Tin tức nóng hổi từ Vatican cho biết Hồng y Robert Prevost đã được chọn làm người kế nhiệm Giáo hoàng Francis, lấy tông hiệu là Leo XIV. Sự kiện này đặc biệt gây chú ý bởi ông là vị Giáo hoàng người Mỹ đầu tiên trong lịch sử.
Trong bài phát biểu công khai đầu tiên, Giáo hoàng Leo XIV đã kêu gọi sự đoàn kết, nhấn mạnh cần xây dựng một Giáo hội “mở rộng vòng tay chào đón, giống như quảng trường này”.
Vị Giáo hoàng 69 tuổi, gốc Chicago, được biết đến với phong cách kín đáo và thận trọng hơn nhiều so với người tiền nhiệm. Nếu Giáo hoàng Francis nổi tiếng với tính cách cởi mở, thích giao tiếp tự nhiên với đám đông, thì Giáo hoàng Leo XIV lại được mô tả là người điềm đạm và cẩn trọng hơn trong mọi hành động, theo ghi nhận của Time.
Trước khi trở thành Giáo hoàng, ông Prevost từng đóng vai trò quan trọng trong việc lãnh đạo nhóm do Giáo hoàng Francis thành lập để chọn lựa các giám mục mới. Ông đã tạo nên lịch sử khi bổ nhiệm ba phụ nữ vào nhóm này – một thay đổi đáng kể so với truyền thống lâu đời của Giáo hội, theo tin từ Associated Press.
Giới Công giáo toàn cầu đang dõi theo xem Giáo hoàng Leo XIV sẽ xử lý các vấn đề quan trọng mà Giáo hoàng Francis đã thúc đẩy như thế nào. Giáo hoàng Francis có lập trường khá tiến bộ về nhiều mặt, chẳng hạn như cho phép các linh mục ban phép lành cho các cặp đôi đồng giới vào tháng 12 năm 2023 và mạnh mẽ bảo vệ quyền của người nhập cư.
Sự khác biệt về phong cách giữa hai vị lãnh đạo đã khá rõ ràng. Trong khi Giáo hoàng Francis thường xuyên bế và ban phép lành cho các em bé trong đám đông cho đến khi qua đời vào tháng trước, Giáo hoàng Leo XIV được cho là có cách tiếp cận dè dặt hơn. Linh mục Michele Falcone chia sẻ với New York Times về Giáo hoàng Leo XIV: “Ông ấy không có những hành động thái quá. Ban phép lành cho các em bé thì có, nhưng bế chúng lên tay thì không.”
Về các vấn đề xã hội, những phát ngôn trước đây của Giáo hoàng Leo XIV cho thấy ông có thể có quan điểm khác biệt so với người tiền nhiệm. Năm 2012, ông từng bày tỏ lo ngại về việc truyền thông phương Tây quảng bá những gì ông gọi là “niềm tin và thực hành đi ngược lại phúc âm”, bao gồm cả các mối quan hệ đồng giới. Khi còn là giám mục ở Peru (2015-2023), ông phản đối việc giảng dạy nghiên cứu giới trong trường học, cho rằng “hệ tư tưởng giới gây bối rối, vì nó tìm cách tạo ra những giới tính không tồn tại”. Điều này dường như là một sự khác biệt so với cách tiếp cận cởi mở hơn của Giáo hoàng Francis đối với cộng đồng LGBTQ+, người từng nổi tiếng với câu nói “Tôi là ai mà phán xét?” khi nói về các giáo sĩ đồng tính, và gây chú ý khi cho phép ban phép lành cho các cặp đôi đồng giới.
Tuy nhiên, ở một số lĩnh vực khác như vai trò lãnh đạo của phụ nữ trong Giáo hội Công giáo, Giáo hoàng Leo XIV lại có lập trường tiến bộ hơn. Trong cuộc phỏng vấn với Vatican Media năm 2023, ông nhấn mạnh kinh nghiệm làm việc với phụ nữ ở vị trí lãnh đạo, đặc biệt là việc bổ nhiệm ba phụ nữ vào nhóm chọn giám mục dưới thời Giáo hoàng Francis. Ông cho rằng “ý kiến của họ mang đến một góc nhìn khác và trở thành đóng góp quan trọng cho quá trình này”, khẳng định vai trò của họ thể hiện “sự tham gia thực sự, chân chính và có ý nghĩa”.
