Hội đồng Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO) vừa ra phán quyết xác định Nga phải chịu trách nhiệm về vụ bắn hạ chuyến bay MH17 của hãng hàng không Malaysia Airlines trên bầu trời Ukraine cách đây hơn một thập kỷ, khiến 298 người thiệt mạng.
Vụ việc đau lòng này xảy ra vào ngày 17 tháng 7 năm 2014. Cuộc điều tra quốc tế do Hà Lan dẫn đầu năm 2016 đã kết luận chiếc máy bay đang trên đường từ Amsterdam đến Kuala Lumpur bị bắn hạ bởi một hệ thống tên lửa Buk được đưa từ Nga vào lãnh thổ do phe ly khai kiểm soát ở Ukraine. Phía Moscow luôn phủ nhận mọi liên quan đến thảm kịch MH17.
Hà Lan và Úc đã cùng nhau đưa vụ kiện chống lại Nga ra trước ICAO, cơ quan hàng không toàn cầu có trụ sở tại Montreal, vào năm 2022. Cả hai quốc gia này đều hoan nghênh phán quyết vừa được đưa ra.
Theo tin từ The Associated Press, Hội đồng ICAO nhận định Nga đã vi phạm Công ước về Hàng không Dân dụng Quốc tế, hay còn gọi là Công ước Chicago, trong đó yêu cầu các quốc gia “kiềm chế sử dụng vũ khí chống lại máy bay dân sự đang bay”. Đây là lần đầu tiên Hội đồng ICAO, đại diện cho 193 quốc gia thành viên, đưa ra quyết định về một tranh chấp giữa các chính phủ.
Ngoại trưởng Hà Lan Caspar Veldkamp cho biết Hội đồng sẽ xem xét vấn đề bồi thường trong vài tuần tới. Hà Lan và Úc đang yêu cầu Hội đồng ICAO ra lệnh cho Liên bang Nga tiến hành đàm phán với hai nước này và đề nghị Hội đồng tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình đó, nhằm đảm bảo đàm phán diễn ra thiện chí và có kết quả thực tế.
Ngoại trưởng Úc Penny Wong cũng kêu gọi Hội đồng nhanh chóng “xác định các biện pháp khắc phục”. Bà kêu gọi Nga cuối cùng hãy đối mặt với trách nhiệm về hành động bạo lực khủng khiếp của mình và bồi thường cho hành vi sai trái nghiêm trọng này theo luật pháp quốc tế.
Một chuyên gia luật quốc tế từ Đại học Quốc gia Úc nhận định, một trong những hệ quả của quá trình này có thể là Hội đồng sẽ đưa ra khuyến nghị Nga phải trả “bồi thường” (reparations) – thuật ngữ quốc tế cho thiệt hại – do vi phạm luật quốc tế. Chúng ta cần chờ xem Hội đồng sẽ đưa ra phán quyết cụ thể như thế nào về điểm này.
