Lạm phát, vấn đề nóng bỏng đeo bám người tiêu dùng suốt ba năm qua, đã có dấu hiệu hạ nhiệt. Tuy nhiên, dữ liệu mới nhất về giá tiêu dùng (CPI) từ Cục Thống kê Lao động (BLS) có thể sẽ đi ngược lại tuyên bố liên tục của Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump rằng nền kinh tế Mỹ “không có lạm phát”.
Theo dự báo, trong 12 tháng qua, giá cả đã tăng khoảng 2.3%. Con số này, dù giảm nhẹ so với mức 2.4% của tháng trước, vẫn chưa thể coi là không có lạm phát. Tính theo tháng, giá cả trung bình thậm chí còn giảm trong tháng 3, và dự kiến tăng 0.2% trong tháng 4, ngang với tốc độ tăng trước đại dịch.
Thế nhưng, ngay cả khi tốc độ tăng giá chậm lại so với thời kỳ trước, người tiêu dùng vẫn cảm thấy bất an và không chắc chắn. Điều này phần lớn là do những thông tin thay đổi liên tục về kế hoạch thuế quan của Tổng Thống Trump và tác động của chúng đến các doanh nghiệp. Theo báo cáo từ Conference Board, một tổ chức theo dõi tâm lý người tiêu dùng, mức độ lo ngại về thuế quan đang ở mức cao kỷ lục. Người dân bày tỏ rõ ràng sự lo lắng rằng thuế quan sẽ đẩy giá cả lên cao và ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế.
Tổng Thống Trump nói đúng khi cho rằng giá xăng đã giảm so với một năm trước. Hiện tại, giá xăng không chì thông thường khoảng 3.14 USD/gallon, thấp hơn đáng kể so với mức 3.62 USD cùng kỳ năm ngoái, theo AAA. Chi phí năng lượng nói chung cũng giảm nhẹ.
Tuy nhiên, giá thực phẩm tại nhà vẫn tăng cao. Dù giá trứng có giảm gần đây, nhưng giá thịt bò xay lại tăng vọt, còn giá sữa thì không giảm thêm. Điều này khiến chi phí đi chợ vẫn là gánh nặng.
Ngay cả khi bỏ qua thực phẩm và năng lượng, lạm phát “lõi” vẫn chưa được kiểm soát hoàn toàn. Chỉ số này, vốn không tính hai mặt hàng dễ biến động, đã tăng 2.8% trong tháng 3 và dự kiến giữ nguyên mức đó trong tháng 4. Tính theo tháng, lạm phát lõi dự kiến tăng từ 0.1% lên 0.3%.
Một trong những yếu tố chính đẩy lạm phát lên là chi phí nhà ở. Đây là thành phần chiếm tới một phần ba chỉ số CPI. Dù tốc độ tăng giá thuê nhà trong 12 tháng qua đã chậm lại, nhưng mức tăng 4% vẫn tương đương với mức đỉnh trước đại dịch. Chỉ số chính thức của BLS về tổng chi phí nhà ở cũng tăng 4%, cao hơn mức trước đại dịch.
Thuế quan cũng có thể đã có tác động trong tháng trước. Các nhà phân tích của Bank of America nhận định giá xe hơi có thể tăng một phần do nhu cầu mua sắm trước khi thuế quan đẩy giá lên cao hơn.
Nhìn chung, sự không chắc chắn vẫn bao trùm. Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Adriana Kugler mới đây thừa nhận rất khó đánh giá tốc độ tăng trưởng thực sự của nền kinh tế Mỹ hiện nay, chủ yếu vì thuế quan của Tổng Thống Trump tiếp tục làm sai lệch dữ liệu kinh tế. Theo nguồn tin NBC News, bà Kugler cho rằng điều này có thể khiến Mỹ đối mặt với tăng trưởng thấp hơn và lạm phát cao hơn.
Dù gần đây có thông báo về việc điều chỉnh thuế quan với Trung Quốc, nhưng ước tính từ Yale Budget Lab cho thấy ngay cả với mức thuế thấp hơn, người tiêu dùng Mỹ vẫn phải đối mặt với mức thuế quan trung bình hiệu quả là 17.8%, mức cao nhất kể từ năm 1934. Điều này chắc chắn sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến túi tiền của người dân và hoạt động của doanh nghiệp.
