Theo ABC News, Tổng thống Donald Trump vừa có những lời chia buồn ngắn gọn về sự ra đi của Giáo hoàng Francis. Tuy nhiên, hai nhà lãnh đạo này đã nhiều lần có những bất đồng, đặc biệt là về cách đối xử với người di cư, kể từ chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016 của ông Trump.
Ông Trump phát biểu: “Ông ấy là một người tốt, làm việc chăm chỉ và yêu thế giới”, khi tham gia sự kiện Lăn trứng Phục sinh tại Nhà Trắng, đồng thời thông báo đã ra lệnh treo cờ rủ để tưởng nhớ Giáo hoàng.
Trước đó, phản ứng đầu tiên của ông Trump về sự ra đi của Giáo hoàng là một bài đăng ngắn trên trang mạng xã hội bảo thủ của mình: “An nghỉ nhé Giáo hoàng Francis! Cầu Chúa ban phước cho ông và tất cả những người yêu mến ông!”.
Lãnh đạo từ khắp nơi trên thế giới đã bày tỏ lòng kính trọng, trong đó có cả những người tiền nhiệm của ông Trump là Joe Biden và Barack Obama. Ông Biden gọi Giáo hoàng Francis là “một trong những nhà lãnh đạo có ảnh hưởng lớn nhất của thời đại chúng ta”, còn ông Obama ca ngợi Giáo hoàng là “một nhà lãnh đạo hiếm có, người đã khiến chúng ta muốn trở thành những người tốt hơn”.
Trong bài giảng Phục sinh cuối cùng của mình, Giáo hoàng Francis đã lên tiếng bênh vực người di cư: “Đôi khi, người ta khinh miệt những người dễ bị tổn thương, bị gạt ra ngoài lề và người di cư đến mức nào! Ước mong trong ngày này, tất cả chúng ta sẽ làm mới hy vọng và hồi sinh niềm tin vào người khác, kể cả những người khác biệt với chúng ta, hoặc đến từ những vùng đất xa xôi, mang theo những phong tục, lối sống và ý tưởng xa lạ”.
Năm 2016, Giáo hoàng Francis từng chỉ trích ông Trump về cam kết xây dựng bức tường dọc biên giới Mỹ-Mexico.
Giáo hoàng Francis nói: “Một người chỉ nghĩ đến việc xây những bức tường, dù ở đâu đi nữa, chứ không phải xây những cây cầu, thì không phải là người Cơ đốc giáo. Điều này không có trong phúc âm”.
Ông Trump đáp trả rằng ông “tự hào là một người Cơ đốc giáo” và “không nhà lãnh đạo nào, đặc biệt là một nhà lãnh đạo tôn giáo, có quyền nghi ngờ tôn giáo hoặc đức tin của người khác”. Ông cũng ám chỉ chính phủ Mexico đã lợi dụng ông như một “con tốt” và thuyết phục ông đưa ra những nhận xét đó.
Ông Trump nói: “Nếu và khi Vatican bị ISIS tấn công, mà ai cũng biết là mục tiêu cuối cùng của ISIS, tôi có thể hứa với bạn rằng Giáo hoàng sẽ chỉ ước và cầu nguyện rằng Donald Trump đã là Tổng thống vì điều này đã không xảy ra”.
Năm nay, một ngày trước khi ông Trump nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai, Giáo hoàng Francis đã bình luận về kế hoạch trục xuất hàng loạt người di cư của ông.
Giáo hoàng nói: “Nếu điều đó là sự thật, thì đó sẽ là một sự ô nhục, bởi vì nó khiến những người nghèo khổ không có gì phải trả giá cho sự mất cân bằng. Điều đó sẽ không làm được. Đây không phải là cách để giải quyết mọi việc”.
Sau đó, vào tháng Hai, Vatican đã công bố nội dung bức thư của Giáo hoàng Francis gửi cho các giám mục Hoa Kỳ, chủ yếu liên quan đến công việc của họ trong việc giúp đỡ người di cư.
Giáo hoàng viết: “Tôi đã theo dõi sát sao cuộc khủng hoảng lớn đang diễn ra ở Hoa Kỳ với việc khởi xướng một chương trình trục xuất hàng loạt”.
Ngài nói thêm: “Lương tâm được hình thành đúng đắn không thể không đưa ra một phán xét phê phán và bày tỏ sự không đồng tình với bất kỳ biện pháp nào ngấm ngầm hoặc rõ ràng xác định tình trạng bất hợp pháp của một số người di cư với tội phạm. Đồng thời, người ta phải thừa nhận quyền của một quốc gia để tự vệ và giữ cho cộng đồng an toàn khỏi những kẻ đã phạm tội bạo lực hoặc nghiêm trọng khi ở trong nước hoặc trước khi đến”.
Giáo hoàng nói với các giám mục Hoa Kỳ: “Tuy nhiên, hành động trục xuất những người mà trong nhiều trường hợp đã rời bỏ quê hương vì lý do nghèo đói cùng cực, bất an, bị bóc lột, ngược đãi hoặc môi trường xuống cấp nghiêm trọng, làm tổn hại đến phẩm giá của nhiều người đàn ông và phụ nữ, và của toàn bộ gia đình, đồng thời đặt họ vào tình trạng đặc biệt dễ bị tổn thương và không được bảo vệ”.
Phó Tổng thống JD Vance đã gặp Giáo hoàng Francis vào Chủ nhật trước khi Giáo hoàng có buổi xuất hiện trước công chúng cuối cùng.
Ông Vance viết trên X: “Tôi vừa biết tin Giáo hoàng Francis qua đời. Trái tim tôi hướng về hàng triệu Cơ đốc nhân trên khắp thế giới, những người yêu mến ngài. Tôi rất vui khi được gặp ngài vào ngày hôm qua, mặc dù rõ ràng ngài đang rất ốm yếu”. Phó Tổng thống cũng chia sẻ một bài giảng của Giáo hoàng trong những ngày đầu của đại dịch coronavirus mà ông thấy “khá hay”.
Một ngày trước đó, ông Vance đã gặp Ngoại trưởng, Hồng y Pietro Parolin, và Bộ trưởng Ngoại giao, Tổng Giám mục Paul Gallagher. Văn phòng báo chí Vatican mô tả cuộc thảo luận là “thân ái”, mặc dù cho biết “đã có một cuộc trao đổi ý kiến” về chính trị quốc tế “với sự quan tâm đặc biệt đến người di cư, người tị nạn và tù nhân”.
Ông Trump đã đến thăm Vatican vào năm 2017 cùng với Đệ nhất phu nhân Melania Trump, và vào thời điểm đó gọi đó là “một vinh dự lớn trong đời khi được gặp” Giáo hoàng Francis.
Ông Trump thông báo trên nền tảng truyền thông xã hội của mình vào chiều thứ Hai rằng ông và Đệ nhất phu nhân Melania sẽ đến dự tang lễ của Giáo hoàng Francis ở Rome: “Chúng tôi mong được có mặt ở đó!”.
Khi được một phóng viên hỏi trước đó về di sản mà ông nghĩ Giáo hoàng Francis sẽ để lại, ông Trump trả lời: “Ông ấy là một người rất tốt, người yêu mến thế giới, và ông ấy đặc biệt yêu mến những người đang gặp khó khăn. Và điều đó tốt cho tôi”.
