Với giá thực phẩm tại các cửa hàng tạp hóa và nhà hàng tiếp tục leo thang, nhiều gia đình Mỹ đang tìm cách sáng tạo để tự cung cấp một phần lương thực. Trồng trọt tại nhà đang trở thành một giải pháp được ưa chuộng, và tin vui là bạn không cần một khu vườn rộng lớn để bắt đầu. Những bí quyết làm vườn trong không gian nhỏ dưới đây có thể giúp bạn trồng cây ở bất cứ đâu, vừa tiết kiệm tiền vừa bổ sung thực phẩm tươi ngon cho căn bếp.
Làm vườn từ lâu không chỉ mang lại nguồn thực phẩm. Với nhiều người, đó còn là một sở thích lành mạnh, góp phần vào lối sống bền vững hơn. Tuy nhiên, khi hóa đơn tiền chợ ngày càng nặng gánh do lạm phát và bất ổn kinh tế gần đây, việc làm vườn tại nhà đang được xem là một hoạt động tiết kiệm chi phí hiệu quả. Áp dụng các chiến lược làm vườn trong không gian hạn chế – từ việc tận dụng tối đa diện tích khiêm tốn đến chọn lựa loại cây trồng phù hợp – ngay cả những người sống trong căn hộ hay nhà phố không có sân vẫn có thể tự trồng trọt để bổ sung vào danh sách mua sắm hàng tuần.
Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), giá thực phẩm chế biến tại nhà dự kiến tăng 3.2% vào năm 2025, trong khi giá ăn ngoài dự kiến tăng 3.8%. Đặc biệt, giá rau củ quả đã tăng đáng kể. Một nghiên cứu của LendingTree cho thấy, từ năm 2024 đến 2025, giá xà lách trộn tăng 36.5%, táo Honeycrisp tăng 34.1%, dưa chuột tăng 33.6% và súp lơ tăng 25.7%. Đối với nông sản hữu cơ, giá trung bình cao hơn 52.6% so với loại thông thường, khiến việc ăn uống lành mạnh ngày càng tốn kém.
Trong bối cảnh đó, nhiều hộ gia đình đang coi việc tự trồng trọt là một giải pháp bù đắp chi phí. Trung tâm Phân tích Nhu cầu Thực phẩm và Bền vững (CFDAS) tại Đại học Purdue cho biết 44% gia đình Mỹ có kế hoạch trồng thực phẩm trong năm nay, với 82% xem xét trồng rau củ quả tại nhà.
Ngay cả khi không có sân hay ban công, bạn vẫn có thể tiết kiệm đáng kể từ việc làm vườn. Dữ liệu từ CFDAS chỉ ra rằng người sống ở thành thị chi trung bình nhiều hơn 20 USD mỗi tuần cho thực phẩm. Điều này cho thấy việc tự nấu ăn từ nguyên liệu nhà trồng có thể giúp cân đối ngân sách.
Nếu bạn có sân, kể cả nhỏ, luống nâng (raised bed) là một lựa chọn hiệu quả và năng suất. Bạn có thể mua sẵn hoặc tự đóng từ gỗ giá rẻ. Luống nâng giúp dễ quản lý chất lượng đất, thoát nước, kiểm soát cỏ dại và giữ trẻ em/thú cưng tránh xa cây trồng.
Với những người sống trong căn hộ/chung cư có ban công, làm vườn bằng thùng/chậu (container gardening) có thể mang lại năng suất tốt. Hãy tận dụng không gian bằng cách sắp xếp nhiều chậu với kích cỡ khác nhau. Nếu không có không gian ngoài trời, bệ cửa sổ hoặc bất kỳ vị trí nào có ánh nắng mặt trời chiếu vào cũng đủ để trồng các loại thảo mộc hoặc rau mầm (microgreens) trong các chậu nhỏ.
Số tiền tiết kiệm được từ việc làm vườn tại nhà phụ thuộc vào quy mô vườn và loại cây bạn trồng. Kendall Brown chia sẻ trên Business Insider rằng cô tiết kiệm được 50 USD mỗi tuần nhờ duy trì một khu vườn nhỏ. Lời khuyên là nên bắt đầu nhỏ để tránh chi phí đầu tư ban đầu quá lớn, có thể khiến bạn mất tiền thay vì tiết kiệm.
