Theo NBC News, Tổng thống Donald Trump vừa lên tiếng chỉ trích Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy vì cho rằng ông đã làm trật bánh các cuộc đàm phán hòa bình, đồng thời khẳng định một thỏa thuận thực sự “rất gần” rồi.
Trong bài đăng trên Truth Social, ông Trump nói việc ông Zelenskyy bác bỏ việc Nga sáp nhập Crimea là “rất có hại” cho tiến trình hòa bình.
Ông Trump viết: “Chính những tuyên bố mang tính kích động như của ông Zelenskyy đã gây khó khăn cho việc giải quyết cuộc chiến này”.
Tổng thống Zelenskyy trước đó luôn bác bỏ mọi gợi ý rằng Ukraine sẽ từ bỏ претензии đối với bán đảo Crimea.
Ông nói trong một cuộc họp báo hôm thứ Ba: “Ở đây không có gì để bàn cả. Điều này đi ngược lại hiến pháp của chúng tôi”.
Các cuộc đàm phán cấp cao nhằm đình chiến ở Ukraine đã tan rã sau khi Ngoại trưởng Marco Rubio và đặc phái viên Steve Witkoff rút lui. Sự kiện này giáng một đòn mạnh vào hy vọng về một thỏa thuận hòa bình ngắn hạn.
Mặc dù các cuộc đàm phán cấp bộ trưởng dự kiến ở London đã đổ vỡ, đặc phái viên của Tổng thống Trump về Ukraine, ông Keith Kellogg, vẫn lên kế hoạch gặp Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine Andriy Yermak, người đã đến London hôm thứ Tư cùng với bộ trưởng quốc phòng và ngoại giao Ukraine.
Ông Yermak viết trên X: “Bất chấp mọi thứ, chúng tôi vẫn tiếp tục nỗ lực vì hòa bình”.
Phó Tổng thống JD Vance cho biết ông “lạc quan” về các cuộc đàm phán, đồng thời nhắc lại lời đe dọa rút khỏi bàn đàm phán khi phát biểu với các phóng viên trong chuyến công du nước ngoài tới Ấn Độ.
Ông Vance nói: “Tôi nghĩ rằng chúng tôi đã đưa ra một đề xuất rất công bằng. Chúng ta sẽ xem liệu người châu Âu, người Nga và người Ukraine cuối cùng có thể đưa vấn đề này đến đích hay không”.
Diễn biến này xảy ra trong bối cảnh chính quyền Trump tăng cường nỗ lực thúc đẩy Kyiv và Moscow đi đến một thỏa thuận ngừng bắn. Tuần tới đánh dấu 100 ngày nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của ông Trump và ông đã hứa sẽ chấm dứt chiến tranh ngay trong ngày đầu tiên trở lại nắm quyền. Ông Rubio tuần trước ám chỉ rằng Hoa Kỳ có thể rút khỏi các nỗ lực ngừng bắn nếu không có thêm tiến triển nào.
Trước đó, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Hoa Kỳ chưa đưa ra thời hạn ngừng bắn và “Nga cũng không cho rằng việc đặt ra thời hạn là phù hợp”, hãng tin Tass của Nga đưa tin.
Tiến sĩ Bence Németh, giảng viên cao cấp tại Khoa Nghiên cứu Quốc phòng tại King’s College London, cho biết: “Việc hạ cấp là rất quan trọng”, đồng thời trích dẫn việc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy bác bỏ ý tưởng rằng Nga có thể duy trì quyền kiểm soát Crimea như một phần của bất kỳ thỏa thuận nào.
Sự vắng mặt của ông Rubio và Witkoff “cho thấy Washington ngày càng không quan tâm đến các cuộc đàm phán đa phương kéo dài”, ông Németh nói thêm. “Đây không chỉ là sự mệt mỏi về ngoại giao. Nó còn báo hiệu một sự thay đổi cứng rắn: Hoa Kỳ không định vị mình là một nhà hòa giải trung lập”.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Tammy Bruce hôm thứ Ba xác nhận rằng ông Rubio sẽ bỏ qua cuộc họp chỉ vài giờ sau khi nói điều ngược lại. Ông nói: “Đó không phải là một tuyên bố liên quan đến các cuộc họp. Đó là một tuyên bố về các vấn đề hậu cần trong lịch trình của ông ấy”.
Một nhà ngoại giao châu Âu nói với NBC News rằng mặc dù có kế hoạch ban đầu tham dự các cuộc đàm phán đã lên lịch, nhưng cả ông Rubio và ông Witkoff đều không có mặt ở London vào thứ Tư.
Bộ Ngoại giao Anh ra tuyên bố cho biết “cuộc họp đàm phán hòa bình Ukraine với các bộ trưởng ngoại giao hôm nay đang bị hoãn lại”, các quan chức hàng đầu từ Pháp và Đức cũng xác nhận việc họ vắng mặt.
Ngoài cuộc gặp với ông Kellogg, Ngoại trưởng Ukraine Andrii Sybiha cho biết trong một bài đăng trên X rằng ông, ông Yermak và Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov sẽ ngồi lại với các bộ trưởng ngoại giao và quốc phòng Anh.
Phó Thủ tướng Ukraine Yulia Svyrydenko cho biết thêm trong một bài đăng trên X rằng Ukraine sẵn sàng đàm phán, “nhưng không đầu hàng”.
Bà Svyrydenko viết: “Người dân của chúng tôi sẽ không chấp nhận một cuộc xung đột đóng băng trá hình hòa bình”.
Kỳ vọng rằng Kyiv và Moscow sẽ đạt được thỏa thuận chấm dứt cuộc chiến kéo dài ba năm vẫn ở mức thấp sau khi Hoa Kỳ trình bày cho Ukraine và các đồng minh châu Âu các đề xuất hòa bình vào tuần trước ở Paris mà cả hai bên đều cho là không thể chấp nhận được, theo đối tác quốc tế của NBC News, Sky News.
Theo “bản điều khoản” do ông Rubio và Witkoff đưa ra, một thỏa thuận đổi đất lấy hòa bình sẽ công nhận việc Nga sáp nhập Crimea bất hợp pháp hiện nay và nỗ lực dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của Liên minh Châu Âu đối với Nga. Cả hai bên đều đã bác bỏ các điều khoản này.
Sau nhiều tháng đưa ra những tuyên bố lạc quan về các cuộc đàm phán gián tiếp do Hoa Kỳ dẫn đầu, nhưng sự tham gia thực tế còn hạn chế, Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm thứ Ba lần đầu tiên gợi ý rằng ông sẽ sẵn sàng đàm phán ngừng bắn song phương với ông Zelenskyy.
Matthew Savill, giám đốc khoa học quân sự tại Viện Các quân chủng Thống nhất Hoàng gia, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại London, cho biết vấn đề Crimea có thể là một trong những điểm khác biệt khó vượt qua nhất.
Ông Savill nói: “Tôi nghĩ sẽ vô cùng khó khăn, gần như là tự sát chính trị, đối với ông ấy [Zelenskyy] khi cam kết trên giấy tờ về những điều như từ bỏ Crimea”. Ông nói thêm: “Ukraine sẽ không sớm chiếm lại Crimea. Ukraine khó có khả năng trở thành thành viên NATO trong tương lai gần”.
Ông Savill nói thêm: “Có thể có một số công thức [của một thỏa thuận] có hiệu quả đá những điều đó xuống bãi cỏ dài”, đồng thời cảnh báo rằng “các điều khoản của bất kỳ thỏa thuận nào vào thời điểm hiện tại sẽ không đặc biệt có lợi cho Ukraine”.