Về vấn đề nhập cư, khi còn ở Peru, Giáo hoàng Leo XIV đã nhận được lời khen ngợi vì sự hỗ trợ dành cho những người nhập cư Venezuela, theo New York Times. Giáo hoàng Francis đặc biệt lên tiếng mạnh mẽ về vấn đề này, gần đây đã lên án việc chính quyền của Tổng thống đương nhiệm Hoa Kỳ Donald Trump trục xuất người nhập cư sau lễ nhậm chức lần thứ hai của ông, gọi đó là “một cuộc khủng hoảng lớn”. Anh trai của Giáo hoàng Leo, ông John Prevost, chia sẻ với ABC News rằng kinh nghiệm truyền giáo ở Nam Mỹ trong nhiều năm khiến anh trai ông sẽ “quan tâm đến những người bị gạt ra ngoài lề, những người nghèo, những người không có tiếng nói”. Ông John Prevost cũng cho biết nhập cư là vấn đề quan trọng với anh trai mình và tin rằng ông sẽ lên tiếng về những gì đang diễn ra.
Đối với các vụ bê bối lạm dụng tình dục trong Giáo hội, đã có những câu hỏi đặt ra về cách Giáo hoàng Leo XIV xử lý các trường hợp ở cả Mỹ và Peru. Tại Chicago, các nhà hoạt động đã bày tỏ lo ngại về vai trò của ông trong một vụ việc liên quan đến việc sắp xếp tu viện, theo New York Times. Khi thảo luận về thách thức đang diễn ra này, Giáo hoàng Leo XIV thừa nhận “vẫn còn nhiều điều phải học” trong việc xử lý các vụ án. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hỗ trợ các nạn nhân lạm dụng, nói rằng “im lặng không phải là giải pháp” và cần sự minh bạch. “Chúng ta phải minh bạch và trung thực, chúng ta phải đồng hành và hỗ trợ các nạn nhân, bởi nếu không vết thương của họ sẽ không bao giờ lành”, ông nói với Vatican Media năm 2023, đồng thời lưu ý rằng sự khác biệt văn hóa thường ảnh hưởng đến cách xử lý các vụ án ở các khu vực khác nhau. Những bình luận gần đây của vị tân Giáo hoàng cho thấy ông dự định tiếp tục giải quyết cuộc khủng hoảng lạm dụng đã gây ảnh hưởng nặng nề cho Giáo hội, đồng thời duy trì các cải cách đã bắt đầu dưới thời Giáo hoàng Francis, dù với cách tiếp cận thận trọng đặc trưng của mình.
Những người quen biết Robert Prevost trước khi ông trở thành Giáo hoàng Leo XIV mô tả phong cách giao tiếp của ông là điềm đạm hơn Giáo hoàng Francis. Linh mục Moral Antón, người kế nhiệm ông Leo làm lãnh đạo dòng Augustine, nhận xét: “Trong khi Francis có thể nói ngay suy nghĩ của mình, Hồng y Prevost lại kìm mình lại một chút.”
Bất chấp những khác biệt về phong cách này, một số người kỳ vọng Giáo hoàng Leo XIV sẽ duy trì một số khía cạnh trong di sản của Giáo hoàng Francis. Linh mục Mark R. Francis, bạn học cũ của Giáo hoàng Leo XIV, tin rằng vị tân Giáo hoàng sẽ tiếp tục thực hành của Giáo hoàng Francis là đưa giáo dân bình thường tham gia vào các cuộc thảo luận của Giáo hội. Ông nói: “Tôi biết rằng Bob tin rằng mọi người đều có quyền và nghĩa vụ bày tỏ ý kiến của mình trong Giáo hội.”
Theo tin từ ABC News ngày 9/5/2025.
