Theo NBC News, một thẩm phán liên bang ở California vừa ra lệnh chặn nỗ lực của cựu Tổng thống Donald Trump nhằm cắt nguồn tài trợ liên bang cho một số thành phố và quận được coi là “thành phố trú ẩn”.
Thẩm phán William Orrick tuyên bố rằng các điều khoản bị thách thức trong Sắc lệnh hành pháp năm 2025 và Chỉ thị Bondi vi phạm nguyên tắc phân chia quyền lực của Hiến pháp và Điều khoản Chi tiêu.
Tòa Bạch Ốc và Bộ Tư pháp chưa đưa ra bình luận ngay lập tức về phán quyết này.
Các sắc lệnh hành pháp của Trump và chỉ thị liên quan từ cựu Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi đã bị thành phố San Francisco và 15 thành phố, quận khác trên cả nước phản đối.
Thẩm phán Orrick từng chặn một nỗ lực tương tự của Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên, cho rằng sắc lệnh hành pháp của ông là “vi hiến” và nguyên đơn phải đối mặt với “tổn hại không thể khắc phục nếu không có lệnh cấm”.
Bộ Tư pháp đã kháng cáo quyết định trước đó của Orrick vào năm 2017, nhưng phán quyết của ông đã được tòa phúc thẩm giữ nguyên.
Tuy nhiên, một tòa phúc thẩm liên bang khác lại phán quyết trong một vụ kiện riêng rằng chính quyền Trump có thể giữ lại “các khoản tài trợ” cho các thành phố trú ẩn.
Vấn đề này dự kiến được Tòa án Tối cao Hoa Kỳ xem xét vào năm 2021, nhưng Bộ Tư pháp dưới thời Biden đã rút đơn kháng cáo và vụ việc bị bác bỏ.
Các thành phố hoặc tiểu bang trú ẩn không phải là thuật ngữ chính thức, mà chỉ đề cập đến một tiểu bang, thành phố, quận hoặc đô thị đã ban hành luật ngăn chặn hoặc hạn chế quan chức địa phương hợp tác với cơ quan di trú liên bang.
Trong vụ việc hiện tại, thẩm phán lưu ý rằng Bộ Tư pháp lập luận rằng các tuyên bố của nguyên đơn là quá sớm vì Sắc lệnh hành pháp năm 2025 và Chỉ thị Bondi chỉ cung cấp hướng dẫn cho các cơ quan hành pháp xem xét tài trợ liên bang cho các khu vực pháp lý trú ẩn, và các thành phố, quận chưa phải chịu thiệt hại nào.
Thẩm phán Orrick viết: “Về cơ bản, đây là lập luận tương tự mà họ đưa ra vào năm 2017”, đồng thời cho rằng các tuyên bố của nguyên đơn trong vụ kiện mới có vẻ thuyết phục hơn.
Thẩm phán viết, “Nỗi sợ hãi thực tế về việc thực thi của các thành phố và quận thậm chí còn mạnh mẽ hơn so với năm 2017”, và nó xuất phát từ các sắc lệnh hành pháp của Trump, chỉ thị của Bondi và “nhiều chỉ thị từ các cơ quan hành pháp ra lệnh giữ lại tiền cho các địa phương như nguyên đơn”.
Ông cũng chỉ ra “hành động pháp lý mà Chính phủ đã khởi xướng chống lại các khu vực pháp lý trú ẩn ở Illinois và New York, cùng với các tuyên bố gần đây từ các quan chức chính phủ cấp cao và vụ kiện về các vấn đề này trong chính quyền Trump đầu tiên”.
Orrick cho biết các thành phố và quận cũng đã chứng minh “khả năng gây ra tổn hại không thể khắc phục”. Ông viết: “Mối đe dọa giữ lại tiền gây ra cho họ tổn hại không thể khắc phục dưới hình thức bất ổn về ngân sách, tước đoạt các quyền hiến định và làm suy yếu lòng tin giữa các Thành phố, Quận và cộng đồng mà họ phục vụ”.
Theo Gary Grumbach và Dareh Gregorian của NBC News
