Theo ABC News, căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang cho thấy quyết tâm “chơi rắn” với chính quyền Trump trong vấn đề thuế quan.
Các chuyên gia nhận định, ông Tập muốn chứng minh với người dân rằng Trung Quốc có thể chịu đựng được những tổn thất kinh tế từ các biện pháp thuế của Mỹ, đồng thời đáp trả lại những gì Bắc Kinh gọi là hành động “bắt nạt” từ phía Mỹ.
Cuộc chiến thương mại này cũng phù hợp với chiến lược mà ông Tập đã theo đuổi nhiều năm: giảm sự phụ thuộc vào Mỹ.
Jude Blanchette, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Trung Quốc tại RAND, cho biết: “Sự đổ vỡ trong thương mại này chính xác là điều mà Bắc Kinh đã chuẩn bị từ trước. Bắc Kinh không tìm kiếm đàm phán”.
Các siêu cường đang tham gia vào một trò chơi “gà” đầy rủi ro, và câu hỏi đặt ra là ai sẽ nhượng bộ trước?
Neil Thomas, một chuyên gia về chính trị Trung Quốc tại Trung tâm Phân tích Trung Quốc của Viện Chính sách Xã hội Châu Á, nhận định: “Hiện tại, có vẻ như ông Tập đang tính toán rằng Trung Quốc có thể chịu đựng được thiệt hại và cuối cùng chính Hoa Kỳ sẽ phải nhượng bộ trước”.
Ông Thomas cho biết thêm, quan điểm của ông Tập là các quốc gia sẽ muốn giảm bớt giao dịch với Mỹ do sự bất ổn do thuế quan gây ra, điều này sẽ thúc đẩy họ hướng tới Trung Quốc. Ông nói thêm rằng Trung Quốc đã chuẩn bị cho khả năng này trong nhiều năm bằng cách phát triển quan hệ thương mại với phần còn lại của thế giới.
Blanchette cho biết: “Cả Washington và Bắc Kinh đều nghĩ rằng họ nắm trong tay lợi thế lớn hơn vì những lý do khác nhau. Chính quyền Trump xem Trung Quốc là phụ thuộc vào xuất khẩu, vì vậy họ tin rằng đây là đòn bẩy quan trọng để khiến Trung Quốc phải khuất phục. Mặt khác, Bắc Kinh thấy Mỹ ngày càng suy yếu về kinh tế dưới thời Trump và xa rời các đồng minh của mình”.
Trong cuộc họp nội các hôm thứ Năm, Trump gọi Tập là một “người bạn” và nói rằng ông rất muốn đạt được thỏa thuận với Trung Quốc, nhưng tính toán của ông Tập không đơn giản như vậy. Nếu ông Tập rời khỏi cuộc điện đàm mà không có thỏa thuận, ông có nguy cơ mất mặt.
Ông Thomas nói: “Đối với ông Tập, có một rủi ro rất lớn là tỏ ra yếu kém trong các giao dịch với Mỹ. Ông ấy có nguy cơ bị sỉ nhục hoặc không có gì để thể hiện cho sự tham gia của mình với Trump. Thuế quan sẽ gây tổn hại về kinh tế, nhưng ông Tập cũng xem đây là cơ hội để đưa Trung Quốc vào một tình thế lành mạnh hơn bằng cách giảm sự phụ thuộc vào Mỹ”.
Ngoài ra, Trung Quốc còn có những đòn bẩy khác để trả đũa. Các chuyên gia cho biết Bắc Kinh có thể cấm nhiều công ty hơn kinh doanh tại Trung Quốc và hạn chế hơn nữa xuất khẩu các vật liệu quan trọng, chẳng hạn như khoáng sản đất hiếm.
Ông Thomas nói: “Trung Quốc vẫn chưa tiến gần đến mức tối đa mà họ có thể làm với xuất khẩu đất hiếm, xét đến việc họ là một bên thống trị trong ngành”.
Ông Thomas cho biết thêm, Trung Quốc có thể “đóng cửa các phân khúc lớn của chuỗi cung ứng công nghệ cao” bằng cách cấm khoáng sản đất hiếm, gọi đây là “một lựa chọn hạt nhân sẽ gây tổn hại nghiêm trọng không chỉ cho nền kinh tế Mỹ mà còn cho cả nền kinh tế châu Âu và châu Á”.
Bắc Kinh cũng cho biết sẽ hạn chế phim Hollywood ở Trung Quốc. Ông Thomas cho rằng mặc dù đây không phải là một hành động trả đũa “đáng kể”, nhưng “nó phù hợp với chương trình nghị sự chính trị rộng lớn hơn của Tập Cận Bình nhằm giảm ảnh hưởng của nước ngoài đối với xã hội Trung Quốc”.
Tuy nhiên, Scott Kenney, cố vấn cấp cao và chủ tịch ủy thác về kinh doanh và kinh tế Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, lập luận rằng Bắc Kinh tin rằng Trump đã nhượng bộ bằng cách tạm dừng các biện pháp thuế quan đối ứng trong 90 ngày.
Ông nói: “Tôi nghĩ rằng người Trung Quốc sẽ coi đây là sự yếu kém từ Tổng thống Trump và họ sẽ chờ đợi”.
