Một chuyến bay trục xuất đặc biệt từ Hoa Kỳ hướng đến quốc gia đầy bất ổn Nam Sudan vừa được hé lộ chi tiết về những người bị đưa đi. Đây là những người đã thụ án tại Mỹ vì nhiều tội danh nghiêm trọng, đến từ nhiều quốc gia khác nhau, trong đó có cả Việt Nam.
Những người bị trục xuất lần này từng sống rải rác khắp nước Mỹ, từ California đến Florida. Hồ sơ tội danh của họ rất đa dạng, bao gồm giết người, hiếp dâm, cướp bóc, tấn công…
Dù có tiền án, một thẩm phán liên bang tại Boston, Brian E. Murphy, cho rằng Tòa Bạch Ốc đã vi phạm lệnh của tòa án về việc trục xuất sang nước thứ ba. Thẩm phán nhận định 8 người di cư trên chuyến bay này không được tạo cơ hội ý nghĩa để phản đối, trong khi việc trục xuất có thể đặt họ vào nguy hiểm. Tòa án đã ra lệnh phỏng vấn lại những người này, có thể là ở Mỹ hoặc ở nước ngoài.
Phía chính quyền của Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã lên tiếng bảo vệ hành động này, chỉ trích các thẩm phán là “có tư tưởng hoạt động” (activist judges) đang ủng hộ việc thả những tội phạm nguy hiểm ra ngoài xã hội. Bà Tricia McLaughlin, phát ngôn viên Bộ An ninh Nội địa (DHS), nói: “Không quốc gia nào trên thế giới muốn tiếp nhận họ vì tội ác của họ quá quái dị và dã man.”
Đáng chú ý, thân nhân của một nạn nhân đã lên tiếng phản đối cách thức trục xuất được thực hiện, đặc biệt là việc gia đình không được thông báo, dù người này từ lâu mong muốn kẻ gây án phải rời khỏi Hoa Kỳ.
Trong số những người bị trục xuất, có:
- Một người đàn ông gốc Nam Sudan, 33 tuổi, bị kết án cướp và tàng trữ vũ khí chết người, sau đó thêm tội hành hung khi bị giam giữ.
- Hai người có án chung thân, trong đó có ông Thongxay Nilakout, 48 tuổi, gốc Lào. Ông bị kết án giết một phụ nữ Đức và làm bị thương chồng bà vào năm 1994 khi mới 17 tuổi. Ông được thả năm 2023 sau khi Tòa Tối cao ra phán quyết án chung thân bắt buộc đối với trẻ vị thành niên là vi hiến. Ông bị tòa di trú ra lệnh trục xuất về Lào và đã từ bỏ quyền kháng cáo. Con gái nạn nhân tuy phản đối cách thức trục xuất nhưng vẫn mong ông Nilakout tự nguyện về nước.
- Hai người đàn ông gốc Myanmar. Một người bị kết án lạm dụng tình dục trẻ em dưới 12 tuổi. Người còn lại bị cáo buộc tấn công tình dục một phụ nữ có khả năng trí tuệ hạn chế.
- Một người đàn ông gốc Việt tên Tuan Thanh Phan, bị kết án tội giết người cấp độ một và hành hung cấp độ hai, nhận bản án 22 năm tù. Tòa di trú đã ra lệnh trục xuất ông về Việt Nam từ năm 2009 và ông đã từ bỏ quyền kháng cáo.
- Hai người đàn ông gốc Cuba bị kết án về nhiều tội danh nghiêm trọng như cướp, bắt cóc, giả danh cảnh sát, giết người, đốt phá, buôn bán ma túy, tàng trữ vũ khí và cả cố ý giết người.
- Một người đàn ông gốc Mexico bị DHS xác định là thành viên của một tổ chức tội phạm và thừa nhận điều đó. Ông bị kết án giết người cấp độ hai với án chung thân. Điều khó hiểu là tại sao ông lại bị đưa đến Nam Sudan trong khi Mexico chỉ ở phía Nam nước Mỹ.
Vụ việc này làm dấy lên những tranh cãi về quy trình trục xuất, quyền của người di cư và sự phối hợp giữa các cơ quan chính phủ. Theo thông tin từ ABC News, đây là những vụ án nghiêm trọng, nhưng việc thực hiện lệnh trục xuất cần tuân thủ đúng quy định pháp luật, kể cả đối với những người đã phạm tội.
