Một nhóm gồm sáu người Bulgaria vừa bị kết án tù tại Anh vì tội làm gián điệp cho Nga. Các cáo buộc tại tòa hé lộ những hoạt động bí mật của nhóm này, từ theo dõi mục tiêu ở châu Âu đến âm mưu đổi kim cương “bẩn” lấy vũ khí ở châu Phi và cung cấp drone cho quân đội Nga.
Người được cho là cầm đầu đường dây này là Jan Marsalek, cựu giám đốc điều hành công ty thanh toán Wirecard của Đức và là nghi phạm chính trong vụ lừa đảo lớn nhất nước Đức thời hậu chiến. Marsalek đã bỏ trốn từ năm 2020 và vẫn đang bị truy nã quốc tế.
Các tin nhắn được công bố tại tòa cho thấy Marsalek đang ở Moscow, gặp gỡ các sĩ quan tình báo quân đội GRU và cơ quan an ninh quốc gia FSB. Ông ta thậm chí còn chụp ảnh selfie trong quân phục Nga và khoe khoang muốn “vượt mặt James Bond” trong vai trò kẻ đào tẩu quốc tế.
Dù lẩn trốn, Marsalek vẫn chỉ đạo nhóm “điệp viên” nghiệp dư gồm Orlin Roussev (47 tuổi), Biser Dzhambazov (44 tuổi), Ivan Stoyanov (33 tuổi), Katrin Ivanova (33 tuổi), Vanya Gaberova (30 tuổi) và Tihomir Ivanov Ivanchev (39 tuổi). Nhóm này thực hiện các hoạt động theo dõi cho phía Nga, nhắm vào các nhà báo, nhà ngoại giao và những người bất đồng chính kiến ở Anh, Áo, Tây Ban Nha và Montenegro.
Đáng chú ý, nhóm này còn sử dụng thiết bị theo dõi chuyên dụng gọi là “IMSI grabbers” để nhắm vào căn cứ Patch Barracks của Mỹ ở Stuttgart, Đức, nơi họ tin rằng binh sĩ Ukraine đang được huấn luyện vận hành hệ thống phòng không Patriot. Mục đích là giúp Nga xác định vị trí của các hệ thống này khi chúng được đưa về Ukraine.
Công tố viên cho biết nhóm này không làm việc trực tiếp cho tình báo Nga mà chủ yếu vì động cơ tài chính. Các nhà điều tra đã lần ra được 225.000 USD tiền mặt và tin rằng một khoản tương đương đã được trả bằng tiền mã hóa. Thẩm phán nhận định số tiền lớn này cho thấy “giá trị” hoạt động của họ đối với Nga.
Các tin nhắn giữa Marsalek và thành viên nhóm còn hé lộ những cuộc bàn bạc về việc đổi kim cương lấy vũ khí ở châu Phi, hay một thỏa thuận cung cấp lúa mì cho chính phủ Cameroon có thể bao gồm cả vũ khí và vaccine Sputnik COVID. Marsalek tự tin nói có thể lo được “hầu hết mọi thứ họ cần trừ vũ khí hạt nhân”, thậm chí “ngay cả hạt nhân nếu họ trả tiền”.
Một chi tiết bất ngờ khác là Marsalek và Roussev từng thảo luận về yêu cầu giúp sơ tán công dân Mỹ và Afghanistan trong đợt rút quân năm 2021, được cho là đến từ “những người bạn (đại loại thế) ở CIA”. Tuy nhiên, công tố viên khẳng định đây không phải hoạt động nhân đạo hay theo yêu cầu trực tiếp của chính phủ Mỹ.
Sau cuộc điều tra của cơ quan tình báo Anh MI5, cả nhóm đã bị bắt vào tháng 2 năm 2023 khi đang chuẩn bị trở về Đức với các thiết bị theo dõi. Orlin Roussev nhận án 10 năm 8 tháng tù, Bizer Dzhambazov 10 năm 2 tháng, Ivan Stoyanov 7 năm 7 tháng. Katrin Ivanova nhận 9 năm 8 tháng, còn Vanya Gaberova và Tihomir Ivanov Ivanchev mỗi người nhận 8 năm tù.
Vụ án này cho thấy bức tranh phức tạp của hoạt động tình báo hiện đại, nơi tiền bạc và công nghệ cao đan xen với những âm mưu có vẻ như chỉ có trong phim ảnh.
Theo NBC News ngày 12/05/2025.
