Cơn sốt mua xe vào mùa xuân để “né” thuế nhập khẩu do Tổng thống Donald Trump áp đặt đang làm cạn kiệt nhanh chóng nguồn cung xe miễn thuế. Điều này được dự báo sẽ dẫn đến sự sụt giảm doanh số trong mùa hè và khiến người mua xe phải đối mặt với mức giá “chát hơn”.
Theo số liệu từ Cox Automotive, lượng xe mới tồn kho hiện đã giảm 24% so với cùng kỳ năm ngoái, mức giảm lớn nhất trong vài năm qua. Lượng xe đủ bán chỉ còn khoảng 61 ngày, mức thấp nhất trong gần hai năm và giảm mạnh so với 98 ngày hồi tháng 1. Chuyên gia kinh tế trưởng Jonathan Smoke nhận định, một khi lượng xe tồn kho trước thuế này hết, doanh số bán hàng sẽ chậm lại rõ rệt.
Dù Tổng thống Trump đã đưa ra một số “ân xá” thuế cho ngành công nghiệp ô tô tuần trước, tác động của thuế quan vẫn hiện rõ. General Motors dự kiến thiệt hại tới 5 tỷ USD trong năm nay do thuế. Các hãng xe khác như Stellantis (chủ sở hữu Jeep) và Mercedes-Benz Group cũng đã phải hủy bỏ dự báo doanh thu cả năm.
Các nhà sản xuất xe đang ráo riết chuẩn bị cho giai đoạn tiếp theo của “cơn bão thuế” này. GM và Volkswagen cho biết họ sẽ cố gắng hấp thụ phần lớn chi phí thuế, đồng thời tìm cách bù đắp. Một số hãng đang cắt giảm các chương trình khuyến mãi để giữ chân lượng xe tồn kho. Các ưu đãi vay 0% lãi suất – vốn là yếu tố quan trọng thu hút khách hàng trong bối cảnh lãi suất cao – cũng đang dần biến mất. Theo ông Smoke, số lượng các giao dịch vay 0% tại Mỹ đã xuống mức thấp nhất kể từ năm 2019.
Kết quả là gì? Ít ưu đãi hơn, ít xe hơn, giá cao hơn, khiến tốc độ mua sắm của người dân chậm lại. Ông Smoke bày tỏ sự ngạc nhiên vì “tôi thực sự nghĩ phải đến cuối tháng 5 chúng ta mới trải qua giai đoạn tàu lượn siêu tốc này”.
Câu chuyện của David Avetisyan, một nhân viên ngân hàng ở Nam California, là một ví dụ điển hình. Ông đã dành hai năm để lên kế hoạch mua chiếc Porsche 911 Cabriolet màu trắng phấn, nội thất đỏ mận trị giá 160.000 USD. Nhưng khi thuế 25% được công bố, ông lo sợ giá xe sẽ vọt lên hơn 200.000 USD, phá hỏng kế hoạch.
Thay vào đó, ông quyết định mua ngay một chiếc 911 màu đen mà đại lý Porsche ở Santa Clarita đang có sẵn trong kho với giá tương tự. Dù chiếc xe màu trắng-đỏ vẫn có khả năng về kịp trước khi thuế áp dụng, ông không muốn mạo hiểm. “Chúng tôi đã rất lo lắng về thuế vì đã đặt hết tâm huyết vào chiếc xe đó, nhưng tôi sẽ không trả thêm 40.000 USD,” ông Avetisyan, 50 tuổi, chia sẻ. “Thế là chúng tôi hơi sợ.”
Những quyết định tương tự đã góp phần đẩy doanh số bán xe tại Mỹ tăng 11% trong tháng 3. Tốc độ bán hàng hàng năm có chậm lại chút ít trong tháng 4 (17,3 triệu xe) so với tháng 3 (17,8 triệu xe), nhưng vẫn cao hơn đáng kể so với khoảng 16 triệu xe bán ra năm ngoái.
Việc tồn kho giảm còn do các chương trình giảm giá mạnh từ Ford và Stellantis – hai hãng từng có lượng xe tồn kho khá cao. Cả hai gần đây đều gia hạn các chương trình giảm giá tương đương giá nhân viên. Những ưu đãi này thúc đẩy doanh số (Ford tăng 16% tháng trước) nhưng cũng làm trống các bãi xe của đại lý.
