Romania đang trải qua một cuộc bầu cử tổng thống đầy kịch tính sau khi kết quả năm ngoái bị hủy bỏ, đẩy quốc gia thành viên EU và NATO này vào cuộc khủng hoảng chính trị tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ.
Mười một ứng cử viên đang cạnh tranh cho vị trí tổng thống, và dự kiến sẽ có một cuộc bầu cử vòng hai vào ngày 18/5. Các điểm bỏ phiếu đã mở cửa từ 7 giờ sáng (giờ GMT 0400) và sẽ đóng cửa vào 9 giờ tối (giờ GMT 1800). Kiều dân Romania ở nước ngoài đã có thể bỏ phiếu từ thứ Sáu.
Bối cảnh chính trị Romania rung chuyển sau khi tòa án hàng đầu tuyên bố hủy bỏ cuộc bầu cử trước đó, trong đó ứng cử viên cực hữu Calin Georgescu dẫn đầu vòng đầu tiên, sau những cáo buộc về vi phạm bầu cử và sự can thiệp của Nga. Moscow đã bác bỏ những cáo buộc này.
Tương tự nhiều quốc gia khác trong EU, tâm lý chống lại giới tinh hoa đang gia tăng ở Romania, do lạm phát cao, chi phí sinh hoạt đắt đỏ, thâm hụt ngân sách lớn và nền kinh tế trì trệ. Các nhà quan sát cho rằng tình trạng này đã thúc đẩy sự ủng hộ dành cho các nhân vật theo chủ nghĩa dân tộc và cực hữu như Georgescu, người đang bị điều tra và cấm tham gia cuộc bầu cử lại.
Dữ liệu từ các cuộc khảo sát địa phương cho thấy George Simion, một người theo chủ nghĩa dân tộc cực hữu, có khả năng sẽ bước vào vòng hai, đối đầu với Thị trưởng Bucharest Nicusor Dan, hoặc ứng cử viên của liên minh cầm quyền, Crin Antonescu.
Ông Dan, 55 tuổi, một nhà toán học và cựu nhà hoạt động chống tham nhũng, người sáng lập đảng Liên minh Cứu Romania (USR) vào năm 2016, đang tranh cử với khẩu hiệu “Romania Trung thực” ủng hộ EU. Ông nói Romania cần một tổng thống “có ý chí và khả năng cải cách hệ thống”.
Cựu Thủ tướng Victor Ponta cũng tham gia tranh cử với chiến dịch “Romania trên hết” theo phong cách MAGA và khoe khoang về mối quan hệ thân thiết với chính quyền Trump.
Một ứng cử viên khác, Elena Lasconi, về nhì trong vòng bỏ phiếu đầu tiên năm ngoái và đang tham gia cuộc bầu cử lại. Bà tự định vị mình là một ứng cử viên chống hệ thống, ủng hộ phương Tây, lên án những gì bà mô tả là một tầng lớp chính trị tham nhũng.
Sự ngờ vực đối với chính quyền vẫn lan rộng, đặc biệt là đối với những người đã bỏ phiếu cho Georgescu, một bộ phận cử tri đáng kể mà Simion đang tìm cách khai thác.
Simion nói rằng đảng Liên minh vì sự thống nhất của người Romania theo chủ nghĩa dân tộc cực hữu của ông “hoàn toàn phù hợp với phong trào MAGA”, tận dụng làn sóng dân túy đang gia tăng ở châu Âu sau sự trở lại chính trị của Tổng thống Mỹ Donald Trump. AUR nổi lên trong cuộc bầu cử quốc hội năm 2020, tuyên bố đấu tranh cho “gia đình, quốc gia, đức tin và tự do”, và kể từ đó đã tăng gấp đôi sự ủng hộ.
Cuộc bầu cử lại là một thời điểm quan trọng đối với Romania khi nước này tìm cách khôi phục nền dân chủ và duy trì các liên minh địa chính trị, vốn đã trở nên căng thẳng kể từ sau thất bại của cuộc bầu cử bị hủy bỏ.
Quyết định hủy bỏ cuộc bầu cử và lệnh cấm ứng cử của Georgescu đã vấp phải sự chỉ trích từ Phó Tổng thống Mỹ JD Vance, Elon Musk và Nga, nước công khai ủng hộ ứng cử của ông trong cuộc bầu cử lại.
Vai trò tổng thống có nhiệm kỳ năm năm và có quyền ra quyết định quan trọng về an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại.
Theo nguồn tin từ ABC News.
