Phi hành gia kỳ cựu của NASA, ông Don Pettit, vừa trở về Trái Đất sau chuyến công tác kéo dài 220 ngày trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS). Đặc biệt, ngày ông hạ cánh cũng chính là sinh nhật lần thứ 70 của mình, đánh dấu lần thứ tư ông bay vào không gian và hiện là phi hành gia NASA lớn tuổi nhất còn hoạt động.
Như các đồng nghiệp khác trên ISS, ông Pettit thực hiện các thí nghiệm khoa học, giao lưu với học sinh và dành hàng giờ mỗi ngày để tập thể dục giữ sức khỏe. Tuy nhiên, điểm nhấn ấn tượng nhất trong chuyến đi này của ông chính là những bức ảnh vũ trụ tuyệt đẹp.
Chia sẻ sau khi về nhà, ông Pettit cho biết phần lớn mọi người không có cơ hội lên vũ trụ, vì vậy ông muốn “cho họ một cái nhìn thoáng qua qua những bức ảnh của mình”. Ông nói, một nhiếp ảnh gia thực thụ luôn muốn có máy ảnh trong tay. Dù chỉ ngắm cảnh ngoài cửa sổ, ông vẫn luôn sẵn sàng ghi lại những khoảnh khắc đặc biệt như sao băng, núi lửa phun trào hay những tia sáng bí ẩn.
Có lúc, ông đặt tới 5 chiếc máy ảnh cùng lúc tại module Cupola của ISS, nơi có 7 cửa sổ mang đến tầm nhìn toàn cảnh Trái Đất và không gian. Chụp ảnh trong vũ trụ giống như chụp ảnh đêm, cần phơi sáng lâu để thu đủ ánh sáng từ các ngôi sao mờ ảo. Tuy nhiên, thách thức là ISS di chuyển cực nhanh (khoảng 8 km/giây) và Trái Đất cũng đang quay.
Đôi khi, ông Pettit tận dụng chính chuyển động này để tạo ra những bức ảnh nghệ thuật độc đáo, biến ánh đèn thành vệt sáng rực rỡ hay vẽ nên những vòng cung sao trên bầu trời.
Trên nền tảng X, ông chia sẻ những tác phẩm này là sự kết hợp giữa khoa học và nghệ thuật. Có rất nhiều chi tiết kỹ thuật thú vị để khám phá, hoặc đơn giản là ngắm nhìn và cảm thán “Thật tuyệt vời”.
Để khắc phục chuyển động, ông còn sử dụng một thiết bị tự chế gọi là “orbital sidereal tracker”, giúp máy ảnh giữ cố định vào một điểm trên bầu trời. Nhờ đó, ông có thể phơi sáng 10 giây để chụp rõ dải Ngân Hà phía trên Thái Bình Dương đầy mây trước lúc bình minh. Ánh sáng xanh tím trong ảnh là do sự tán xạ ánh sáng mặt trời bởi khí nitơ trong khí quyển Trái Đất.
Vào tháng 4, ông đã quay video ghi lại những nhịp đập huyền ảo của cực quang – ánh sáng phát ra khi các phân tử trong khí quyển bị bắn phá bởi các hạt năng lượng cao từ mặt trời. Đôi khi, những vệt sáng đầy màu sắc lại đến từ hoạt động của con người, không phải hiện tượng vũ trụ. Chẳng hạn, những vệt xanh trong một bức ảnh có màu gần giống cực quang, nhưng thực chất là ánh đèn của các tàu đánh cá ngoài khơi Thái Lan dùng để thu hút mực.
Hướng máy ảnh xuống Trái Đất, ông Pettit còn ghi lại hình ảnh sét đánh ở tầng khí quyển phía trên lưu vực sông Amazon ở Nam Mỹ. Video này được kéo dài thời gian từ khoảng 6 giây lên 33 giây để thấy rõ hơn cấu trúc của các tia sét.
Ông cũng không bỏ lỡ cơ hội ghi lại cảnh tàu vũ trụ từ Trái Đất đến và đi, bao gồm vụ phóng thử tên lửa Starship của SpaceX từ Texas vào tháng 11 và cảnh tàu Dragon chở hàng của SpaceX cập bến ISS vào tháng 12.
Trong thời gian rảnh, ông Pettit còn sáng tạo ra những thí nghiệm khoa học vui nhộn. Một thí nghiệm cho thấy những giọt nước tích điện “nhảy múa” quanh một chiếc kim đan bằng Teflon. Ông nói: “Tôi muốn làm những điều trong không gian mà chỉ có thể làm được ở đây. Còn xem TV hay những thứ tương tự thì để về nhà tính sau.”
Trong một thí nghiệm khác, ông bơm màu thực phẩm vào một quả cầu nước, tạo ra một “giọt” nước trông giống như sao Mộc hoặc một viên bi rất đẹp. Ông cũng hòa tan viên sủi bọt vào quả cầu nước. Vì không có trọng lực để bong bóng nổi lên và thoát ra dễ dàng, hiện tượng sủi bọt trong không gian hoàn toàn khác biệt.
Ông còn đóng băng những lát nước đá mỏng ở nhiệt độ cực lạnh (khoảng -95 độ C). Ông viết trên X: “Bạn sẽ làm gì với một chiếc tủ đông như vậy trong không gian? Tôi quyết định tạo ra những lát nước đá mỏng chỉ đơn giản vì tôi đang ở trong không gian và tôi có thể làm điều đó.”
Chụp ảnh những lát nước đá này qua bộ lọc phân cực cho thấy các hoa văn tinh thể phức tạp.
Don Pettit là phi hành gia NASA lớn tuổi nhất còn tại ngũ, nhưng không phải người lớn tuổi nhất từng bay vào quỹ đạo. Kỷ lục đó thuộc về John Glenn, phi hành gia Mỹ đầu tiên bay quanh Trái Đất năm 1962, và sau đó bay lần nữa vào năm 1998 ở tuổi 77. Ông Pettit cũng không phải người lớn tuổi nhất từng ở trên ISS; phi hành gia tư nhân Larry Connor đã 72 tuổi khi ông ở đó hai tuần vào năm 2022.
“Tôi mới 70 tuổi thôi, vẫn còn vài năm tốt đẹp nữa,” ông Pettit nói trong buổi họp báo. “Tôi nghĩ mình có thể thực hiện thêm một hoặc hai chuyến bay nữa trước khi sẵn sàng ‘treo tên lửa’.”
Theo nguồn tin từ The New York Times.
