Trong bối cảnh Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đang đẩy mạnh chiến dịch chống lại các chương trình Đa dạng, Công bằng và Hòa nhập (DEI), nhiều tổ chức phi lợi nhuận đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động đang bị ảnh hưởng nặng nề.
Việc tuyển dụng phụ nữ vào ngành xây dựng từ lâu đã là một nỗ lực bền bỉ và nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ cả hai đảng và ngành công nghiệp, đặc biệt khi tình trạng thiếu lao động ngày càng trầm trọng. Tuy nhiên, mục tiêu của Tổng Thống Trump nhằm loại bỏ các chương trình DEI đang đe dọa làm tê liệt các tổ chức cộng đồng vốn rất cần thiết cho mục tiêu này.
Sự thay đổi này xuất phát từ một loạt sắc lệnh hành pháp chống DEI, yêu cầu các cơ quan liên bang hủy bỏ tất cả các khoản tài trợ “liên quan đến công bằng” và buộc các nhà thầu chính phủ cùng những người nhận quỹ liên bang phải xác nhận, dưới hình phạt nghiêm khắc, rằng họ không thực hiện bất kỳ chương trình DEI nào vi phạm luật chống phân biệt đối xử.
Các sắc lệnh này đã gây ra sự xáo trộn lớn trong giới doanh nghiệp, trường đại học, công ty luật và các tổ chức từ thiện lớn, buộc họ phải tìm cách điều chỉnh chính sách DEI để tránh mất nguồn tài trợ liên bang. Một số đã trực tiếp thách thức các sắc lệnh này.
Tuy nhiên, đối với nhiều tổ chức phi lợi nhuận, các sắc lệnh này là mối đe dọa sống còn vì sứ mệnh cốt lõi của họ là cung cấp dịch vụ cho các cộng đồng vốn bị gạt ra ngoài lề lịch sử. Một số tổ chức cung cấp dịch vụ nhà ở, y tế và phát triển lực lượng lao động đã cùng các tổ chức dân quyền đệ đơn kiện thách thức các sắc lệnh chống DEI của Tổng Thống, lập luận rằng chúng quá mơ hồ về những gì cấu thành DEI “bất hợp pháp”, khiến việc tuân thủ là không thể và vi phạm quyền tự do ngôn luận.
Các bên liên quan trong ngành xây dựng đang theo dõi sát sao vụ kiện do Chicago Women in Trades đệ trình, một tổ chức thành lập năm 1981 để giúp phụ nữ tham gia các ngành nghề kỹ thuật. Các nhóm tương tự khác cho biết họ đang cân nhắc kiện tụng sau khi Bộ Lao động đột ngột thu hồi các khoản tài trợ của họ vào tuần trước, với lý do công việc thúc đẩy bình đẳng giới của họ không còn phù hợp với ưu tiên của chính phủ.
Theo hồ sơ tòa án, khoảng 40% nguồn tài chính của Chicago Women in Trades đến từ quỹ liên bang. Giám đốc điều hành Jayne Vellinga cho biết việc tuyển dụng và các chương trình tương lai đang bị đình trệ vì số phận nguồn tài trợ của tổ chức không rõ ràng. Các chương trình hiện tại vẫn tiếp tục nhưng trong bầu không khí đầy bất trắc.
Tại trung tâm đào tạo Ironworkers Local 63 gần Chicago, tiếng máy khoan vang lên trong một chương trình đào tạo thử nghiệm phụ thuộc vào quỹ tiểu bang và liên bang. Khoảng hai chục phụ nữ đội mũ bảo hiểm, đeo găng tay và kính bảo hộ thực hành lắp ráp cửa sổ dưới sự hướng dẫn của giảng viên. Hai nhóm thi đua xem ai lắp ráp nhanh hơn, trong khi một nhóm khác thực hành trám khe gần đó.
