Một thẩm phán liên bang ở California vừa ra phán quyết tạm thời chặn kế hoạch cắt giảm nhân sự và tái tổ chức tại 21 bộ và cơ quan chính phủ liên bang. Đây được xem là một trở ngại đáng kể đối với nỗ lực thu gọn bộ máy của chính quyền Tổng Thống Donald Trump.
Thẩm phán Susan Illston cho biết, Tổng Thống có quyền tìm cách thay đổi các cơ quan hành pháp, nhưng phải làm theo luật và, trong trường hợp tái tổ chức quy mô lớn, cần có sự hợp tác của ngành lập pháp (Quốc hội). Bà nhấn mạnh rằng nhiều Tổng Thống trước đây đã tìm kiếm sự hợp tác này và Quốc hội cũng đã đáp ứng. Thẩm phán nhận định Tổng Thống có khả năng phải yêu cầu Quốc hội hợp tác để thực hiện những thay đổi lớn như vậy.
Lệnh cấm tạm thời này, có hiệu lực trong hai tuần, đã tạm dừng Sáng kiến Tối ưu hóa Lực lượng Lao động của “Bộ Hiệu quả Chính phủ” (Department of Government Efficiency – DOGE) đối với 21 bộ và cơ quan. Lệnh cũng bao gồm các bản ghi nhớ liên quan do Văn phòng Quản lý Nhân sự (OPM) và DOGE ban hành.
Thẩm phán Illston, được bổ nhiệm bởi Tổng Thống Bill Clinton, cho rằng không có đạo luật nào trao quyền cho OPM, Văn phòng Quản lý và Ngân sách (OMB), hoặc DOGE chỉ đạo các cơ quan liên bang khác thực hiện sa thải, tái cấu trúc hoặc loại bỏ quy mô lớn. Bà viết rằng hành động này “vượt xa giới hạn bất kỳ quyền hạn nào mà Quốc hội đã trao cho OPM hoặc OMB, và như đã lưu ý, DOGE hoàn toàn không có thẩm quyền theo luật định.”
Chính quyền Tổng Thống Trump lập luận rằng vụ kiện, được đệ trình vào ngày 28 tháng 4, là không kịp thời vì Lệnh Hành pháp đã được ban hành gần ba tháng trước. Tuy nhiên, thẩm phán Illston bác bỏ lập luận này, cho rằng các nguyên đơn đã chờ đợi một cách hợp lý để thu thập thông tin về những thiệt hại mà họ có thể phải gánh chịu từ Lệnh Hành pháp và các kế hoạch liên quan.
Liên minh các tổ chức phi lợi nhuận, công đoàn và chính quyền địa phương, những người đã đệ đơn kiện, cho biết trong một tuyên bố rằng “nỗ lực bất hợp pháp của chính quyền Trump nhằm tái tổ chức chính phủ liên bang đã đẩy các cơ quan vào tình trạng hỗn loạn, làm gián đoạn các dịch vụ thiết yếu được cung cấp trên toàn quốc.” Họ hoan nghênh quyết định của tòa án tạm dừng các hành động này trong khi vụ kiện tiếp diễn.
Các bộ và cơ quan bị chặn thực hiện cắt giảm hoặc tái tổ chức bao gồm DOGE, OMB, OPM, và các Bộ Gia cư và Phát triển Đô thị, Nội vụ và Giao thông Vận tải.
Thẩm phán Illston dự kiến sẽ nghe thêm các lập luận trong vụ án này vào ngày 22 tháng 5.
Theo tin từ NBC News, Tòa Bạch Ốc chưa đưa ra bình luận ngay lập tức về phán quyết này.
