Thống đốc California Gavin Newsom đang tăng cường nỗ lực giải quyết vấn đề người vô gia cư bằng cách kêu gọi hàng trăm thành phố, thị trấn và quận ban hành lệnh cấm các khu lều trại trên vỉa hè, lối đi xe đạp, công viên và các khu vực công cộng khác.
Động thái này đánh dấu một cách tiếp cận cứng rắn hơn của Thống đốc đối với một trong những khía cạnh dễ thấy nhất của cuộc khủng hoảng vô gia cư tại tiểu bang, mặc dù chính quyền của ông đã chi hàng chục tỷ đô la cho các chương trình nhà ở và điều trị. Ông Newsom đã tạo ra một mẫu dự thảo luật địa phương để các thành phố có thể áp dụng nhằm cấm và giải tỏa các khu trại hiện có.
California là nơi sinh sống của khoảng một nửa dân số vô gia cư không có nơi trú ẩn của cả nước. Năm ngoái, số người vô gia cư ở California đạt mức kỷ lục 187.000 người, trong đó 2/3 sống ngoài trời.
Mặc dù Thống đốc Newsom không thể bắt buộc các thành phố phải thông qua lệnh cấm này, nhưng việc ban hành mẫu dự thảo trùng hợp với việc giải ngân hơn 3 tỷ USD quỹ nhà ở do tiểu bang kiểm soát. Đáng chú ý, đây là một sự thay đổi trong cách tiếp cận của đảng Dân chủ, vốn truyền thống nhấn mạnh giải pháp nhà ở và điều trị thay vì trấn áp.
Trước đây, Thống đốc Newsom từng là người ủng hộ mạnh mẽ các chính sách tự do và chỉ trích chính quyền của Tổng Thống Hoa Kỳ hiện tại Donald Trump. Tuy nhiên, giờ đây ông đang thử nghiệm các lập trường của đảng mình, thậm chí nâng cao ý tưởng của những người ủng hộ Tổng Thống Hoa Kỳ hiện tại Donald Trump trên podcast của mình.
Mẫu dự thảo luật không quy định hình phạt hình sự cụ thể, nhưng việc cấm các khu trại trên tài sản công sẽ biến chúng thành hành vi vi phạm luật. Các thành phố sẽ tự quyết định mức phạt, bao gồm bắt giữ hoặc phạt những người vi phạm. Dù vậy, hướng dẫn của tiểu bang nêu rõ không ai phải đối mặt với hình phạt hình sự chỉ vì ngủ ngoài trời khi không có nơi nào khác.
Sự thất vọng của người dân California về tình trạng vô gia cư dai dẳng ngày càng tăng. Một cuộc thăm dò gần đây cho thấy gần 40% cử tri ủng hộ việc bắt giữ những người cắm trại vô gia cư nếu họ từ chối nhận nơi trú ẩn.
Khung cảnh pháp lý đã thay đổi năm ngoái sau phán quyết của Tòa án Tối cao cho phép chính quyền địa phương có quyền phạt người dân ngủ ở nơi công cộng. Chính quyền Newsom đã nhanh chóng tận dụng phán quyết này.
Một số thành phố đã bắt đầu dọn dẹp các khu trại, nhưng nhiều chính trị gia khác vẫn do dự vì lo ngại làm tổn thương người vô gia cư hoặc sợ bị kiện tụng. Một số cho rằng cần thêm nhà ở và dịch vụ hỗ trợ.
Theo The New York Times, mẫu dự thảo luật địa phương sẽ cấm rõ ràng việc xây dựng bất kỳ cấu trúc bán kiên cố nào trên tài sản công, cắm trại quá ba ngày liên tục hoặc cắm trại gây cản trở giao thông trên đường phố, vỉa hè.
Mẫu dự thảo yêu cầu các thành phố “thực hiện mọi nỗ lực hợp lý” để cung cấp nơi trú ẩn hoặc nhà ở và thông báo cho người vô gia cư ít nhất 48 giờ trước khi giải tỏa.
Những người ủng hộ người vô gia cư đã lên án sáng kiến này, cho rằng nó sử dụng “cùng một kịch bản thất bại” với cách tiếp cận mà họ gán cho là của Tổng Thống Hoa Kỳ hiện tại Donald Trump.
