Tình trạng gián đoạn hoạt động kiểm soát không lưu đang trở nên quá thường xuyên, khiến các kiểm soát viên và phi công lo ngại về sự an toàn hàng không.
Vụ việc gần đây nhất xảy ra vào ngày 28 tháng 4, khi hệ thống radar và liên lạc vô tuyến tại Sân bay Quốc tế Newark (New Jersey) bị mất kết nối trong khoảng 90 giây. Mặc dù chỉ diễn ra trong thời gian ngắn, sự cố này đã khiến khoảng một chục máy bay bay trong tình trạng “mù” trên bầu trời đông đúc.
Theo tin từ NBC News, các kiểm soát viên không lưu làm việc tại cơ sở ở Philadelphia, nơi xử lý các chuyến bay đến và đi từ Newark, đang sống trong sợ hãi thường trực. Một kiểm soát viên vừa nghỉ hưu, ông Michael Donahue, chia sẻ rằng việc hệ thống radar ngừng hoạt động hoặc mất liên lạc với phi công khi máy bay đang tiếp cận sân bay Newark (một trong những sân bay bận rộn nhất nước Mỹ) đã trở thành nỗi ám ảnh.
Ông Donahue, người từng làm việc tại Sân bay Philadelphia trong hai thập kỷ, cho biết đã có ít nhất nửa tá lần radar theo dõi máy bay đột ngột ngừng hoạt động. Tình trạng mất liên lạc vô tuyến với phi công xảy ra gần như hàng tuần. “Đó là cơn ác mộng tồi tệ nhất của mọi người,” ông nói và thêm rằng FAA luôn hứa sẽ không để tái diễn nhưng sự cố vẫn tiếp diễn.
Việc chuyển bộ phận kiểm soát không lưu Newark từ Long Island, New York, sang Philadelphia vào năm ngoái nhằm giảm tải cho cơ sở ở Long Island. Tuy nhiên, theo ông Donahue, từ khi chuyển đến, cơ sở Philadelphia liên tục gặp vấn đề về tần số và radar. Ông mô tả các kiểm soát viên ở đây đang ở “mức độ căng thẳng 10” vì không biết liệu hệ thống có sập hôm nay hay không.
Ngay cả hệ thống dự phòng khẩn cấp, đáng lẽ phải hiển thị thông tin máy bay khi hệ thống chính gặp sự cố, đôi khi cũng hiển thị màn hình trống. “Họ không có gì để làm việc,” ông Donahue bức xúc.
Chủ tịch Hiệp hội Phi công Hàng không (Air Line Pilots Association), ông Jason Ambrosi, cũng lên tiếng kêu gọi FAA khẩn trương khắc phục công nghệ lỗi thời và tình trạng thiếu nhân viên tại các cơ sở kiểm soát không lưu. Ông nhấn mạnh cần hành động “ngay lập tức, quyết đoán” để đảm bảo an toàn hàng không.
Bộ trưởng Giao thông Vận tải Sean Duffy khẳng định vụ việc tuần trước không gây nguy hiểm va chạm vì phi công có các thiết bị liên lạc và có thể nhìn thấy máy bay khác. Các chuyên gia và hãng hàng không như United Airlines cũng cho biết phi công được đào tạo kỹ lưỡng để xử lý các tình huống mất liên lạc hoặc hỏng radar.
Tuy nhiên, ông Jeff Guzzetti, cựu điều tra viên an toàn hàng không của NTSB và FAA, cảnh báo rằng thời gian mất liên lạc hoặc hỏng radar càng kéo dài, nguy cơ va chạm càng tăng. Dù các hệ thống có dự phòng, đôi khi sự cố cơ bản có thể vô hiệu hóa các lớp bảo vệ này.
Nguyên nhân sự cố ngày 28 tháng 4 được FAA xác định là do lỗi dây cáp đồng truyền dữ liệu radar từ New York đến Philadelphia. Bộ trưởng Duffy thừa nhận đây là dấu hiệu của một “hệ thống mong manh” cần được sửa chữa.
Trước tình hình này, FAA đã công bố kế hoạch thay thế cáp đồng bằng công nghệ cáp quang hiện đại hơn. Cơ quan này cũng dự kiến tăng cường nhân viên kiểm soát không lưu cho Newark, bao gồm cả học viên, để thay thế 5 người đã phải nghỉ việc vì căng thẳng sau vụ việc. Một hệ thống radar dự phòng tạm thời cũng sẽ được sử dụng ở Philadelphia để giảm chậm trễ chuyến bay.
Một kiểm soát viên hiện tại làm việc tại Newark, giấu tên, nói với NBC News rằng các sự cố kỹ thuật tương tự đã xảy ra ít nhất hai lần khác từ tháng 8 năm ngoái, và tình trạng mất liên lạc vô tuyến xảy ra ít nhất 8-9 lần trong những tháng gần đây. Người này cho biết đội ngũ Newark đang làm việc 10 tiếng mỗi ngày, 6 ngày mỗi tuần, với thiết bị không đáng tin cậy. “FAA đã biết về tình hình này nhiều năm rồi, và họ đã chờ đợi quá lâu để hành động,” người kiểm soát viên này chia sẻ.
