Thủ tướng Canada Mark Carney vừa có cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump sau chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử của nước này. Hai nhà lãnh đạo đã gửi lời chúc mừng và nhất trí sẽ gặp nhau trong tương lai gần.
Cuộc bầu cử Canada diễn ra vào thứ Hai vừa qua được kỳ vọng sẽ mở ra các cuộc đàm phán mới về mối quan hệ kinh tế và an ninh giữa hai nước láng giềng. Chiến dịch tranh cử đã bị phủ bóng bởi các biện pháp thuế quan thương mại của ông Trump và những bình luận liên tục làm suy yếu chủ quyền của Canada.
Theo tin từ BBC News, kết quả bầu cử cho thấy đảng Tự do của ông Carney dự kiến giành chiến thắng, nhưng chỉ đủ để thành lập chính phủ thiểu số.
Văn phòng Thủ tướng Canada cho biết trong cuộc gọi đầu tiên kể từ sau bầu cử, ông Trump đã chúc mừng ông Carney. Hai nhà lãnh đạo cũng “nhất trí về tầm quan trọng của việc Canada và Hoa Kỳ làm việc cùng nhau – với tư cách là các quốc gia độc lập, có chủ quyền – vì lợi ích chung”.
Việc không giành được đa số tuyệt đối sẽ khiến nhiệm vụ đàm phán với người đồng cấp Mỹ và giải quyết các vấn đề đối nội trở nên thách thức hơn đối với ông Carney. Chính phủ thiểu số sẽ cần sự ủng hộ của các đảng phái khác để thông qua luật tại Hạ viện và đối mặt với nguy cơ thất bại trong các cuộc bỏ phiếu tín nhiệm.
Đảng Tự do nhiều khả năng sẽ tìm được đối tác hợp tác với đảng Dân chủ Mới (NDP) cánh tả, vốn đã ủng hộ đảng Tự do trong quá khứ, và đảng Khối Québécois (Bloc Québécois).
Theo dự kiến, đảng Tự do giành được 169 ghế, thiếu 3 ghế so với con số 172 cần thiết để có đa số tại Hạ viện Canada. Đây vẫn là một sự xoay chuyển đáng kể cho một đảng tưởng chừng sắp sụp đổ chỉ vài tháng trước.
Ông Carney, cựu thống đốc ngân hàng trung ương Canada và Anh, sẽ tiếp tục giữ chức thủ tướng sau khi nhậm chức tháng trước thay thế người tiền nhiệm Justin Trudeau không được lòng dân.
Một vấn đề mà đảng Tự do có thể dễ dàng tìm được sự ủng hộ là thông qua luật hỗ trợ người lao động và ngành công nghiệp bị ảnh hưởng bởi thuế quan của Mỹ – điều mà tất cả các đảng đều đồng lòng trong chiến dịch tranh cử.
Trong một diễn biến đáng chú ý, Phó Thư ký báo chí Nhà Trắng Anna Kelly bình luận về chiến thắng của ông Carney rằng: “Cuộc bầu cử không ảnh hưởng đến kế hoạch của Tổng thống Trump nhằm biến Canada thành tiểu bang thứ 51 đáng quý của Mỹ”.
Đáp lại, trong cuộc phỏng vấn với BBC, ông Carney khẳng định Canada xứng đáng nhận được “sự tôn trọng” từ Mỹ và ông sẽ chỉ cho phép quan hệ đối tác thương mại và an ninh Canada-Mỹ “theo các điều khoản của chúng tôi”. Ông nhấn mạnh kịch bản Canada trở thành tiểu bang thứ 51 của Mỹ “sẽ không bao giờ, không bao giờ xảy ra”.
Ngoài ra, ông Carney cũng cam kết hành động về một loạt vấn đề trong nước, bao gồm giải quyết khủng hoảng nhà ở và cắt giảm thuế cho người dân có thu nhập thấp và trung bình.
Trong cuộc bầu cử vừa qua, cả đảng Tự do và đảng Bảo thủ đều chứng kiến sự gia tăng đáng kể về tỷ lệ phiếu bầu toàn quốc so với bốn năm trước. Đảng Bảo thủ về thứ hai với dự kiến 144 ghế và sẽ trở thành phe đối lập chính thức. Sự ủng hộ tăng lên cho hai đảng lớn nhất Canada diễn ra trên sự suy giảm của các đảng nhỏ hơn, đặc biệt là NDP.
Lãnh đạo đảng Bảo thủ Pierre Poilievre và lãnh đạo NDP Jagmeet Singh đều mất ghế. Ông Singh đã tuyên bố sẽ từ chức lãnh đạo đảng cánh tả.
