Sau cuộc mật nghị Hồng y (conclave) vừa qua, Giáo hội Công giáo đang chứng kiến những phản ứng trái chiều về tân Giáo hoàng Leo XIV. Trong khi phe bảo thủ và truyền thống tỏ ra lạc quan một cách thận trọng, hy vọng ngài sẽ khôi phục sự nghiêm ngặt về giáo lý, thì phe cấp tiến lại cảm nhận rằng ngài sẽ tiếp tục chương trình cải cách của Giáo hoàng Francis.
Đức Hồng y Gerhard Mueller, một nhân vật nổi bật của phe bảo thủ, bày tỏ sự hài lòng với cuộc bầu cử. Ngài tin rằng Giáo hoàng Leo XIV sẽ hàn gắn những chia rẽ đã gia tăng dưới thời Giáo hoàng Francis. Một trong những bước đi đầu tiên mà Đức Hồng y Mueller gợi ý là khôi phục việc tiếp cận Thánh lễ Latin truyền thống, vốn bị người tiền nhiệm hạn chế đáng kể. Ngài nhấn mạnh cần tránh những căng thẳng không cần thiết làm tổn hại Giáo hội.
Sự lạc quan này đáng chú ý, bởi phe bảo thủ vốn yếu thế về số lượng trong cuộc mật nghị. Tuy nhiên, với động lực bí mật của cuộc họp kín, vị thừa sai Dòng Augustinô từng dành phần lớn cuộc đời linh mục ở Peru đã giành được hơn hai phần ba số phiếu cần thiết ngay trong lần bỏ phiếu thứ tư, chỉ sau 24 giờ. Tốc độ và tỷ lệ này vượt ngoài dự đoán, đặc biệt khi đây là cuộc mật nghị lớn nhất, đa dạng về địa lý nhất trong lịch sử và các Hồng y hầu như không quen biết nhau.
Thư ký lâu năm của Giáo hoàng Benedict XVI, Tổng Giám mục Georg Gaenswein (người cũng bị Giáo hoàng Francis miễn nhiệm), cũng bày tỏ sự ngạc nhiên thú vị và hy vọng vào tương lai dưới thời Giáo hoàng Leo XIV. Ngài cho rằng việc tân Giáo hoàng chọn tông hiệu Leo (ám chỉ Giáo hoàng Leo XIII, Leo Cả và các vị Giáo hoàng khác) là một tín hiệu cho thấy ngài sẽ tôn trọng truyền thống, khôi phục sự rõ ràng về giáo lý và xoa dịu các chia rẽ.
Nhiều người chỉ ra những dấu hiệu nhỏ nhưng quan trọng. Phe bảo thủ thích cách ngài đọc tuyên bố bằng văn bản khi xuất hiện lần đầu, thay vì ứng khẩu. Họ hài lòng khi những lời đầu tiên của ngài nhắc đến Chúa Giêsu Kitô. Họ đặc biệt thích việc ngài mặc áo choàng đỏ (mozzetta) truyền thống của Giáo hoàng, điều mà Giáo hoàng Francis thường tránh. Một điểm cộng khác là ngài hát kinh Regina Caeli bằng tiếng Latin vào Chủ nhật, thay vì đọc.
Trước cuộc mật nghị, việc Hồng y Prevost (tên cũ của Giáo hoàng Leo XIV) được nhìn thấy vào căn hộ của Đức Hồng y Raymond Burke, một Hồng y theo truyền thống khác từng bị Giáo hoàng Francis miễn nhiệm chức vụ đứng đầu tòa án Tối cao Vatican, cũng được xem là một tín hiệu. Đức Hồng y Burke được cho là đã đóng vai trò “người tạo ra vua” trong việc tập hợp phiếu bầu của phe bảo thủ.
Tuy nhiên, Giáo hoàng Leo XIV cũng làm hài lòng phe ôn hòa. Nhiều người thấy trong những lời đầu tiên của ngài sự tiếp nối các ưu tiên của Giáo hoàng Francis về việc xây dựng cầu nối. Từ khóa này có thể ám chỉ việc tiếp cận cộng đồng LGBTQ+ và những người thuộc các tôn giáo khác. Nhưng với những người khác, nó mang ý nghĩa đen của từ “pontifex” (người xây cầu) và là dấu hiệu của việc xây dựng cầu nối nội bộ để hàn gắn chia rẽ trong Giáo hội.
Theo nguồn tin từ Associated Press đăng trên Seattle Times, một phần của động lực trong những ngày đầu triều đại của Giáo hoàng Leo XIV là cả phe cấp tiến và bảo thủ đều có thể thấy ở ngài điều họ mong muốn. Ngài hầu như không có lịch sử xuất bản công khai và rất kín tiếng khi còn ở Rome với tư cách là người đứng đầu văn phòng Giám mục của Vatican. Ngài ít trả lời phỏng vấn và tránh các sự kiện công khai thường ngày của các Hồng y.
George Weigel, nhà viết tiểu sử của Thánh Gioan Phaolô II, nhận định rằng lập trường giáo lý của Giáo hoàng Leo XIV lẽ ra phải rõ ràng: “một người dành phần lớn cuộc đời ở các vùng truyền giáo Peru tin vào sự thật của Tin Mừng và sự thật của thế giới”. Về việc ngài mặc áo choàng Giáo hoàng, điều đó có nghĩa là “chúng ta có một Giáo hoàng hiểu bản chất của Chức vụ Phêrô, không nên bị bẻ cong theo những đặc điểm cá nhân,” ông nói.
Một chi tiết khác được quan tâm là nơi ở của ngài. Đức Hồng y Mueller hy vọng Giáo hoàng Leo XIV sẽ chuyển vào Căn hộ Giáo hoàng tại Dinh Tông Tòa, nơi mà ngài cho là phù hợp với một Giáo hoàng. Giáo hoàng Francis đã chọn sống tại khách sạn Domus Santa Marta của Vatican vì ngài nói cần ở gần mọi người, nhưng quyết định này trên thực tế đã chiếm trọn tầng hai của khách sạn, làm giảm số phòng cho các linh mục đến thăm.