Việc tăng cường giảm giá có thể làm tình hình tồi tệ hơn trong tương lai. JD Power ước tính thuế quan sẽ làm giảm doanh số bán xe tại Mỹ khoảng 1,1 triệu chiếc mỗi năm, tương đương 8%. Doanh số được dự báo sẽ chậm lại trong nửa cuối năm và giảm mạnh hơn nữa vào quý 4 khi giá tăng do thuế.
Các nhà phân tích tại Black Book dự kiến giá giao dịch tăng 5% sẽ đẩy tốc độ bán hàng xuống còn 12,9 triệu chiếc hàng năm vào cuối năm nay khi lượng xe miễn thuế cạn kiệt. Tính cả đợt tăng trưởng hiện tại, tổng doanh số năm nay có thể đạt khoảng 14,9 triệu xe, giảm so với khoảng 16 triệu xe năm 2024. Con số này dựa trên giả định các hãng xe sẽ hy sinh phần lớn lợi nhuận trước thuế để hấp thụ thuế. Nếu chuyển toàn bộ chi phí thuế cho người tiêu dùng, doanh số năm nay có thể chỉ đạt 13,6 triệu xe.
Các lãnh đạo ngành ô tô đang cố gắng tránh kịch bản này. CEO của Hyundai dự kiến giá sẽ tăng dần trong những tháng tới. CEO của chuỗi đại lý AutoNation cho biết các hãng xe sẽ chỉ tăng giá niêm yết như là phương án cuối cùng.
Tại buổi lễ ra mắt mẫu Ford Expedition SUV thiết kế lại, CEO Jim Farley cam kết giữ nguyên giá – trừ khi đối thủ tăng giá. “Chúng tôi phải theo dõi đối thủ làm gì,” ông Farley nói. “Họ có thêm 5.000 đến 10.000 USD chi phí cho mỗi xe từ thuế. Liệu họ sẽ hấp thụ hay chuyển sang người tiêu dùng?”
Tuy nhiên, việc giữ giá có vẻ khó kéo dài. Các nhà phân tích dự đoán lạm phát giá xe ban đầu sẽ đến một cách “lén lút”, khi các hãng âm thầm dừng các chương trình giảm giá. “Nhà sản xuất có thể không tăng giá bán lẻ đề xuất trên nhãn dán, nhưng nếu họ loại bỏ ưu đãi, điều đó thực chất làm tăng chi phí cho người tiêu dùng,” Eric Lyman, phó chủ tịch Black Book, giải thích. “Nhưng hình ảnh giá trên website sẽ không thay đổi.”
Hiện tại, đại lý Ford Beau Boeckmann ở Los Angeles đang tập trung vào việc bán hết xe. Ông quảng cáo khoảng 3.000 xe mới “miễn thuế” đang có sẵn, khuyến khích khách hàng mua ngay khi còn hàng. Ban đầu ông không hào hứng với chương trình giảm giá của Ford vì nghĩ nó sẽ làm cạn kiệt nguồn cung xe trước thuế và ảnh hưởng lợi nhuận. Nhưng cuối cùng ông đã thay đổi. Ông cho rằng chương trình “From America, For America” của Ford giúp nhấn mạnh việc hãng sản xuất khoảng 80% xe bán tại Mỹ ngay trong nước, nhiều hơn bất kỳ hãng nào trừ Tesla. Ông thậm chí còn mua một chiếc Ford Mustang mới từ kho này cho cô con gái 20 tuổi của mình trước khi giá tăng.
Ông Boeckmann thừa nhận không rõ thị trường xe sẽ ra sao khi giá tăng sau khi lượng xe trước thuế bán hết. Hiện tại, các hãng xe cũng không đưa ra nhiều câu trả lời. “Tôi không có định hướng rõ ràng về những gì sẽ xảy ra ngày mai,” ông Boeckmann nói. “Chúng tôi có lượng xe tồn kho hiện không bị ảnh hưởng bởi thuế – và chúng tôi sẽ quảng bá điều đó – rồi sau đó chúng tôi sẽ xử lý bất cứ điều gì xảy ra tiếp theo.”
Theo tin từ Bloomberg được đăng trên Seattle Times ngày 11/05/2025.
