Ngay khi những đám cháy rừng ở Los Angeles còn đang âm ỉ, Tổng thống Donald Trump đã bắt đầu đảo ngược các chỉ thị từ thời chính quyền Biden nhằm yêu cầu các cơ quan liên bang ứng phó với khủng hoảng khí hậu.
Điều kiện thời tiết khô nóng vào tháng Giêng, vốn trở nên khắc nghiệt hơn do biến đổi khí hậu, đã góp phần khiến các đám cháy Palisades và Eaton bùng phát mạnh mẽ, thiêu rụi gần 40,000 mẫu Anh đất và phá hủy hàng chục ngàn ngôi nhà khắp Los Angeles. Đến tháng 3, Adam Smith, nhà nghiên cứu chính của chương trình Thảm họa Thời tiết và Khí hậu Gây thiệt hại Tỷ đô thuộc Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia (NOAA), vẫn đang thống kê thiệt hại khổng lồ từ các đám cháy này thì ông nhận được chỉ thị miệng không chính thức yêu cầu ngừng mọi liên lạc về công việc của mình.
Hàng tháng, nhóm của Smith cập nhật một cơ sở dữ liệu trực tuyến khổng lồ theo dõi thiệt hại của hơn 400 thảm họa thiên nhiên từ năm 1980, mỗi thảm họa gây thiệt hại trên 1 tỷ USD. Sau các đám cháy ở Los Angeles, Smith cho biết cảnh báo này đã hạn chế ông công bố dữ liệu trên cơ sở dữ liệu và chia sẻ những phát hiện ban đầu với công chúng: các đám cháy đã gây thiệt hại ít nhất 50 tỷ USD, một con số được dự báo sẽ còn tăng.
Đầu tháng 5, Smith đã từ chức vì lo ngại cơ quan này dự định ngừng cập nhật cơ sở dữ liệu trực tuyến về thảm họa thời tiết và khí hậu tỷ đô, một sản phẩm mà Smith đã phát triển trong suốt 15 năm làm việc tại NOAA. Gần một tuần sau, NOAA thông báo sẽ ngừng cập nhật dữ liệu này, khiến con số thiệt hại chính thức của cháy rừng LA không được công bố và loại bỏ một nguồn dữ liệu quý giá thường được các nhà khoa học, công chúng và công ty bảo hiểm sử dụng để đánh giá rủi ro khí hậu.
Một phát ngôn viên của NOAA cho biết cơ sở dữ liệu sẽ không còn được cập nhật “để phù hợp với các ưu tiên và thay đổi nhân sự”. Nhà Trắng không phản hồi yêu cầu bình luận.
Smith cho rằng việc mất đi cơ sở dữ liệu này đặc biệt quan trọng khi các thảm họa tỷ đô như bão lớn và cháy rừng diện rộng ngày càng thường xuyên hơn. Theo dữ liệu đã được lưu trữ, năm 2023, Mỹ đã phá kỷ lục về số thảm họa tỷ đô trong một năm với 28 sự kiện. Trong 5 năm qua, Mỹ ghi nhận trung bình khoảng 24 thảm họa tỷ đô mỗi năm, so với chỉ 3 thảm họa tỷ đô mỗi năm trong thập niên 1980.
“Chúng ta phải chuẩn bị kỹ hơn bao giờ hết,” Smith nói trong cuộc phỏng vấn với NBC News. “Và một phần của sự chuẩn bị đó là có dữ liệu và thông tin, hiểu rõ hơn về những gì có thể xảy ra. Thật không may, với các sản phẩm như thế này và nhiều sản phẩm khác bị ngừng hoạt động… nó tạo ra một khoảng trống về kiến thức.”
Các nhà nghiên cứu cho biết, trong vài thập kỷ qua, nhiệt độ toàn cầu tăng cao là động lực chính đằng sau hạn hán kéo dài và nguy cơ cháy rừng gia tăng ở miền Tây nước Mỹ. Tại các thành phố trên khắp nước Mỹ, bầu khí quyển ấm lên giữ nhiều hơi ẩm hơn, tạo ra các cơn bão mạnh và ẩm ướt hơn.
Sự gia tăng của thời tiết cực đoan gây rủi ro nghiêm trọng cho ngành bảo hiểm và người mua bảo hiểm sống ở những nơi dễ bị thiên tai. Thời tiết cực đoan trầm trọng hơn do biến đổi khí hậu đang làm tăng vọt phí bảo hiểm ở các bang dễ bị bão như Louisiana và Florida, nơi chủ nhà có thể phải trả gần 10,000 USD phí bảo hiểm hàng năm. California đang đối mặt với khủng hoảng bảo hiểm lớn khi các hãng bảo hiểm lớn như State Farm rút lui khỏi các hợp đồng bảo hiểm do nguy cơ cháy rừng tăng cao.
