Theo tin tức từ The Associated Press ngày 15/05/2025, Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) vừa công bố kế hoạch nới lỏng các giới hạn đối với một số loại hóa chất độc hại được gọi là “hóa chất vĩnh cửu” trong nước uống. Động thái này diễn ra khoảng một năm sau khi chính quyền tiền nhiệm của Tổng Thống Biden ban hành những tiêu chuẩn quốc gia đầu tiên về vấn đề này.
Trước đó, chính quyền Tổng Thống Biden đã đặt ra các quy định chặt chẽ nhằm giảm thiểu phơi nhiễm PFAS cho hàng triệu người, như một phần trong nỗ lực nâng cao chất lượng nước uống, bao gồm việc thay thế đường ống chì độc hại và xử lý mối đe dọa từ hóa chất vĩnh cửu.
Trong khi đó, Tổng Thống Donald Trump luôn chủ trương giảm bớt các quy định về môi trường và thúc đẩy phát triển dầu khí. Quản lý EPA Lee Zeldin dưới thời Tổng Thống Trump đã thực hiện chương trình nghị sự này bằng cách công bố các đợt cắt giảm quy định lớn.
Kế hoạch mới của EPA bao gồm việc bãi bỏ giới hạn đối với ba loại PFAS ít phổ biến hơn, trong đó có chất GenX và các chất gọi là PFHxS, PFNA. Giới hạn đối với hỗn hợp các chất PFAS cũng dự kiến bị loại bỏ.
Hóa chất vĩnh cửu, hay PFAS (perfluoroalkyl và polyfluoroalkyl substances), đã tồn tại hàng thập kỷ và hiện đã lan rộng vào không khí, nước và đất. Chúng từng được sử dụng rộng rãi nhờ đặc tính chống dính, chống thấm (như trong chảo chống dính, bọt chữa cháy, quần áo chống nước). Tuy nhiên, chúng rất khó phân hủy, tồn tại lâu dài trong môi trường và cơ thể con người.
Theo các nhà hoạt động môi trường, các nhà sản xuất PFAS đã biết về tác hại sức khỏe của chúng từ lâu. Việc PFAS tích tụ trong cơ thể liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe như bệnh thận, cân nặng khi sinh thấp, cholesterol cao và một số loại ung thư. Chính quyền Tổng Thống Biden từng đặt giới hạn rất thấp cho hai loại phổ biến là PFOA và PFOS (4 phần nghìn tỷ) và từng nói rằng “không có lượng nào là an toàn”. Trước năm 2016, giới hạn này là 70 phần nghìn tỷ.
Mặc dù kế hoạch mới nới lỏng giới hạn cho một số loại PFAS, phần lớn các tiện ích nước vẫn đối mặt với vấn đề chính là PFOA và PFOS. Đối với hai loại này, EPA vẫn giữ nguyên giới hạn hiện tại nhưng gia hạn thêm hai năm (đến năm 2031) để các tiện ích có thời gian đáp ứng.
Thông báo này nhận được phản ứng trái chiều. Nhiều nhóm môi trường cho rằng EPA không có quyền pháp lý để nới lỏng quy định nước uống theo Đạo luật Nước Uống An toàn, và việc này sẽ gây hại cho sức khỏe cộng đồng. Ngành công nghiệp có phản ứng khác nhau: một số đặt câu hỏi về cơ sở khoa học và chi phí của các quy định chặt chẽ trước đây, trong khi những người khác ủng hộ việc bãi bỏ giới hạn hỗn hợp nhưng vẫn cho rằng chi phí tuân thủ quy định vẫn cao.
Việc gia hạn thời gian tuân thủ quy định PFOA/PFOS được xem là có lợi cho các chuyên gia cấp nước, giúp họ có thêm thời gian để xử lý vấn đề, đặc biệt khi nhiều tiện ích mới bắt đầu đánh giá tình hình của mình.
