Chính sách nhập cư của Tổng Thống Donald Trump đang gây ra nhiều tranh cãi và
mâu thuẫn. Trong khi chính quyền của ông chào đón những người da trắng Nam
Phi đến Mỹ tị nạn, họ lại trục xuất hàng ngàn người Afghanistan, kể cả
những người từng giúp đỡ quân đội Mỹ.
Theo lời mời của Tổng Thống Trump, hàng chục người da trắng gốc Nam Phi đã
đến Hoa Kỳ với tư cách là người tị nạn. Cùng ngày, chính quyền của ông lại
thông báo hàng ngàn người Afghanistan có thể bị trục xuất bắt đầu từ mùa hè
này.
Quyết định ưu tiên người Afrikaner (một nhóm thiểu số da trắng từng nắm quyền
trong chế độ phân biệt chủng tộc apartheid) làm dấy lên câu hỏi về tiêu chí
“đúng” người nhập cư của Tổng Thống Trump.
Thứ trưởng Ngoại giao Christopher Landau cho biết nhóm người Afrikaner này đã
được “kiểm tra kỹ lưỡng” và đáp ứng các tiêu chí về an ninh quốc gia và khả
năng hòa nhập. Tuy nhiên, ông không giải thích rõ tại sao các nhóm dân cư
khác lại không được đánh giá tương tự.
Khi được hỏi về sự khác biệt trong chính sách đối với người Nam Phi và người
Afghanistan, ông Landau cho rằng những người Afghanistan có thể chưa trải qua
quá trình kiểm tra lý lịch đầy đủ.
Một số ý kiến cho rằng việc bảo vệ tạm thời cho người nhập cư Afghanistan
chỉ nên là tạm thời. Các quan chức của Tổng Thống Trump lập luận rằng quy
chế bảo vệ tạm thời đang bị lạm dụng, cho phép mọi người ở lại Hoa Kỳ vô
thời hạn.
Tổng Thống Trump từ lâu đã phản đối người tị nạn, cho rằng các chương trình
tái định cư tràn ngập đất nước với những người không mong muốn và cho phép
tội phạm và khủng bố vào Hoa Kỳ.
Tuy nhiên, ông đã tạo ra một ngoại lệ cho người Afrikaner, những người nói
rằng họ bị phân biệt đối xử, bị từ chối cơ hội việc làm và phải chịu bạo lực
vì chủng tộc của họ. Tổng Thống Trump nói rằng Hoa Kỳ “về cơ bản đã mở rộng
quyền công dân” cho họ vì ông nói rằng họ là nạn nhân của một cuộc diệt
chủng.
Mặc dù có những vụ giết người đối với nông dân da trắng, một trọng tâm trong
những bất bình của người Afrikaner, nhưng số liệu thống kê của cảnh sát cho
thấy họ không dễ bị tội phạm bạo lực hơn những người khác trong nước.
P. Deep Gulasekaram, giáo sư luật nhập cư tại Đại học Luật Colorado, cho
biết những ngoại lệ dành cho người Afrikaner da trắng — trong khi các nhóm
khác bị loại trừ — “công khai thúc đẩy một câu chuyện về cuộc đàn áp toàn
cầu đối với người da trắng.”
Chính quyền của Tổng Thống Trump lý luận rằng người di cư Afghanistan sẽ
không phải đối mặt với “mối đe dọa nghiêm trọng đến sự an toàn cá nhân của
họ do xung đột vũ trang đang diễn ra”. Tuy nhiên, các chuyên gia về tình
hình ở Afghanistan đặt câu hỏi về lý do này, lưu ý rằng các mối đe dọa an
ninh vẫn còn và những người Afghanistan đã hợp tác với lực lượng Hoa Kỳ
trong cuộc chiếm đóng kéo dài 20 năm của Mỹ vẫn có nguy cơ bị bỏ tù, tra tấn
hoặc hành quyết cực kỳ cao.
Sau khi lực lượng Hoa Kỳ rời khỏi đất nước, các quan chức Taliban cho biết họ
sẽ không trả đũa những người đã hỗ trợ lực lượng Hoa Kỳ hoặc chính phủ
Afghanistan do Hoa Kỳ hậu thuẫn trước đây.
Tuy nhiên, một báo cáo năm 2023 của Phái bộ Hỗ trợ Liên hợp quốc tại
Afghanistan đã ghi nhận ít nhất 800 hành vi vi phạm nhân quyền đối với các
cựu quan chức và thành viên lực lượng vũ trang từng phục vụ dưới chính phủ do
Hoa Kỳ hậu thuẫn. Các hành vi lạm dụng bao gồm “giết người không qua xét
xử, cưỡng bức mất tích, bắt giữ và giam giữ tùy tiện, tra tấn và ngược đãi
cũng như đe dọa.”
Báo cáo cho thấy, các cựu thành viên quân đội Afghanistan có nguy cơ lớn
nhất, tiếp theo là các sĩ quan cảnh sát quốc gia và địa phương, và những
người làm việc trong cục an ninh của chính phủ trước đây.
Shawn VanDiver, chủ tịch của nhóm AfghanEvac, cho biết: “Những gì chính
quyền đã làm hôm nay là phản bội những người đã mạo hiểm mạng sống của họ vì
nước Mỹ, xây dựng cuộc sống ở đây và tin vào những lời hứa của chúng ta”.
Theo tin từ tờ New York Times.