Trong chương trình kéo dài 10 tuần này, người tham gia dành một tuần khám phá các ngành nghề khác nhau cùng với thợ mộc, thợ điện và thợ sắt giàu kinh nghiệm. Khoảng 70% người tham gia sau đó thành công chuyển sang học nghề.
Sam Barraza, 24 tuổi, tham gia chương trình sau khi gặp khó khăn với công việc văn phòng do ADHD. Trong thời gian luân chuyển với Hiệp hội Thợ xây Gạch, Barraza đã được nhận làm học nghề trám khe (tuck pointing), một quy trình sửa chữa tường gạch cũ. Barraza, người không thuộc giới tính nhị phân, cho biết họ sẽ không bao giờ khám phá ra ngành nghề này hoặc biết cách bắt đầu nếu không có chương trình như Chicago Women in Trades.
“Có rất nhiều điều ‘nội bộ’ mà nếu chú hoặc bố bạn làm trong ngành, bạn sẽ biết,” Barraza nói. “Đây là lần đầu tiên tôi cảm thấy hào hứng với sự nghiệp thay vì chỉ nghĩ ‘tôi phải làm việc để sống’.”
Các cơ quan chính phủ, công ty xây dựng và công đoàn lao động đã đầu tư hàng tỷ đô la để mở rộng các chương trình học nghề và các sáng kiến khác nhằm thu hút thế hệ trẻ vào các ngành nghề kỹ thuật. Nỗ lực này đã có từ nhiều thập kỷ trước nhưng được đẩy mạnh dưới thời chính quyền Biden khi tăng cường đầu tư vào cơ sở hạ tầng và ngành bán dẫn.
Các yếu tố chính bao gồm các sáng kiến nhằm làm cho nơi làm việc thân thiện hơn với phụ nữ, người thiểu số và người LGBTQ+, những người từ lâu đã đối mặt với định kiến và quấy rối trong một ngành chủ yếu là nam giới da trắng.
Tiến bộ diễn ra chậm nhưng đều đặn qua các năm. Phụ nữ, ví dụ, chỉ chiếm 4% lực lượng lao động kỹ thuật lành nghề, nhưng con số này đã tăng gần 30% kể từ năm 2018 và là mức cao kỷ lục, theo thống kê lao động Hoa Kỳ. Các nhóm vận động cho phụ nữ và các hiệp hội ngành đều hoan nghênh điều này. Những người ủng hộ cho rằng việc tuyển dụng thêm phụ nữ và người thiểu số vào các công việc kỹ thuật lương cao giúp thu hẹp khoảng cách lương theo giới và chủng tộc, đồng thời giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động.
Trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng Thống Trump, Chicago Women in Trades không phải là mục tiêu bị nhắm đến. Ngược lại, họ đã nhận được hai khoản tài trợ vào năm 2019 và 2020 theo chương trình Phụ nữ trong Học nghề và Ngành nghề Phi truyền thống (WANTO), vốn ra đời từ một đạo luật Quốc hội năm 1992 được Tổng Thống George H.W. Bush ký. Chính quyền Trump đầu tiên thậm chí còn tăng ngân sách cho chương trình này và mời Giám đốc Vellinga tham gia một buổi hội thảo trực tuyến để quảng bá thành tựu: hơn 8.5 triệu đô la tài trợ cho 17 tổ chức cộng đồng, phục vụ hơn 3,500 phụ nữ. Ngân sách cho WANTO tăng vọt dưới thời chính quyền Biden, cấp gần 18 triệu đô la cho hơn 20 tổ chức.
Tuy nhiên, tương lai của WANTO đang bấp bênh. Tuần trước, Bộ Lao động đã gửi thông báo chấm dứt cho nhiều người nhận tài trợ hiện tại, nói rằng công việc của họ không còn phù hợp với ưu tiên của chính quyền vì tập trung vào bình đẳng giới và đa dạng, theo thông tin từ một số tổ chức chia sẻ với Associated Press.
