Các kiểm soát viên không lưu điều phối máy bay ra vào sân bay Newark, New Jersey, đã bị mất quyền truy cập radar trong một thời gian ngắn vào sáng thứ Sáu vừa qua. Đây là lần thứ hai trong hai tuần xảy ra sự cố tương tự, làm dấy lên lo ngại về hệ thống kiểm soát không lưu đã cũ kỹ của Mỹ – một vấn đề mà Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đang muốn cải tổ.
Cục Hàng không Liên bang (FAA) cho biết, hệ thống radar tại cơ sở ở Philadelphia, nơi điều hướng máy bay đến và đi từ Newark, đã ngừng hoạt động trong 90 giây vào lúc 3:55 sáng thứ Sáu. Sự cố này tương tự như vụ việc xảy ra vào ngày 28 tháng 4.
Vụ mất radar đầu tiên đã khiến hàng trăm chuyến bay tại sân bay Newark bị hủy hoặc hoãn trong hai tuần qua, sau khi FAA buộc phải giảm tốc độ lưu thông tại sân bay để đảm bảo an toàn. Vụ việc đó cũng khiến 5 kiểm soát viên không lưu phải nghỉ phép vì căng thẳng tâm lý, làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt nhân sự vốn đã tồn tại.
Số lượng chuyến bay bị hủy và hoãn đã tăng vọt sau khi FAA hạn chế lưu lượng tại Newark và vẫn ở mức cao kể từ đó. FAA dự định thảo luận với tất cả các hãng hàng không khai thác tại Newark về việc cắt giảm lịch trình bay trong bối cảnh các vấn đề về nhân sự và công nghệ vẫn chưa được giải quyết.
Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết trong cuộc họp báo hôm thứ Sáu rằng “sự cố sáng nay tại Newark” là do cùng một nguyên nhân với tuần trước. Bà Leavitt nói thêm, những vấn đề mới nhất tại Newark càng củng cố sự cần thiết của kế hoạch trị giá hàng tỷ đô la mà Bộ trưởng Giao thông Vận tải Sean Duffy đã công bố hôm thứ Năm, nhằm thay thế hệ thống kiểm soát không lưu cũ kỹ của quốc gia. Kế hoạch này được thiết kế để ngăn chặn các sự cố như vậy xảy ra và trang bị công nghệ hiện đại cho các kiểm soát viên.
Theo tin từ ABC News, kế hoạch nâng cấp hệ thống được đưa ra sau một vụ va chạm chết người trên không vào tháng 1 giữa một máy bay chở khách và một trực thăng quân sự, khiến 67 người thiệt mạng trên bầu trời Washington, D.C. Một số vụ tai nạn khác trong năm nay cũng gây áp lực buộc các quan chức phải hành động.
Mặc dù những sự cố mất radar trong không phận đông đúc như vậy rất đáng báo động vì mỗi giây đều quan trọng, nhưng Đại úy Dennis Tajer, phát ngôn viên của Hiệp hội Phi công Đồng minh, cho rằng “đây không phải là một thảm họa sắp xảy ra như một số người đang lo ngại.” Ông giải thích rằng hệ thống được thiết kế để hoạt động tốt khi mọi thứ bình thường, nhưng quan trọng hơn là nó được chuẩn bị để hoạt động khi có sự cố. Phi công và kiểm soát viên không lưu đều được đào tạo để xử lý các tình huống này.
Dân biểu Hoa Kỳ Josh Gottheimer đổ lỗi cho các vấn đề tại Newark là do thiếu hụt nhân sự kiểm soát không lưu và công nghệ hiện đại. Ông cho biết, hiện chỉ có khoảng 20 kiểm soát viên làm việc tại đây, trong khi con số cần thiết phải là khoảng 60. Nhiều đường dây kết nối kiểm soát viên với radar là dây đồng lỗi thời. Ông nói, vụ mất điện ngày 28 tháng 4 là do một trong những dây đồng này bị chập cháy. Gottheimer nhấn mạnh, khu vực này là một huyết mạch kinh tế quan trọng của đất nước, nhưng lại đang hoạt động dựa trên một tháp điều khiển đầy dây đồng từ những năm 1980 với công nghệ lạc hậu và thiếu khoảng 40 kiểm soát viên không lưu.
FAA cho biết họ đang lắp đặt các đường truyền dữ liệu cáp quang mới để truyền tín hiệu radar giữa các cơ sở ở Philadelphia và New York, thay thế một số đường dây đồng cũ. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ khi nào việc sửa chữa này sẽ hoàn thành.
Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Chuck Schumer của New York nhấn mạnh sự cần thiết của việc FAA khắc phục nhanh chóng các vấn đề ảnh hưởng đến sân bay Newark. Ông nói: “Đủ rồi. Kết nối giữa không phận New York và trung tâm kiểm soát không lưu Philadelphia phải được sửa chữa ngay lập tức. Hệ thống dự phòng không hoạt động cũng phải được sửa chữa. Ngay bây giờ.” Ông gọi đây là một “tình huống khẩn cấp về an toàn hàng không” đòi hỏi hành động quyết đoán ngay lập tức, chứ không phải là lời hứa về một cuộc đại tu lớn lao, đẹp đẽ nhưng chưa có kinh phí và sẽ mất nhiều năm để bắt đầu thực hiện.
