Thẩm phán liên bang Brian Murphy tại Massachusetts mới đây đã đưa ra phán quyết cứng rắn, khẳng định rằng chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump “rõ ràng đã vi phạm” một lệnh tòa trước đó liên quan đến việc trục xuất người di trú.
Vụ việc tập trung vào một chuyến bay trục xuất cất cánh từ Texas trong tuần này, được báo cáo là có đích đến tại Nam Sudan. Trên chuyến bay có 8 người đến từ nhiều quốc gia khác nhau, bao gồm Myanmar, Lào, Việt Nam, Cuba, Mexico và Nam Sudan.
Trước đó, vào tháng 3, Thẩm phán Murphy đã ban hành lệnh cấm không cho phép chính quyền liên bang trục xuất các cá nhân đến một quốc gia thứ ba (không phải quê hương họ) mà không tạo cơ hội để họ bày tỏ lo ngại về việc bị ngược đãi hoặc tra tấn tại đó.
Theo báo cáo từ NBC News, Bộ An ninh Nội địa (DHS) đã xác nhận về chuyến bay này và cho biết nhiều người trong số 8 người bị trục xuất có tiền án hình sự, bao gồm cả các tội danh bạo lực nghiêm trọng.
“Hành động của Bộ [An ninh Nội địa],” Thẩm phán Murphy nhấn mạnh, “rõ ràng là vi phạm lệnh của tòa án này.”
Phán quyết được đưa ra trong bối cảnh Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ có khuyến cáo mạnh mẽ công dân Mỹ không đến Nam Sudan do tình hình an ninh cực kỳ nguy hiểm, đầy rẫy tội phạm, bắt cóc và xung đột vũ trang. Thậm chí, vào tháng 3 vừa qua, Bộ Ngoại giao đã yêu cầu nhân viên chính phủ không khẩn cấp phải rời khỏi quốc gia châu Phi này do điều kiện khắc nghiệt tại đó.
Luật sư chính phủ cho biết những người bị trục xuất vẫn đang thuộc sự quản lý của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) và máy bay đã hạ cánh, nhưng từ chối tiết lộ địa điểm cuối cùng.
Thẩm phán Murphy chỉ rõ rằng những người bị trục xuất chỉ được thông báo về điểm đến (Nam Sudan) vào “một lúc nào đó vào tối Thứ Hai,” ngoài giờ làm việc thông thường. Họ bị đưa ra khỏi cơ sở giam giữ của ICE vào sáng Thứ Ba.
Ông cho rằng việc thông báo gấp gáp như vậy không đủ thời gian để họ có thể tham khảo ý kiến luật sư hay gia đình. Do đó, “không thể có cơ hội thực sự để phản đối” việc bị đưa đến một nước thứ ba đầy rủi ro.
Trước đó, một số luật sư di trú đã thông báo cho Thẩm phán Murphy rằng ít nhất hai thân chủ của họ, đến từ Myanmar và Việt Nam, bị cáo buộc đã bị trục xuất vào sáng Thứ Ba tới Nam Sudan.
Một trong những người này là Nyo Mint. Luật sư của ông tại San Antonio, Jonathan Ryan, nói rằng có thể ông Mint đã được chuyển hướng đến quê nhà Myanmar (Burma), nhưng ông Ryan vẫn hoàn toàn không biết thân chủ mình đang ở đâu và cảm thấy ông Mint đã bị “biến mất”.
Ông Ryan bày tỏ sự bức xúc, cho rằng chính quyền đang hành động như thể quyền được xét xử công bằng (due process) là một đặc quyền, đặc biệt là khi “chúng ta ngừng thực hiện quyền được xét xử công bằng cho những người không được yêu thích”.
Tình hình tại Nam Sudan đang hết sức bất ổn và có nguy cơ tái diễn nội chiến, theo phân tích của CNN. Một thỏa thuận chia sẻ quyền lực năm 2018 đã chấm dứt 5 năm nội chiến, nhưng bạo lực giữa các phe phái lại bùng phát trở lại trong năm nay.
Đây không phải là lần đầu tiên Thẩm phán Murphy can thiệp vào các nỗ lực trục xuất của chính quyền Tổng Thống Trump. Đầu tháng này, ông cũng đã chặn đứng nỗ lực trục xuất các cá nhân từ Philippines, Việt Nam, Lào và các nước khác đến Libya, tái khẳng định lệnh cấm trục xuất đến nước thứ ba của mình, theo NBC News.
