Việc Tổng Thống Donald Trump tạm dừng chương trình tị nạn liên bang đã làm đảo lộn cuộc sống của nhiều người Afghanistan từng hợp tác với Hoa Kỳ trong thời chiến.
Tình hình này đặc biệt rõ nét ở khu vực gần Fredericksburg, Virginia, nơi có mối liên hệ chặt chẽ với quân đội và cộng đồng người Afghanistan định cư, cùng với các tổ chức tôn giáo phục vụ cả hai nhóm. Khu vực này là nơi sinh sống của hàng chục nghìn cựu chiến binh và quân nhân đang tại ngũ. Virginia cũng là tiểu bang tiếp nhận người tị nạn Afghanistan nhiều nhất tính theo đầu người.
Chính sách thay đổi đã đặt tương lai của công tác tái định cư tị nạn vào tình thế bấp bênh. Là một phần trong chính sách siết chặt nhập cư của Tổng Thống Trump, chính quyền của ông đã cấm hầu hết người tị nạn nhập cảnh vào tháng 1 và đóng băng quỹ liên bang cho các chương trình này. Trên khắp cả nước, các cơ quan tái định cư buộc phải sa thải nhân viên hoặc đóng cửa.
Nhiều người Afghanistan ở Mỹ vẫn đang chờ đợi người thân sang đoàn tụ, hy vọng này hiện đang bị tạm hoãn vô thời hạn. Một số người Afghanistan đã ở Mỹ có thể sắp đối mặt với việc bị trục xuất khi chính quyền Tổng Thống Trump chấm dứt tình trạng bảo vệ tạm thời (TPS) của họ.
Kat Renfroe, vợ một cựu Thủy quân lục chiến, giám sát văn phòng dịch vụ di cư và tị nạn ở Fredericksburg thuộc Catholic Charities của Giáo phận Arlington. Bà chia sẻ: “Tôi nghĩ điều này khó khăn cho các gia đình quân nhân, đặc biệt là những người đã phục vụ, khi nhìn lại 20 năm và không khỏi cảm thấy bối rối, thậm chí là tức giận về tình hình này.”
Hội đồng Giám mục Công giáo Hoa Kỳ (USCCB) đã thông báo vào tháng 4 rằng họ sẽ chấm dứt quan hệ đối tác kéo dài hàng thập kỷ với chính phủ liên bang về việc tái định cư tị nạn. Động thái này diễn ra sau khi chính quyền Tổng Thống Trump dừng cấp quỹ liên bang cho chương trình, khoản tiền mà USCCB chuyển đến các tổ chức Catholic Charities địa phương. Văn phòng Catholic Charities ở Fredericksburg vẫn tiếp tục hỗ trợ khách hàng hiện tại và hoạt động mà không sa thải nhân viên nhờ sự hỗ trợ từ giáo phận và quỹ của tiểu bang. Tuy nhiên, tương lai của cơ quan địa phương này sẽ ra sao nếu không có quỹ liên bang hoặc không có người tị nạn mới đến vẫn còn chưa rõ.
Các nhóm tôn giáo từ lâu đã đóng vai trò trung tâm trong công tác tái định cư tị nạn ở Mỹ. Cho đến khi chính sách thay đổi gần đây, 7 trong số 10 tổ chức quốc gia hợp tác với chính phủ Mỹ để tái định cư tị nạn là các tổ chức dựa trên đức tin. Họ được hỗ trợ bởi hàng trăm chi nhánh địa phương và giáo đoàn tôn giáo. Catholic Charities của Giáo phận Arlington đã làm việc với người tị nạn 50 năm qua, bắt đầu với người Việt sau khi Sài Gòn thất thủ. 10 năm gần đây, hầu hết khách hàng của họ là người Afghanistan, với lượng lớn đến vào năm 2021 sau khi Taliban trở lại nắm quyền.
Các nhóm tôn giáo trong khu vực đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người Afghanistan mới đến ổn định cuộc sống. Tình nguyện viên từ các giáo đoàn địa phương giúp trang bị đồ đạc cho nhà cửa, cung cấp bữa ăn và chở các gia đình đi khám bệnh hoặc tới các cuộc hẹn.
Joi Rogers, người phụ trách mục vụ người Afghanistan tại nhà thờ Southern Baptist của mình, nói: “Là một nhà thờ, chúng tôi quan tâm sâu sắc. Là những người theo đạo Thiên Chúa, chúng tôi quan tâm sâu sắc. Là quân nhân, chúng tôi cũng có nghĩa vụ đối với họ với tư cách là những người đã cam kết giúp đỡ Hoa Kỳ trong sứ mệnh của chúng tôi ở đó.” Chồng bà, Jake Rogers, một cựu Thủy quân lục chiến, là mục sư tại Pillar, một mạng lưới 16 nhà thờ Southern Baptist phục vụ các quân nhân. Địa điểm chính của họ gần Quantico, căn cứ Thủy quân lục chiến ở bắc Virginia, nơi gần 5.000 người Afghanistan đã được sơ tán đến sau khi Kabul sụp đổ năm 2021. Với quỹ cứu trợ của Southern Baptist, Nhà thờ Pillar đã thuê Joi Rogers làm điều phối viên tình nguyện bán thời gian tại trại tị nạn tạm thời ở căn cứ vào năm 2021. Vị trí của bà nằm dưới sự bảo trợ của USCCB, tổ chức mà chính phủ đã ký hợp đồng để giúp điều hành trại.
Mặc dù nhiều cựu chiến binh và thành viên quân đội có xu hướng bỏ phiếu cho Đảng Cộng hòa và hầu hết những người theo Southern Baptist nằm trong số những người ủng hộ mạnh mẽ Tổng Thống Trump, nhưng mạng lưới nhà thờ Pillar vẫn kiên định hỗ trợ người tị nạn. Mục sư sáng lập Colby Garman hiểu rằng điều này có thể gây ngạc nhiên cho một số người, nhưng ông tin rằng đó là do chưa hiểu rõ về họ.
Jake Rogers nói thêm: “Chúng tôi nhận thấy có những Cơ đốc nhân thực sự có đức tin có thể đứng ở hai phía khác nhau về vấn đề chính sách tị nạn. Bất kể quan điểm của bạn về lập trường quốc gia của chúng ta về vấn đề này là gì, thì với tư cách là những người theo Chúa Kitô, chúng ta nên có một tấm lòng đối với những người này phản ánh tấm lòng của Thiên Chúa dành cho họ.”
Suraya Qaderi là người khách cuối cùng đến Catholic Charities của Giáo phận Arlington trước khi chính phủ Mỹ đình chỉ tiếp nhận người mới. Cô đang ở Qatar chờ được cấp phép bay đến Hoa Kỳ thì chính quyền Tổng Thống Trump bắt đầu hủy bỏ các kế hoạch đi lại đã được phê duyệt cho người tị nạn. Qaderi nói: “Tôi là một trong số ít người may mắn cuối cùng.” Cô đến Virginia vào ngày 24 tháng 1, ngày chính quyền gửi lệnh ngừng hoạt động cho các cơ quan tái định cư.
Qaderi từng làm việc cho ủy ban bầu cử ở Afghanistan và nhận được thị thực nhập cư đặc biệt (SIV) nhờ mối liên hệ chặt chẽ với chính phủ Mỹ. Khi còn nhỏ, cha cô đã biến mất dưới chế độ Taliban trước đây. Việc chính phủ Taliban quay trở lại giống như “ngày tận thế”, cô nói.
Theo tin từ AP.
