Theo ABC News, một sự cố hy hữu đã xảy ra khi Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ gửi email yêu cầu ông Hubert Montoya, một công dân Mỹ, rời khỏi đất nước ngay lập tức nếu không muốn bị trục xuất. Luật sư di trú ở Austin, Texas này đã không khỏi bật cười vì sự “vô lý” này.
Sự việc này có vẻ là một trục trặc trong quá trình chính quyền Trump dỡ bỏ một chính sách thời Biden, vốn cho phép một số người tạm thời sống và làm việc tại Hoa Kỳ. Cụ thể, Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ (CBP) đang âm thầm thu hồi giấy phép hai năm của những người đã sử dụng ứng dụng hẹn trực tuyến CBP One để nhập cảnh qua biên giới Mỹ-Mexico. Ứng dụng này đã giúp hơn 900.000 người nhập cảnh từ tháng 1 năm 2023.
Việc thu hồi giấy phép CBP One diễn ra không ồn ào và thiếu tính chính thức so với việc hủy bỏ quy chế bảo vệ tạm thời (Temporary Protected Status) cho hàng trăm ngàn người có quê hương không an toàn để trở về, hoặc chương trình tạm tha nhân đạo (humanitarian parole) cho người Cuba, Haiti, Nicaragua và Venezuela có người bảo trợ tài chính. Những động thái trước đây đều đi kèm thông báo chính thức trên Công báo Liên bang và thông cáo báo chí, nhưng đã bị tòa án chặn sau khi các nhóm vận động kiện.
Các thông báo hủy CBP One bắt đầu xuất hiện trong hộp thư đến từ cuối tháng 3 mà không có cảnh báo trước, một số yêu cầu người nhận rời đi ngay lập tức, số khác cho bảy ngày. Đáng chú ý, có cả công dân Mỹ cũng nhận được những thông báo này.
Timothy J. Brenner, một luật sư gốc Connecticut ở Houston, cũng nhận được yêu cầu rời Mỹ vào ngày 11 tháng 4. Ông bày tỏ lo ngại rằng chính quyền có thể đang nhắm mục tiêu vào các luật sư di trú.
CBP xác nhận đã gửi các thông báo chấm dứt tình trạng pháp lý tạm thời theo chương trình CBP One, nhưng không cho biết số lượng cụ thể. Họ chỉ nói rằng không phải tất cả 936.000 người hưởng lợi từ chương trình này đều nhận được thông báo.
CBP cho biết thêm, có thể một số thông báo đã được gửi đến nhầm người, bao gồm cả luật sư, nếu người hưởng lợi cung cấp thông tin liên hệ của công dân Mỹ. Họ đang giải quyết từng trường hợp cụ thể.
Các nhóm trò chuyện trực tuyến cho thấy sự sợ hãi và hoang mang, điều mà theo các nhà phê bình, là mục đích mà chính quyền hướng tới. Luật sư Brenner cho biết ba khách hàng của ông đã chọn quay trở lại El Salvador sau khi nhận được yêu cầu rời đi.
Hillary Li, luật sư của Trung tâm Hành động Tư pháp (Justice Action Center), cho biết: “Việc chúng ta không biết có bao nhiêu người nhận được thông báo này là một phần của vấn đề. Chúng tôi đang nhận được báo cáo từ các luật sư và những người không biết phải làm gì với thông báo này.”
Tổng thống Donald Trump đã đình chỉ chương trình CBP One cho những người mới đến ngay trong ngày đầu tiên nhậm chức, nhưng những người đã ở Hoa Kỳ tin rằng họ có thể ở lại ít nhất cho đến khi giấy phép hai năm của họ hết hạn. Các thông báo hủy bỏ đã chấm dứt cảm giác ổn định tạm thời đó. “Đã đến lúc bạn rời khỏi Hoa Kỳ,” các lá thư viết.
Robyn Barnard, giám đốc cấp cao về vận động tị nạn tại tổ chức Human Rights First, nhận xét: “Thật sự rất khó hiểu. Hãy tưởng tượng những người nhập cảnh theo quy trình đó cảm thấy thế nào khi nghe được qua các nhóm trò chuyện cộng đồng, tin đồn hoặc ảnh chụp màn hình rằng một số bạn bè của họ đã nhận được thông báo, còn những người khác thì không.”
Các luật sư cho biết một số người hưởng lợi từ CBP One có thể vẫn còn trong thời hạn một năm để nộp đơn xin tị nạn hoặc tìm kiếm các biện pháp cứu trợ khác.
Các thông báo cũng đã được gửi đến những người có lệnh trục xuất đang bị tạm dừng theo các hình thức bảo vệ tạm thời khác. Một thẩm phán liên bang ở Massachusetts đã tạm thời chặn việc trục xuất hơn 500.000 người Cuba, Haiti, Nicaragua và Venezuela đến từ cuối năm 2022 sau khi đăng ký trực tuyến với một nhà tài trợ tài chính và bay đến một sân bay của Hoa Kỳ bằng chi phí của họ.
Maria, một phụ nữ Nicaragua 48 tuổi đã ủng hộ việc bầu cử Trump và đến Mỹ theo con đường đó, cho biết thông báo yêu cầu bà rời đi đã giáng xuống như “một quả bom. Nó làm tôi tê liệt.”
Maria, người yêu cầu chỉ được nêu tên bằng tên đệm vì sợ bị giam giữ và trục xuất, cho biết trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại từ Florida rằng bà sẽ tiếp tục dọn dẹp nhà cửa để tự nuôi sống bản thân và nộp đơn xin tị nạn.
