Washington D.C. – Đảng Cộng hòa tại Hạ Viện Hoa Kỳ rạng sáng thứ Năm vừa qua đã đạt được bước tiến lớn trong việc thúc đẩy các ưu tiên lập pháp của Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump, thông qua một gói dự luật quy mô lớn kết hợp cắt giảm thuế, cắt giảm chi tiêu, tài trợ an ninh biên giới và nhiều vấn đề khác.
Dự luật này, có tên chính thức là “Đạo luật Một Dự luật Lớn Tuyệt đẹp” (One Big Beautiful Bill Act) và dày hơn 1.000 trang, đã được các ủy ban Hạ Viện chuẩn bị trong nhiều tháng và phải trải qua nhiều thay đổi vào phút chót để nhận được sự đồng thuận từ các thành viên Cộng hòa còn lưỡng lự.
Đây là cái nhìn tổng quan về những nội dung chính trong gói dự luật này, dự kiến sẽ còn có nhiều thay đổi khi được chuyển lên Thượng Viện:
Cắt giảm thuế cho cá nhân và doanh nghiệp:
Đảng Cộng hòa muốn biến các đợt cắt giảm thuế cá nhân và thuế thừa kế năm 2017 dưới thời Tổng Thống Trump thành vĩnh viễn, đồng thời đưa vào các lời hứa trong chiến dịch tranh cử 2024 như không đánh thuế tiền tips, tiền làm thêm giờ và lãi suất từ một số khoản vay mua ô tô. Để bù đắp một phần nguồn thu bị mất, họ đề xuất bãi bỏ hoặc loại bỏ nhanh hơn các khoản tín dụng thuế năng lượng sạch được ban hành dưới thời chính quyền Joe Biden, giúp giảm chi phí tổng thể của phần thuế xuống khoảng 3.800 tỷ USD.
Dự luật cũng tăng tạm thời mức khấu trừ tiêu chuẩn (standard deduction) thêm 1.000 USD cho cá nhân (lên 16.000 USD) và 2.000 USD cho cặp vợ chồng nộp chung (lên 32.000 USD). Mức khấu trừ thuế trẻ em (child tax credit) cũng tăng tạm thời thêm 500 USD (lên 2.500 USD) cho giai đoạn 2025-2028.
Mức miễn trừ thuế thừa kế tăng lên 15 triệu USD và sẽ được điều chỉnh theo lạm phát.
Một vấn đề gây tranh cãi là việc tăng mức khấu trừ thuế tiểu bang và địa phương (SALT), hiện đang bị giới hạn ở mức 10.000 USD. Dự luật tăng giới hạn này lên 40.000 USD cho các khoản thu nhập dưới 500.000 USD.
Yêu cầu làm việc cho chương trình hỗ trợ thực phẩm và Medicaid:
Đảng Cộng hòa muốn cắt giảm khoảng 267 tỷ USD chi tiêu cho chương trình hỗ trợ thực phẩm (SNAP) trong 10 năm tới và thay đổi đáng kể yêu cầu làm việc. Theo đó, người trưởng thành khỏe mạnh không có người phụ thuộc sẽ phải đáp ứng yêu cầu làm việc cho đến 64 tuổi (hiện tại là 54 tuổi). Cha mẹ chỉ được miễn trừ yêu cầu làm việc nếu chăm sóc con dưới 7 tuổi (thay vì dưới 18 tuổi như hiện hành).
Đối với Medicaid, dự luật tìm cách cắt giảm gần 700 tỷ USD chi tiêu. Người nhận Medicaid là người lớn khỏe mạnh không có người phụ thuộc sẽ phải đáp ứng yêu cầu “tham gia cộng đồng” ít nhất 80 giờ/tháng (bao gồm làm việc, học tập hoặc phục vụ cộng đồng), bắt đầu từ cuối năm 2026. Người dân cũng phải xác minh tư cách đủ điều kiện hai lần/năm thay vì một lần. Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) ước tính các đề xuất này có thể khiến 8,6 triệu người mất bảo hiểm y tế trong thập kỷ tới.
An ninh biên giới và trục xuất:
Dự luật cấp 46,5 tỷ USD để nối lại việc xây dựng bức tường dọc biên giới Mỹ-Mexico và tăng cường tài trợ cho công tác trục xuất. Khoảng 4 tỷ USD sẽ được dùng để thuê thêm 3.000 đặc vụ Tuần tra Biên giới và 5.000 nhân viên hải quan, cùng với 2,1 tỷ USD tiền thưởng. Thêm 10.000 nhân viên và điều tra viên ICE cũng sẽ được bổ sung.
Dự luật cũng đưa ra những thay đổi lớn về chính sách nhập cư, bao gồm việc áp phí 1.000 USD đối với người di cư xin tị nạn, một điều chưa từng có ở Mỹ.
Các điều khoản khác:
- Loại bỏ thuế 200 USD đối với bộ phận giảm thanh súng (gun silencer).
- Cấm sử dụng quỹ Medicaid cho Planned Parenthood.
- Thành lập tài khoản tiết kiệm “Trump” cho trẻ em: Chính phủ liên bang đóng góp 1.000 USD cho mỗi em bé sinh ra từ 2024-2028 khi cha mẹ mở tài khoản này.
- Tăng 150 tỷ USD cho Bộ Quốc phòng, bao gồm tài trợ cho hệ thống phòng thủ tên lửa “Mái vòm vàng” (Golden Dome) của Tổng Thống Trump, đạn dược và mở rộng hạm đội hải quân.
- Cải tổ chương trình cho vay sinh viên, cắt giảm 330 tỷ USD. Bãi bỏ các quy định giúp người vay dễ dàng hủy nợ hơn nếu trường học lừa đảo hoặc đóng cửa. Tăng thuế (lên đến 21%) đối với một số quỹ tài trợ của các trường đại học.
- Cho phép tăng cường khai thác dầu khí, khoáng sản và gỗ trên đất công, đồng thời cắt giảm phí bản quyền.
Theo Associated Press đưa tin, dự luật hiện đang chờ được xem xét tại Thượng Viện, nơi dự kiến sẽ có thêm nhiều tranh luận và điều chỉnh.
