Tổng Thống Donald Trump đang có chuyến công du đầu tiên tới khu vực Vùng Vịnh kể từ khi trở lại Nhà Trắng. Chuyến đi này được kỳ vọng sẽ tập trung vào các thỏa thuận thương mại và tăng cường quan hệ kinh tế giữa Hoa Kỳ và các quốc gia trong khu vực.
Tuy nhiên, chuyến thăm cũng thu hút sự chú ý đặc biệt bởi sự hiện diện mạnh mẽ của các dự án kinh doanh thuộc Tổ chức Trump (Trump Organization) tại chính những nơi Tổng Thống đặt chân đến. Điều này dấy lên những lo ngại quen thuộc về xung đột lợi ích tiềm ẩn, đặc biệt khi Tổng Thống gặp gỡ các nhà lãnh đạo có thể có ảnh hưởng trực tiếp đến sự thành công của các dự án này.
Trong nhiệm kỳ đầu tiên, gia đình Tổng Thống Trump từng tuyên bố sẽ không theo đuổi các dự án kinh doanh quốc tế mới. Nhưng giờ đây, có vẻ như “lệnh cấm” tự áp đặt đó đã không còn hiệu lực. Tổ chức Trump hiện đang có nhiều dự án đang hoạt động tích cực tại Vùng Vịnh, một số thậm chí còn được công bố chỉ vài tháng sau khi Tổng Thống Trump trở lại nắm quyền.
Đơn cử, chuyến thăm Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) diễn ra chỉ hơn một tuần sau khi Tổ chức Trump công bố phát triển dự án Khách sạn & Tháp Quốc tế Trump tại Dubai – một tòa nhà dân cư cao 80 tầng kèm câu lạc bộ. Đối tác phát triển dự án này là Dar Global.
Tuần trước, công ty tiền mã hóa của gia đình Trump, World Liberty Financial, cũng thông báo nhận khoản đầu tư lớn 2 tỷ USD từ một quỹ đầu tư có trụ sở tại Abu Dhabi. Khoản đầu tư này dự kiến sẽ sử dụng đồng stablecoin USD1 của World Liberty Financial.
Tại Qatar, Tổng Thống Trump sẽ đến chỉ hai tuần sau khi con trai ông, Eric Trump, ký thỏa thuận trị giá 5.5 tỷ USD để phát triển một sân golf mới ở phía bắc Doha. Dự án mang tên Câu lạc bộ Golf Quốc tế Trump, Simaisima, bao gồm sân golf 18 lỗ, câu lạc bộ độc quyền và các biệt thự mang thương hiệu Trump.
Ở Saudi Arabia, Tổ chức Trump cũng đang triển khai ba dự án, gồm hai khu dân cư và một sân golf. Đối tác Dar Global, công ty hợp tác với họ trong nhiều dự án khu vực, được cho là có quan hệ chặt chẽ với chính phủ Saudi.
Tổng Thống Trump gần đây cũng đã tổ chức một giải đấu golf nổi bật của LIV Golf (giải đấu được Saudi hậu thuẫn) tại khu nghỉ dưỡng Trump National Doral gần Miami.
Trước khi Tổng Thống Trump nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai, Eric Trump thông báo Tổ chức Trump đã thuê một cố vấn đạo đức bên ngoài để giúp thực hiện “một loạt các biện pháp đạo đức toàn diện” nhằm “chủ động giải quyết các xung đột tiềm ẩn”. Thông báo này khẳng định luật pháp Hoa Kỳ không cấm Tổng Thống tiếp tục sở hữu và điều hành doanh nghiệp khi đang tại vị, nhưng Tổ chức Trump vẫn thực hiện các bước bổ sung để đảm bảo tính minh bạch và tránh “ngay cả vẻ ngoài” của các vấn đề đạo đức.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia về đạo đức chính phủ đã thẳng thừng chỉ trích những sắp xếp này là không đủ. Theo tin từ ABC News, bà Danielle Brian, giám đốc điều hành của Project on Government Oversight (một tổ chức giám sát chính phủ phi đảng phái), cho rằng các hoạt động kinh doanh của Tổ chức Trump, bao gồm cả ở nước ngoài, hoàn toàn hợp pháp. Nhưng bà nói thêm rằng Tổng Thống Trump đang “đưa điểm yếu trong luật đạo đức hiện hành của chúng ta… lên một tầm cao mới trong chính quyền này”.
“Chúng ta chưa từng thấy quy mô tiền bạc và sự tận dụng trắng trợn quyền lực chính trị để kiếm lợi tài chính cá nhân như những gì chúng ta đã thấy trong chính quyền này,” bà Brian nhận định.
Trước chuyến thăm Vùng Vịnh của Tổng Thống Trump, tổ chức giám sát đạo đức Citizens for Responsibility and Ethics in Washington (CREW) viết rằng “Tổng Thống Trump biết rằng các quyết định ông đưa ra trên cương vị Tổng Thống có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận của mình, và các quan chức nước ngoài ở những quốc gia đó có thể dành sự đối xử đặc biệt cho Tổng Thống Hoa Kỳ – hoặc trừng phạt vì những quyết định họ không thích.”
Tổng Thống Trump vẫn chưa công bố báo cáo tài chính của mình trong nhiệm kỳ này, nên không rõ ông đã có những sắp xếp nào để đảm bảo sự tách bạch giữa công việc kinh doanh cá nhân và chức vụ Tổng Thống. Tuy nhiên, Tổng Thống Trump và Nhà Trắng đã nhiều lần và mạnh mẽ bác bỏ rằng lợi ích kinh doanh cá nhân của ông cấu thành xung đột lợi ích. Khi được hỏi vào thứ Sáu liệu Tổng Thống Trump có tiến hành bất kỳ cuộc họp kinh doanh cá nhân nào trong chuyến thăm Trung Đông hay không, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt nói rằng “thành thật mà nói, thật lố bịch khi bất kỳ ai trong căn phòng này lại gợi ý rằng Tổng Thống Trump đang làm bất cứ điều gì vì lợi ích riêng của mình.”
