Theo ghi nhận của ABC News, dù Tổng Thống Donald Trump đã đình chỉ hệ thống tị nạn như một phần trong nỗ lực siết chặt nhập cư bất hợp pháp, những người tìm kiếm tị nạn từ khắp nơi trên thế giới vẫn tiếp tục đến biên giới Mỹ. Tuy nhiên, họ đang đối mặt với những thách thức và sự bấp bênh chưa từng thấy.
Bài báo mô tả tình hình hiện tại là một bức tranh hỗn loạn, luật lệ thay đổi liên tục, khiến những người tìm kiếm tị nạn có thể bị trục xuất nhanh chóng về các quốc gia xa lạ chỉ sau vài cuộc trò chuyện ngắn ngủi với quan chức di trú. Nhiều người khác lại phải chịu cảnh giam giữ kéo dài.
Các luật sư chuyên về tị nạn cho biết số lượng cuộc gọi hỏi về các trường hợp tị nạn đã giảm mạnh từ sau ngày 20 tháng 1, thời điểm Tổng Thống Trump nhậm chức và ban hành một loạt sắc lệnh hành pháp mà ông gọi là nhằm ngăn chặn “cuộc xâm lược” nước Mỹ. Họ nghi ngờ nhiều người vượt biên đã bị trục xuất ngay lập tức hoặc bị giam giữ để chờ sàng lọc theo các tiêu chuẩn khó hơn nhiều so với tị nạn thông thường.
Tình hình pháp lý cũng rất phức tạp với hàng loạt vụ kiện tụng. Các tổ chức bảo vệ quyền lợi người nhập cư, dẫn đầu bởi ACLU, đang kiện chính quyền, cho rằng việc đình chỉ tị nạn là bất hợp pháp và đẩy những người chạy trốn sự đàn áp vào nguy hiểm. Chính phủ thì lập luận rằng việc tuyên bố tình hình như một “cuộc xâm lược” để biện minh cho các chính sách siết chặt là một vấn đề chính trị không thuộc thẩm quyền xem xét của tòa án.
Số lượng người vượt biên trái phép đã giảm đáng kể dưới thời Tổng Thống Trump so với giai đoạn cuối của chính quyền Tổng Thống Joe Biden. Tuy nhiên, vẫn có hơn 200 người bị bắt giữ mỗi ngày tại biên giới phía Nam.
Một câu chuyện cụ thể được đề cập là trường hợp của một gia đình người Nga. Người chồng, từng làm việc trong ngành bầu cử ở Nga, cho biết ông phải chạy trốn vì phát hiện và ghi lại các bằng chứng gian lận bầu cử. Gia đình này đã tuân thủ quy trình, chờ đợi gần 9 tháng ở Mexico để được phỏng vấn xin tị nạn theo lịch hẹn ban đầu. Nhưng chỉ sau khi Tổng Thống Trump nhậm chức vài ngày, cuộc hẹn của họ bị hủy bỏ, hệ thống đặt lịch bị xóa sổ, và gia đình cuối cùng bị trục xuất về Costa Rica.
Chính quyền Trump đang đẩy mạnh việc trục xuất bằng cách sử dụng các quốc gia như Costa Rica và Panama làm “cầu nối” tạm thời, giam giữ những người bị trục xuất trước khi đưa họ trở về quê hương hoặc một nước thứ ba khác. Hàng trăm người đã bị trục xuất theo cách này.
Những người ủng hộ kiểm soát nhập cư chặt chẽ hơn cho rằng hệ thống tị nạn đã bị lạm dụng, với nhiều trường hợp khai man không đối mặt với nguy hiểm thực sự. Ngay cả một số chính trị gia Dân chủ cũng thừa nhận hệ thống cần được cải cách.
Câu chuyện của gia đình người Nga tại Costa Rica cho thấy nỗi tuyệt vọng của những người cảm thấy mình đã làm “đúng luật” nhưng không nhận được cơ hội trình bày hoàn cảnh. Người chồng nói rằng ông không giận nước Mỹ, ông hiểu mong muốn kiểm soát nhập cư, nhưng cảm thấy bị phản bội vì ông thực sự đang gặp nguy hiểm nếu trở về Nga. Nỗi dằn vặt vì “đã làm gia đình thất bại” ám ảnh ông mỗi ngày.
Tin từ ABC News ngày 16/05/2025.
