Mùa Lễ của Mẹ đang đến gần, trùng với Tháng Nâng cao Nhận thức về Sức khỏe Tâm thần. Tuy nhiên, đằng sau những lời chúc và bó hoa là một thực tế đáng lo ngại: sức khỏe tâm thần của các bà mẹ đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng thầm lặng.
Theo dữ liệu mới nhất từ Tổng Y sĩ Hoa Kỳ, các bậc phụ huynh thường xuyên báo cáo mức độ căng thẳng cao hơn đáng kể so với những người không có con (33% so với 20%). Đặc biệt, gánh nặng này đè nặng lên vai những người mẹ. Tiến sĩ Quianta Moore, Giám đốc Điều hành Trung tâm Sức khỏe Tâm thần Hackett, giải thích rằng phụ nữ có tỷ lệ mắc bệnh tâm thần cao hơn nam giới do nhiều yếu tố, bao gồm thay đổi nội tiết tố và những giai đoạn não bộ dễ bị tổn thương hơn.
Vượt qua các yếu tố sinh học, các bà mẹ ngày nay phải đối mặt với áp lực chưa từng có trong việc cân bằng giữa vai trò truyền thống và những đòi hỏi hiện đại của việc nuôi dạy con cái. Khái niệm “gánh nặng tinh thần” (mental load) ngày càng được công nhận là nguyên nhân gây căng thẳng lớn. Đó là danh sách dài vô tận những việc cần nhớ và thực hiện hàng ngày để duy trì nếp sinh hoạt gia đình, từ chuẩn bị bữa ăn, đưa đón con đi học, đi tập thể thao, đến sắp xếp việc trông trẻ mùa hè… Tiến sĩ Moore nhấn mạnh rằng ngay cả trong các gia đình có cả bố và mẹ, gánh nặng này vẫn thường do người mẹ gánh vác. Bà chia sẻ, dù chúng ta đang sống trong thời đại có nhiều cơ hội bình đẳng, nhưng việc làm cha mẹ trong kỷ nguyên công nghệ mới lại mang đến những thách thức riêng.
Tỷ lệ các vấn đề sức khỏe tâm thần ở bà mẹ có thể cao hơn nhiều so với những gì chúng ta biết. Trầm cảm sau sinh được cho là ảnh hưởng đến 1/5 bà mẹ, nhưng các chuyên gia tin rằng con số thực tế còn cao hơn do nhiều trường hợp không được báo cáo hoặc chẩn đoán. Nỗi sợ bị kỳ thị và áp lực phải thể hiện mình là người mẹ hoàn hảo khiến nhiều người không dám tìm kiếm sự giúp đỡ. Tiến sĩ Moore nói: “Có một sự xấu hổ hay mặc cảm, đúng không? Việc làm cha mẹ không được coi như một công việc hay kỹ năng khác, nhưng thực ra nó là như vậy.” Bà kể lại cảm giác bỡ ngỡ khi lần đầu bế con trai, dù là một chuyên gia y tế.
Một thống kê đáng chú ý từ báo cáo của Tổng Y sĩ Hoa Kỳ cho thấy 65% phụ huynh cảm thấy cô lập, con số này tăng lên 77% đối với cha mẹ đơn thân. Sự cô lập này đặc biệt nguy hiểm cho các bà mẹ, những người trước đây thường dựa vào mạng lưới hỗ trợ cộng đồng – điều mà xã hội hiện đại đang dần mai một. Tiến sĩ Moore khẳng định: “Các nghiên cứu về sự cô lập, cô đơn và bệnh tâm thần đều cho thấy những mối quan hệ thân thiết, vòng bạn bè, cảm giác thuộc về cộng đồng là cực kỳ quan trọng.”
Để giải quyết vấn đề này, Trung tâm Hackett đã triển khai nhiều sáng kiến, bao gồm các buổi hội thảo trực tuyến miễn phí hàng tháng với sự tham gia của chuyên gia và các bà mẹ chia sẻ kinh nghiệm, các buổi thảo luận bàn tròn cộng đồng, và xây dựng mạng lưới hỗ trợ. Theo nguồn tin KPRC Click2Houston ngày 9/5/2025, Tiến sĩ Moore nhấn mạnh: “Chúng ta cần một kế hoạch, chúng ta phải làm tốt hơn trong thành phố của mình. Chỉ khuyến khích tự chăm sóc bản thân là chưa đủ. Chúng ta cần đầu tư vào công viên, không gian chung, và các địa điểm cộng đồng nơi các bà mẹ có thể tìm thấy sự kết nối và hỗ trợ thực sự.”
Khi Ngày của Mẹ đến, các chuyên gia nhấn mạnh rằng bên cạnh hoa và quà, điều các bà mẹ thực sự cần là sự hỗ trợ bền vững, có hệ thống trong suốt cả năm. Điều này bao gồm sàng lọc sức khỏe tâm thần tốt hơn tại các cơ sở y tế, tăng cường hệ thống hỗ trợ cộng đồng, cải thiện chính sách nơi làm việc để cân bằng cuộc sống và công việc, cùng với việc nâng cao nhận thức và xóa bỏ kỳ thị đối với các vấn đề sức khỏe tâm thần của bà mẹ.
Đối với những người mẹ đang tìm kiếm sự giúp đỡ, Trung tâm Hackett cung cấp các tài nguyên miễn phí trên trang web của họ. Các chuyên gia sức khỏe tâm thần khẳng định, tìm kiếm sự giúp đỡ không phải là dấu hiệu yếu đuối, mà là một bước đi quan trọng hướng tới những gia đình và cộng đồng khỏe mạnh hơn.