Ngay cả vài chậu cây nhỏ cũng có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể. Bonnie Plants ước tính một cây cà chua bi trồng trong chậu có thể cho năng suất 10-30 pounds (khoảng 4.5-13.6 kg) cà chua, tương đương với việc tiết kiệm vài chục đô la. Một cây dưa chuột có thể cho 5-10 quả mỗi mùa. Xà lách lá có thể thu hoạch hai tuần một lần suốt vụ. Với hầu hết các loại thảo mộc, chỉ cần một cây là đủ dùng và tiết kiệm suốt mùa hè.
Khi lên kế hoạch cho khu vườn đầu tiên, hãy chọn những loại cây bạn và gia đình thường dùng. Điều này đảm bảo cây trồng sẽ được sử dụng hết và giúp bổ sung hiệu quả vào danh sách đi chợ. Ngoài ra, các loại cây phát triển nhanh và dễ trồng rất lý tưởng cho người mới bắt đầu, giúp tăng cơ hội thành công.
Các loại thảo mộc như húng quế, cỏ xạ hương, mùi tây… rất dễ trồng trên bệ cửa sổ và mang lại khoản tiết kiệm đáng kể so với việc mua ở cửa hàng. Rau lá xanh, củ cải, ớt, cà rốt, cà chua, dưa chuột và khoai tây cũng được khuyên dùng vì năng suất cao và phát triển tốt trong chậu. Trồng các loại rau đắt tiền hoặc có thể bảo quản lâu (như hành tây, khoai tây, bí) càng giúp gia tăng khoản tiết kiệm. Bảo quản rau củ cũng là cách tận dụng tối đa sản phẩm từ vườn nhà.
Để tối đa hóa năng suất trong không gian nhỏ, hãy nghĩ đến việc trồng theo chiều dọc. Sử dụng giàn, kệ sách cũ hoặc chậu xếp tầng để tận dụng diện tích trên ban công hoặc trong nhà có nhiều ánh nắng. Vườn thủy canh trong nhà, dù mua hệ thống sẵn hay tự làm bằng lọ thủy tinh, cũng là lựa chọn nhỏ gọn cho thảo mộc và rau củ.
Bạn cũng không cần mua sắm dụng cụ đắt tiền hay chậu cây cầu kỳ. Hầu như bất kỳ vật dụng nào quanh nhà cũng có thể trở thành chậu trồng cây. Dâu tây có thể trồng trong sóng nhựa giặt đồ, khoai tây trồng trong hộp bìa cứng. Đối với chậu sâu, bạn có thể lấp đầy phần đáy bằng vật liệu hữu cơ như lá cây, cành khô trước khi cho đất tốt vào, giúp giảm chi phí mua đất.
Các khu vườn cộng đồng, thư viện địa phương và các chương trình khuyến nông của trường đại học cũng cung cấp nhiều tài nguyên miễn phí. Mạng xã hội và các nguồn trực tuyến cũng là nơi truyền cảm hứng cho những người làm vườn thế hệ Millennials và Gen Z. Các lớp học, công cụ, sách, hạt giống và kinh nghiệm từ những người làm vườn lâu năm có thể giúp bạn bắt đầu và khắc phục vấn đề. Những nhóm làm vườn địa phương có kinh nghiệm với mọi quy mô vườn và sẵn sàng chia sẻ bí quyết.
Ngay cả một chậu thảo mộc nhỏ trên bệ cửa sổ cũng có thể giúp bạn cắt giảm chi tiêu cho thực phẩm trong mùa hè này. Khi giá thực phẩm dự kiến tiếp tục tăng, làm vườn quy mô nhỏ có thể là một phản ứng thiết yếu trước áp lực kinh tế. Dù bạn muốn thử trồng cà chua, ớt trong chậu trên ban công hay làm luống nâng trong sân sau, tất cả những gì bạn cần chỉ là ánh nắng, nước và một chút sáng tạo để bắt đầu. Hãy chọn những loại rau củ quả yêu thích của gia đình, và mỗi vụ thu hoạch sẽ là khoản tiền tiết kiệm trong khi vẫn có thực phẩm ngon, lành mạnh cho căn bếp của bạn.
Theo chia sẻ từ The Associated Press đăng trên Seattle Times.
