Tin tức nóng từ Seattle: Một thẩm phán liên bang vừa hủy bỏ lệnh trước đó, lẽ ra đã yêu cầu chính quyền Tổng thống Donald Trump phải tiếp nhận khoảng 12.000 người tị nạn vào Hoa Kỳ.
Trước đó, Thẩm phán Jamal Whitehead tại Seattle đã ra phán quyết này theo chỉ dẫn từ Tòa án Phúc thẩm Liên bang Khu vực số 9. Tòa phúc thẩm ban đầu nói rằng chính phủ phải xử lý hồ sơ những người tị nạn đã có kế hoạch du lịch “được sắp xếp và xác nhận” trước ngày 20/01/2025, ngày mà Tổng thống Donald Trump nhậm chức và đình chỉ chương trình tiếp nhận người tị nạn của quốc gia.
Tuy nhiên, Tòa án Phúc thẩm Khu vực số 9 tuần trước đã làm rõ phán quyết của mình: Người tị nạn nên được xem xét cho phép nhập cảnh theo từng trường hợp cụ thể, nếu họ có thể chứng minh rằng họ đã tin tưởng vào lời hứa của Hoa Kỳ trước ngày 20/01 và đã chuẩn bị cho chuyến đi.
Lấy ví dụ, tòa phúc thẩm nhắc đến trường hợp một người tị nạn từ Cộng hòa Dân chủ Congo, người đã bán đồ đạc gia đình và hủy hợp đồng thuê nhà vì ông, vợ và con của họ lẽ ra sẽ bay đến Mỹ vào ngày 22/01, trước khi chính quyền hủy chuyến đi của họ.
Trong lệnh mới nhất ban hành ngày thứ Năm, Thẩm phán Whitehead cho biết chính phủ nên cho phép nhập cảnh 160 người tị nạn có kế hoạch đến Mỹ trong vòng hai tuần sau ngày 20/01.
Ông viết: “Chính phủ phải xử lý, cho phép nhập cảnh và cung cấp các dịch vụ hỗ trợ tái định cư theo luật định cho những Người tị nạn được bảo vệ bởi Lệnh này ngay lập tức.”
Hàng ngàn người tị nạn khác có kế hoạch đến sau đó sẽ cần được đánh giá theo từng trường hợp, Thẩm phán Whitehead cho biết. Ông nói sẽ chỉ định một chuyên gia độc lập để tiến hành các đánh giá này và yêu cầu các luật sư đại diện cho các nhóm hỗ trợ người tị nạn khởi kiện cùng với Bộ Tư pháp đề xuất ứng viên cho vai trò đó.
Chương trình tị nạn, được Quốc hội thành lập vào năm 1980, là một hình thức nhập cư hợp pháp vào Mỹ cho những người phải di dời do chiến tranh, thiên tai hoặc bị ngược đãi – một quy trình thường mất nhiều năm và bao gồm quá trình sàng lọc chặt chẽ. Chương trình này khác với quy chế tị nạn (asylum), dành cho những người mới đến Mỹ và tìm cách xin phép ở lại vì lo sợ bị ngược đãi tại quê nhà.
Khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai vào ngày 20/01, Tổng thống Donald Trump đã ban hành một sắc lệnh hành pháp đình chỉ chương trình tị nạn. Điều này đã dẫn đến một vụ kiện từ những người tị nạn cá nhân và các nhóm hỗ trợ tị nạn lớn, họ lập luận rằng họ đã phải cho nhân viên nghỉ việc và bị đóng băng nguồn tài trợ.
Thẩm phán Whitehead, được bổ nhiệm năm 2023 bởi Tổng thống Joe Biden, trước đó đã chặn việc thực thi sắc lệnh của Tổng thống Trump, cho rằng nó “vô hiệu hóa hiệu quả ý chí của Quốc hội” trong việc thiết lập chương trình tị nạn của quốc gia.
Tuy nhiên, Tòa án Phúc thẩm Khu vực số 9 hồi tháng 3 đã tạm dừng phần lớn quyết định của Thẩm phán Whitehead, nhận thấy rằng chính quyền có khả năng thắng kiện dựa trên quyền hạn rộng lớn của Tổng thống trong việc quyết định ai được phép nhập cảnh vào đất nước. Theo ABC News ngày 15/05/2025.