Các nhà nghiên cứu từ Cục Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia dự báo rằng rủi ro thảm họa gia tăng sẽ làm tăng phí bảo hiểm hàng năm cho các hộ gia đình dễ bị tổn thương bởi khí hậu thêm 700 USD trong 30 năm tới. Trên phạm vi toàn cầu, một báo cáo từ công ty bảo hiểm Đức Munich Re cho thấy năm 2024, thiên tai gây thiệt hại bảo hiểm kỷ lục 140 tỷ USD trên toàn thế giới.
“Không có cách nào để che giấu chi phí của biến đổi khí hậu với những người đã phải trả tiền thông qua phí bảo hiểm của họ,” Carly Fabian, một nhà vận động chính sách tại Public Citizen, một nhóm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng phi lợi nhuận, cho biết. “Ngành bảo hiểm và tái bảo hiểm được thiết kế để chịu đựng một số lượng giới hạn các thảm họa lớn, gây thiệt hại hàng tỷ đô la. Chúng không được thiết kế để đối phó với các thảm họa liên tiếp với tần suất như hiện nay.”
Dữ liệu được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu thảm họa tỷ đô, minh họa chi phí tiền tệ của bão, bão lớn và cháy rừng trên khắp đất nước, là yếu tố đầu vào quan trọng cho các công ty bảo hiểm tư nhân mô hình hóa rủi ro khí hậu và đặt mức phí cho chủ nhà sống ở các cộng đồng dễ bị tổn thương. Mặc dù các công ty bảo hiểm sử dụng nhiều bộ dữ liệu khác nhau cho các mô hình rủi ro khí hậu độc quyền của họ, nhưng quy mô của cơ sở dữ liệu thảm họa tỷ đô của NOAA không thể được các tổ chức tư nhân sao chép, bà nói.
Jeremy Porter, chuyên gia rủi ro khí hậu tại First Street Foundation, một công ty mô hình hóa rủi ro khí hậu cho các công ty bảo hiểm, doanh nghiệp và cơ quan chính phủ, cho biết cơ sở dữ liệu của NOAA là một trong những công cụ hiệu quả nhất để minh họa tác động của các thảm họa do khí hậu gây ra đối với nền kinh tế Mỹ. Porter cho biết First Street sử dụng cơ sở dữ liệu thảm họa tỷ đô cho các báo cáo đánh giá rủi ro quốc gia của mình.
Cơ sở dữ liệu của NOAA cũng là một công cụ quan trọng cho chủ nhà đang đối mặt với việc tăng phí, không gia hạn hoặc hủy hợp đồng bảo hiểm nhà. “Chúng ta đang đối phó với một tình huống trong ngành mà có sự bất cân xứng thông tin thực sự, nơi các công ty bảo hiểm có nhiều dữ liệu riêng tư còn người tiêu dùng thì không có quyền truy cập vào dữ liệu đó,” Alex Martin, giám đốc chính sách tại Americans for Financial Reform, một nhóm phi lợi nhuận thúc đẩy các quy định chặt chẽ hơn đối với các tập đoàn, cho biết. “Việc loại bỏ các nguồn dữ liệu công khai sẽ làm trầm trọng thêm sự bất cân xứng đó và khiến người dân trên khắp đất nước khó khăn hơn nhiều trong việc hiểu rủi ro của họ – để hiểu tại sao họ lại bị đối xử như vậy bởi các nhà cung cấp dịch vụ tài chính của mình.”
Madison Condon, giáo sư luật môi trường tại Đại học Boston, cho biết việc cắt giảm cơ sở dữ liệu thảm họa tỷ đô của NOAA là động thái mới nhất trong một loạt các động thái cắt giảm các sản phẩm dữ liệu mà các công ty bảo hiểm dựa vào, bao gồm Báo cáo Đánh giá Khí hậu Quốc gia, một báo cáo hàng năm về tác động của biến đổi khí hậu ở Mỹ. Cuối tháng 4, Tổng thống Trump đã sa thải tất cả các nhà khoa học làm việc cho báo cáo này.
Chính quyền Tổng thống Trump cũng đã ngừng hoạt động các sản phẩm dữ liệu ghi lại sự tan chảy của sông băng và băng biển ở Nam Cực. Theo một bản ghi nhớ bị rò rỉ được ProPublica thu thập, Tổng thống Trump có kế hoạch cắt giảm ngân sách NOAA 27%, tập trung vào các dự án liên quan đến biến đổi khí hậu – với mức cắt giảm sâu nhất, gần 75%, được lên kế hoạch cho văn phòng Nghiên cứu Khí quyển và Đại dương, nơi sản xuất và duy trì các mô hình khí hậu toàn cầu thường được các công ty bảo hiểm sử dụng để đánh giá rủi ro khí hậu.
Theo nguồn tin từ NBC News.
