Romania đang đứng trước một cuộc bầu cử Tổng thống vòng hai đầy cam go vào cuối tuần này, với hai ứng cử viên có đường lối trái ngược. Nhiều người xem cuộc bỏ phiếu cuối cùng này là lựa chọn địa chính trị quan trọng cho tương lai đất nước: ngả về phương Đông hay phương Tây.
Ứng cử viên dẫn đầu là George Simion, 38 tuổi, theo chủ nghĩa dân tộc cực hữu, lãnh đạo Liên minh vì sự Thống nhất của người Romania (AUR). Đối thủ của ông là Nicusor Dan, 55 tuổi, thị trưởng đương nhiệm của Bucharest, theo đường lối cải cách thân phương Tây.
Cuộc bầu cử này diễn ra trong bối cảnh Romania đang trải qua một cuộc khủng hoảng chính trị sâu sắc sau khi tòa án tối cao hủy bỏ cuộc bầu cử trước đó vì cáo buộc gian lận và can thiệp từ Nga (Moscow đã phủ nhận). Sự phân hóa xã hội sâu sắc ngày càng lộ rõ, khiến nhiều người như Alexandra Bejinariu, một bác sĩ nội trú 25 tuổi, cảm thấy lo lắng về hướng đi của đất nước. Cô cho rằng cuộc bỏ phiếu này đã chia rẽ cả gia đình và bạn bè cô.
Sự tức giận kéo dài đối với giới chính trị Romania cùng với nạn tham nhũng tràn lan đã thúc đẩy sự ủng hộ cho các nhân vật dân tộc, một xu hướng chung trên khắp châu Âu. Đảng AUR của Simion, với cương lĩnh dựa trên “gia đình, quốc gia, đức tin và tự do”, đã trở thành đảng lớn thứ hai trong quốc hội.
Đối với những người chỉ trích, Simion là một người theo chủ nghĩa cực đoan thân Nga, đe dọa các liên minh lâu đời của Romania trong Liên minh châu Âu (EU) và NATO. Tuy nhiên, trong một cuộc phỏng vấn gần đây, ông đã bác bỏ những cáo buộc này, nói rằng Nga là mối đe dọa lớn nhất đối với đất nước ông và ông muốn Romania được coi là “đối tác bình đẳng” ở Brussels. Ông cũng bày tỏ sự ngưỡng mộ Thủ tướng Hungary Viktor Orbán, người thường chỉ trích EU.
Trong khi đó, Nicusor Dan, một nhà toán học từng nổi tiếng là nhà hoạt động xã hội chống các dự án bất động sản trái phép, đang tranh cử độc lập trên cương lĩnh thân EU, tái khẳng định mối quan hệ với phương Tây, ủng hộ Ukraine và cải cách tài chính. Ông kêu gọi hàn gắn sự chia rẽ và mang lại hy vọng.
Vai trò Tổng thống Romania có nhiệm kỳ 5 năm và nắm giữ quyền lực đáng kể trong an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại. Siegfried Muresan, một nghị sĩ Romania tại Nghị viện châu Âu, nhận định đây là cuộc bầu cử đầu tiên kể từ khi chủ nghĩa cộng sản sụp đổ mà định hướng địa chính trị của Romania bị đặt cược.
Các cuộc thăm dò gần đây cho thấy cuộc đua đang diễn ra sít sao. Simion đã giành chiến thắng áp đảo trong số phiếu bầu của cộng đồng người Romania ở nước ngoài trong vòng đầu tiên. Các chuyên gia cho rằng tỷ lệ cử tri đi bầu sẽ là yếu tố quyết định kết quả.
Căng thẳng xã hội còn được khuếch đại trên mạng, nơi các mạng lưới thông tin sai lệch hoạt động mạnh mẽ. Một nghiên cứu về các tài khoản mạng xã hội của hai ứng cử viên sau vòng đầu tiên cho thấy tỷ lệ lớn bài đăng đến từ các tài khoản giả mạo, chỉ trích Dan hoặc ca ngợi Simion.
Tổng thống thân phương Tây của Moldova, Maia Sandu, cũng đã đăng thông điệp ủng hộ Dan, kêu gọi những người Moldova mang hai quốc tịch Romania đi bầu để bảo vệ những gì Romania đã đạt được nhưng đang bị đe dọa.
Theo thông tin từ ABC News ngày 16/05/2025, kết quả cuộc bầu cử này sẽ có tác động lớn không chỉ đến Romania mà còn cả sự ổn định trong khu vực, đặc biệt là trong bối cảnh địa chính trị phức tạp hiện nay.
