Theo ABC News ngày 09/04/2025,
Ba công dân Mỹ vừa được hồi hương từ Congo trong tuần này đã bị Bộ Tư pháp Hoa Kỳ truy tố vào thứ Tư (giờ địa phương) vì cáo buộc dàn dựng một cuộc đảo chính phức tạp nhằm lật đổ chính phủ quốc gia châu Phi này.
Một người đàn ông thứ tư, được các công tố viên cho là chuyên gia chế tạo bom, cũng bị buộc tội hỗ trợ âm mưu này.
Đơn tố cáo xuất phát từ các cáo buộc khiến ba trong số các bị cáo bị giam giữ ở Congo và nhận án tử hình. Các bản án này sau đó đã được giảm xuống còn tù chung thân.
Sau cuộc điều tra kéo dài của FBI, Bộ Tư pháp Mỹ cáo buộc những người này đã cung cấp huấn luyện, vũ khí và các hỗ trợ khác cho một đội quân nổi dậy được thành lập nhằm lật đổ chính phủ Congo vào năm ngoái.
Trong số ba người Mỹ có Marcel Malanga, 22 tuổi, con trai của nhân vật đối lập Christian Malanga, người đã lãnh đạo cuộc đảo chính nhắm vào dinh tổng thống ở Kinshasa. Christian Malanga đã phát trực tiếp từ dinh tổng thống trong cuộc tấn công và sau đó bị giết khi chống cự bắt giữ, nhà chức trách Congo cho biết.
Các công tố viên cho biết mục tiêu của âm mưu là thành lập một chính phủ mới gọi là Tân Zaire và đưa Christian Malanga lên làm tổng thống. Marcel Malanga tự xưng là “Tham mưu trưởng quân đội Zaire” và đóng vai trò lãnh đạo lực lượng nổi dậy, theo các tài liệu tòa án.
Christian Malanga, sinh ra tại thủ đô Kinshasa của Congo, từng mô tả mình trên trang web cá nhân là một người tị nạn đã định cư ở Mỹ cùng gia đình vào những năm 1990. Lãnh đạo tự xưng của một chính phủ bóng tối lưu vong này từng bán ô tô cũ và thử sức trong lĩnh vực khai thác vàng trước khi thuyết phục con trai mình, sinh ra ở Utah, tham gia vào cuộc đảo chính thất bại. Christian Malanga từng bị kết tội hành hung bằng súng ở Utah vào năm 2001 và các cáo buộc trong một số vụ án hình sự khác đã bị bác bỏ.
Các bị cáo Malanga, Tyler Thompson Jr., 22 tuổi, và Benjamin Zalman-Polun, 37 tuổi, đã được đưa về Mỹ vào thứ Ba. Họ dự kiến sẽ có phiên tòa đầu tiên tại Brooklyn. Joseph Peter Moesser, 67 tuổi, người bị cáo buộc là chuyên gia chất nổ, dự kiến sẽ ra tòa ở Salt Lake City vào thứ Năm.
Luật sư của Thompson, Skye Lazaro, cho biết vào thứ Tư rằng bà chưa có thông tin gì để chia sẻ. Không có luật sư nào được liệt kê trong các tài liệu tòa án cho ba bị cáo còn lại.
Những người này bị buộc tội bao gồm âm mưu sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt, âm mưu đánh bom các cơ sở chính phủ và âm mưu giết hoặc bắt cóc người ở nước ngoài. Những cáo buộc này, nếu bị kết tội, có thể dẫn đến các bản án tù dài hạn. Các cáo buộc có thể thay đổi sau khi các bị cáo bị đại bồi thẩm đoàn truy tố.
Đơn tố cáo làm rõ rằng cuộc đảo chính bị cáo buộc là kết quả của một âm mưu được chuẩn bị trong nhiều tháng chứ không phải là một ý tưởng ngẫu hứng. Những người này bị cáo buộc tuyển mộ bạn bè ở Mỹ, mua máy bay không người lái và vũ khí kiểu quân sự, đồng thời tham gia huấn luyện bắn súng chuyên sâu.
Malanga nói với một thẩm phán Congo rằng cha anh ta đe dọa giết anh ta nếu anh ta không tuân theo mệnh lệnh của ông ta.
“Chúng ta sắp đi tiêu diệt một số kẻ khủng bố,” Malanga bị cáo buộc đã nói với một người bạn mà anh ta đang tuyển mộ để đến châu Phi. Người bạn này không được nêu tên trong đơn tố cáo.
Những người bạn khác nói với Associated Press rằng Malanga đã đề nghị tới 100.000 USD để tham gia cùng anh ta trong một “công việc an ninh” bí ẩn ở Congo.
Thompson, một người bạn và đồng đội bóng bầu dục thời trung học của Marcel Malanga ở Utah, được xác định trong các tài liệu tòa án là một chuyên gia máy bay không người lái. Các công tố viên nói rằng anh ta đã tìm mua một bộ phận gắn súng phun lửa mà anh ta dự định dùng để “đốt người”. Gia đình anh ta cho biết anh ta bay đến châu Phi cho chuyến “nghỉ dưỡng nước ngoài đầu tiên” mà họ tin rằng được trả tiền bởi Christian Malanga.
Các nhân chứng đã quan sát Thompson và Malanga trẻ tuổi thực hiện các chuyến bay thử nghiệm máy bay không người lái và bắn súng ngắn, súng trường tại một trường bắn gần Salt Lake City trước khi họ rời châu Phi, theo đơn tố cáo.
Moesser bị cáo buộc đã giúp Thompson và Malanga lắp đặt bộ phận súng phun lửa và chỉ cho họ cách sử dụng máy bay không người lái để thả bom ống. Các tin nhắn thu được từ các nhà điều tra cho thấy Moesser đã âm mưu với Christian Malanga để vận chuyển chất nổ và súng trường AR-15 đến Congo, đơn tố cáo cho biết.
Zalman-Polun được cho là đã đến Utah để giúp Malanga tuyển mộ binh lính cho đội quân nổi dậy của họ. Nếu âm mưu thành công, Zalman-Polun sẽ trở thành tham mưu trưởng của Christian Malanga hoặc sẽ “làm việc trong lĩnh vực tài chính” trong chính quyền mới, theo các tài liệu tòa án.
Đơn tố cáo cũng đặt ba trong số các bị cáo tại hiện trường vụ việc, sử dụng hình ảnh và bài đăng từ các tài khoản mạng xã hội của những người này.
Các video phát trực tiếp từ nền tảng mạng xã hội của Christian Malanga cho thấy ông ta quay phim con trai mình cầm vũ khí và thể hiện kỹ năng bắn súng tại Palais de la Nation, dinh thự chính thức của tổng thống, theo đơn tố cáo. Những người này cũng bị cáo buộc đã cướp một chiếc xe buýt và đột kích một đồn cảnh sát để lấy vũ khí cho cuộc tấn công chết người.