Khoản tài trợ WANTO của Chicago Women in Trades hiện được bảo vệ tạm thời theo lệnh sơ bộ do Thẩm phán Matthew Kennelly của Tòa án Quận Hoa Kỳ Khu vực Bắc Illinois ban hành tháng trước. Thẩm phán Kennelly phán quyết rằng việc hủy bỏ khoản tài trợ này có khả năng vi phạm quy định phân chia quyền lực của Hiến pháp vì đây là quỹ do Quốc hội phân bổ. Tuy nhiên, ông từ chối bảo vệ bốn khoản tài trợ liên bang khác của Chicago Women in Trades.
Bộ Lao động đã không trả lời nhiều email yêu cầu làm rõ ý định của họ đối với WANTO và các sáng kiến liên bang tương tự khác nhằm mở rộng tuyển dụng trong ngành sản xuất và xây dựng.
Trong yêu cầu ngân sách năm tài khóa 2026, Tổng Thống Trump cam kết tiếp tục đầu tư vào việc mở rộng cơ hội học nghề. Nhưng trong đề xuất hợp nhất các khoản tài trợ có tên gọi “Make America Skilled Again” (Làm cho nước Mỹ lành nghề trở lại), Tổng Thống Trump cho biết Bộ Lao động sẽ loại bỏ các khoản tài trợ cho “các tổ chức phi lợi nhuận cấp tiến” tập trung vào DEI và thay vào đó chuyển tiền cho các tiểu bang và địa phương để họ có sự linh hoạt quyết định cách chi tiêu. Chính quyền Trump lập luận rằng nhiều chính sách DEI gây áp lực buộc người sử dụng lao động phải tuyển dụng dựa trên chủng tộc hoặc giới tính, hoặc loại bỏ một cách không công bằng một số người lao động khỏi cơ hội đào tạo và tài trợ.
Tuy nhiên, các công ty xây dựng đã ủng hộ các chương trình tiếp cận phụ nữ vì nhu cầu thực tế: ngành này cần hơn 400,000 lao động mới trong năm nay để đáp ứng nhu cầu dự kiến, theo nhóm thương mại Associated Builders and Contractors.
“Chúng tôi cần tất cả tài năng và nguồn lực mà chúng tôi có thể có,” Vanessa Jester, giám đốc cộng đồng và công dân tại Turner Construction ở Columbus, Ohio, nơi tình trạng thiếu lao động xây dựng đặc biệt nghiêm trọng, cho biết.
Công ty này đã hợp tác với Chicago Women in Trades và các nhóm cộng đồng khác để giới thiệu ngành xây dựng cho phụ nữ và trẻ em gái.
“Nếu những cô gái trẻ này không thể nhìn, cảm nhận, chạm vào và thấy rằng có cơ hội, chúng tôi sẽ không thể phát triển,” Jester nói thêm.
Turner Construction là một trong 800 công ty đã tham gia chương trình “Culture of CARE” (Văn hóa Quan tâm) ra mắt năm 2019 bởi Associated General Contractors of America nhằm giải quyết tình trạng quấy rối, bắt nạt vốn đeo bám ngành này từ lâu.
Hiệp hội này, với 27,000 công ty thành viên, cho biết trên trang web của mình rằng các sắc lệnh hành pháp của Tổng Thống Trump về DEI đã thúc đẩy việc xem xét lại sáng kiến và nguồn lực của họ “để đảm bảo tiếp tục tuân thủ pháp luật.”
Brian Turmail, phó chủ tịch Quan hệ Công chúng & Lực lượng Lao động của hiệp hội, cho biết mặc dù ngôn ngữ của một số hướng dẫn có thể thay đổi, tổ chức vẫn có kế hoạch đẩy mạnh “Culture of Care”, nói rằng đó là về việc ngăn chặn sự phân biệt đối xử khiến nhiều phụ nữ và người thiểu số rời bỏ lĩnh vực này.
“Không có cách nào khác để ngành này tồn tại được,” ông nói.
Bài viết dựa trên tin tức từ Associated Press.
