Theo ABC News, chính quyền Thị trưởng New York Eric Adams vừa cho phép các quan chức nhập cư liên bang (ICE) thiết lập văn phòng ngay tại nhà tù Rikers Island. Mục đích chính là phối hợp điều tra các vụ án hình sự liên quan đến băng đảng và ma túy trong hệ thống nhà tù lớn nhất thành phố.
Tuy nhiên, sắc lệnh hành pháp được ban hành hôm thứ Ba (theo giờ địa phương) này đang vấp phải sự chỉ trích từ các nhóm bảo vệ quyền người nhập cư và phe đối lập của ông Adams. Họ cho rằng đây là một sự “đánh đổi” đáng lo ngại, diễn ra ngay sau khi các công tố viên liên bang bất ngờ hủy bỏ cáo buộc tham nhũng đối với Thị trưởng Adams. Phía chỉ trích nghi ngờ động thái này nhằm đổi lấy sự hợp tác của ông Adams trong việc thực hiện chính sách cứng rắn về nhập cư của cựu Tổng thống Donald Trump.
Thị trưởng Adams đã lên kế hoạch cho phép ICE hoạt động trở lại tại Rikers từ tháng 2, sau cuộc gặp với Tom Homan, người từng là “quan chức biên giới” dưới thời ông Trump. Tuy nhiên, chi tiết cụ thể của thỏa thuận chỉ được công bố trong sắc lệnh mới đây.
Nhà tù Rikers Island, nằm trên một hòn đảo biệt lập ở sông East River, từ lâu đã nổi tiếng với tình trạng mất trật tự và bỏ bê, thậm chí đối mặt với nguy cơ bị chính quyền liên bang tiếp quản.
Sắc lệnh mới cho phép bộ phận Điều tra An ninh Nội địa (HSI) của ICE, chuyên tập trung vào tội phạm xuyên quốc gia, có văn phòng tại Rikers để làm việc với các quan chức cải huấn thành phố. Họ sẽ cùng nhau tiến hành điều tra hình sự và chia sẻ thông tin tình báo, đặc biệt nhắm vào tội phạm bạo lực, băng đảng, tội phạm trong tù và buôn bán ma túy.
Trước đây, ICE từng có mặt tại Rikers để chuyển những người nhập cư không có giấy tờ hợp pháp vào diện bị trục xuất. Tuy nhiên, luật “thành phố trú ẩn” của New York ban hành năm 2014 đã cấm hiệu quả hoạt động của ICE trong các nhà tù thành phố.
Sắc lệnh của Thị trưởng Adams cũng cho phép các cơ quan liên bang khác như FBI, Cục Rượu, Thuốc lá, Súng và Chất nổ (ATF), Cơ quan Chống Ma túy (DEA) và Cơ quan Thanh tra Bưu chính Hoa Kỳ có không gian làm việc tại Rikers để hỗ trợ các cuộc điều tra liên quan đến băng đảng và ma túy.
Chủ tịch Hội đồng Thành phố Adrienne Adams (không có quan hệ họ hàng với Thị trưởng) nhận định quyết định về Rikers nằm trong chuỗi “các sự kiện đáng lo ngại gần đây” kể từ khi Thị trưởng được miễn các cáo buộc hình sự. Bà cho rằng khó có thể không thấy sự liên kết giữa việc hủy bỏ vụ án của Thị trưởng và sự sẵn sàng hợp tác của ông với “chương trình trục xuất cực đoan” của ông Trump, vốn bị cho là loại bỏ cư dân mà không có lý do hoặc thủ tục tố tụng hợp lý. Hội đồng đang xem xét sắc lệnh để đảm bảo nó tuân thủ luật “thành phố trú ẩn” của New York.
Về phần mình, Thị trưởng Adams bác bỏ hoàn toàn cáo buộc “đánh đổi”. Ông nhấn mạnh trong một cuộc phỏng vấn trên đài phát thanh rằng “không có sự ràng buộc nào ở đây”. Ông cũng khẳng định sắc lệnh nêu rõ các sĩ quan liên bang hoạt động tại Rikers chỉ được phép thực hiện các hoạt động liên quan đến điều tra hình sự, không phải là thực thi luật nhập cư dân sự. “Chúng tôi không thể hợp tác với ICE về thực thi dân sự, nhưng chúng tôi có thể hợp tác về thực thi hình sự. Đó là điều chúng tôi đang làm,” ông nói và khẳng định điều này “hoàn toàn phù hợp với luật pháp”.
Phó Thị trưởng thứ nhất Randy Mastro, người ban hành sắc lệnh, lưu ý rằng thành phố từng có thỏa thuận tương tự với ICE hơn một thập kỷ trước. Tuy nhiên, lần này, trọng tâm sẽ hoàn toàn là các cuộc điều tra hình sự. “Đây là vấn đề an toàn công cộng và bảo vệ tất cả người dân New York,” ông Mastro tuyên bố.
Tuy nhiên, Tổ chức Hỗ trợ Pháp lý (Legal Aid Society), đơn vị cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho người dân New York có thu nhập thấp, lập luận rằng sắc lệnh này sẽ làm suy yếu quyền tố tụng công bằng theo hiến pháp, vốn áp dụng cho mọi người ở Mỹ, bất kể tình trạng nhập cư. Họ lo ngại điều này sẽ ảnh hưởng đến nỗ lực đảm bảo an toàn công cộng, khiến những người không phải công dân ngại tìm kiếm sự giúp đỡ hoặc hợp tác với cơ quan thực thi pháp luật vì sợ bị trục xuất.
Liên minh Tự do Dân sự New York (NYCLU) coi sắc lệnh hành pháp này là một “sự nhượng bộ không cần thiết” cho chính quyền Trump. Tổ chức này nhấn mạnh: “Sự hiện diện của ICE tại Rikers không phục vụ mục đích hợp pháp nào và mở ra cánh cửa cho sự thông đồng bất hợp pháp giữa cơ quan thực thi pháp luật địa phương và quan chức nhập cư liên bang, vi phạm các quy định bảo vệ ‘thành phố trú ẩn’ đã được thiết lập của chúng ta”.
Theo ABC News.
