh và tạo ra các cơ quan độc lập. Thông thường hơn, chúng ta phá hủy các cơ quan độc lập”.
Theo NBC News
